Entre
el 11 y el 18 de julio de 2025 tuvo lugar en Schoten el 65º Festival Mundial de
Danza, al que Costa Rica asistió por cuarta vez con una delegación propia. El
director Petter Chinchilla Quesada señaló que la ‘Compañía Inspiraciones
Costarricenses’ se fundó en 2006 a raiz de una invitación de Corea del Sur y de
la República Popular China. Actualmente, el conjunto reúne casi cien miembros :
una orquesta de 20 músicos, cuatro compañías de danza de distintas edades y un
equipo de 10 personas dedicado a la producción y a la administración.
La
estancia en Schoten constituyó el vigesimoséptimo tour de la compañía y la
cuadragésima primera edición del festival en que participaban. En cada
oportunidad, su propósito es difundir el folclore costarricense en el mundo y
rendir homenaje al país mediante la música y la danza. Por ello, don Petter
lamenta que no cuenten con respaldo económico, ni del Ministerio de Cultura ni
de la Presidencia. Consecuentemente, cada integrante debe asumir sus propios
gastos de viaje – pasajes aéreos, seguro, vestuario y joyería-. Según el
cálculo de Petter, el costo de los boletos para los 39 miembros asciende a unos
72.000 dólares, a lo que se suman aproximadamente 10.000 dólares en conceptos administrativos
y recargos por exceso de peso de los instrumentos. El presupuesto para el
vestuario ronda los 50.000 CRC (85 EUR) por conjunto, y cada artista dispone de
varias prendas. Su asistencia a estos festivales se sustenta, por tanto, en una
firme convicción y en el amor al folclore, la danza y la música.
Afortunadamente, el alojamiento, el transporte local y la alimentación en
Schoten fueron costeados por el festival y el municipio.
Hace 25 años Yamileth Mora Quiros se presentó
en Schoten con el Grupo Folclórico Pacuare-Duchi, y en esta ocasión volvió a
hospedarse con la misma familia anfitriona. El resto del grupo se alojó en
una escuela de Schoten / Yamileth Mora Quiros had 25 jaar geleden reeds
opgetreden in Schoten met de “Grupo Folclórico Pacuare-Duchi” en verbleef in
hetzelfde gastgezin als toen. De andere groepsleden logeerden in een
school in Schoten.
¿Qué
impresión les causó la gastronomía belga a los costarricenses ? Según una
encuesta realizada por la bailarina Karla Juárez Rodríguez entre varios
miembros del grupo, el plato favorito resultó ser las papas fritas con estofado belga.
También destacaron las papas servidas en su característico cono y, cómo no, el famoso
chocolate belga. Aun así, muchos confesaron que echaron de menos su querido “gallo
pinto”.
Aunque
Petter ya estaba en su tercer viaje a Bélgica, era la primera vez que se
encontraba con un “broodje smos” - nombre flamenco de un panecillo alargado relleno
de jamón, queso, lechuga, huevo duro, tomate, mayonesa y pepinillo o pepino-.
Tal
como relató doña Karla, la “Compañía Inspiraciones Costarricenses” aterrizó en
Zaventem el 6 de julio. Durante los primeros días, cada miembro dispuso de
libertad para organizar su propio itinerario. Pequeños grupos de siete, ocho o
nueve personas recorrieron ciudades como Brujas, Gante, Bruselas y Ámsterdam,
entre otras. Según el director Petter, resultó muy enriquecedor descubrir la arquitectura
de cada lugar. Sobre Schoten, comentó que es un sitio apacible y pintoresco,
con gente amable y ciclistas por doquier; en definitiva, un auténtico cuento de
hadas.
Se
aprovechó también para sostener un encuentro y compartir una cena con la
delegación de la Embajada de Costa Rica
en Bélgica. La embajadora Eliana Villalobos Cárdenas y su equipo incluso
asistieron a una de las presentaciones.
El
10 de julio, a las 11:00 h, un autobús de la organización trasladó al grupo hasta
el lugar del evento, de modo que el festival se inauguró el viernes 11 con una
ceremonia festiva. Al día siguiente se impartieron talleres de danza y tuvo
lugar la primera actuación. Ya el domingo, en la iglesia de Santa Cordula, se
celebró una misa especial por la paz mundial oficiado por el sacerdote
colombiano Albeiro Vásquez Casallas; después, el alcalde Maarten De Veuster recibió
a la delegación, se recorrió el centro
de Schoten en una procesión festiva y se ofreció la segunda presentación.
El
lunes 14 de julio se ofrecieron dos nuevas actuaciones, seguidas de un bar
veraniego con música en vivo procedente de Kenia, Turquía y Costa Rica. Varios integrantes
de la “Compañía Inspiraciones Costarricenses” animaron la pista con calipso,
swing y bolero criollo, e invitaron al público a responder “Pura Vida” cada vez
que oían “Costa Rica”.
Cada
conjunto folclórico contaba con varios guías para sus salidas en el tiempo
libre. La delegación costarricense, fue acompañada por Lore Stapel y Lynn Van
Gils, y un día aprovecharon para refrescarse en una piscina cercana ante el
clima a ratos agobiante, además, recorrieron lugares como Amberes, entre otros.
"Los otros dos guías fueron Bjorn Van Sighem y Mattias Vercammen", precisó
doña Karla.
Después
de cinco presentaciones y un espectáculo extra en un asilo de ancianos cercano,
llegó por fin la gala de la noche del viernes 18 de julio. Cada delegación - Costa
Rica, Bulgaria, Kenia, España, Turquía y Uruguay - ofreció lo mejor de su repertorio.
La velada fue un auténtico derroche de talento y culminó con una coreografía
final que sorprendió a todos.
Conjunto de canto y danza folklórica de Shumen
(Bulgaria) / Het Shumen Volkszang en –dansensemble (Bulgarije)
Compañía Inspiraciones Costarricenses (Costa
Rica)
Grupo de danza folklórica Compañía Contradanza
(Uruguay) / Folklore dansgroep Compañía Contradanza (Uruguay)
Al
inicio se realizó un desfile con las banderas de todos los países participantes
durante los últimos 65 años del festival (según el organizador Erik Rombouts
habrían 113). A continuación, una pareja de cada uno de los siete países presentes
- entre ellos dos miembros del conjunto folclórico flamenco Gelmel - se
despidió del público de Schoten al son de "I'm Into Folk" de la banda
belga "The Radios". Para cerrar, cada dúo pronunció “nos vemos
pronto” en su propio idioma.
Desfile de banderas / Vlaggenparade
Nos vemos pronto / Tot weerziens
El
gran espectáculo de cierre, al igual que las demás presentaciones, estuvo a
cargo de la actriz Vicky Versavel. Tras la gala se celebró una increible fiesta
de clausura en la que dos DJ locales Maracujà y Elzze convirtieron Schoten en
un pequeño “Tomorrowland”.
Después
de una noche breve, alrededor de las seis de la mañana, cinco miembros de la
delegación costarricense partieron hacia el siguiente festival en Estambul,
Büyükçekmece (Turquía) mientras el resto emprendió su regreso a casa.
La
“Compañía Inspiraciones Costarricenses” no solo lleva a Costa Rica en lo más
profundo de su corazón, sino que también transmitió ese cariño y esa alegría a
miles de personas durante la 65e edición del Festival Mundial de Danza en
Schoten, a través del baile, la música y una gran sonrisa. ¡Gracias por
representar tan orgullosamente el folclor tico y el auténtico espíritu del
“Pura Vida” fuera de las fronteras de Costa Rica !
Costa Ricaanse folklore in Schoten,
België.
Van 11 tot en met 18 juli 2025 vond in Schoten het
65ste werelddansfestival plaats met voor de vierde keer een
delegatie uit Costa Rica. “De groep ‘Compañía Inspiraciones Costarricenses’
werd in 2006 opgericht naar aanleiding van een internationale uitnodiging van
Zuid-Korea en de Volksrepubliek China”, zo vertelde ons directeur Petter
Chinchilla Quesada. “De groep telt bijna honderd leden bestaande uit een orkest
van 20 personen, een viertal dansgezelschappen van alle leeftijden en een
tienkoppig team dat zorgt voor de productie en de administratie”.
Schoten was de 27ste rondreis voor de
groep en het 41ste festival. Telkens is het de bedoeling om de Costa
Ricaanse folklore over de hele wereld te verspreiden en het land te eren door
middel van muziek en dans. Daarom vindt Petter het wel jammer dat de groep op
geen enkele financiële steun kan rekenen, noch van het Ministerie van Cultuur,
noch van het Ministerie van het Presidentschap. Zodoende dient elk groepslid
zijn eigen reiskosten te betalen: het vliegtuigticket, de verzekering, de eigen
kledij en sieraden. Directeur Petter berekende dat de totale prijs van de
tickets voor 39 groepsleden ongeveer USD 72.000 bedroeg. Daarnaast nog USD
10.000 voor onder andere administratiekosten en overgewicht voor de
instrumenten door de vliegtuigmaatschappij aangerekend. De kostprijs per kleed komt
dan weer op zo’n CRC 50.000 (EUR 85), en elk lid heeft meerdere exemplaren. De deelname aan festivals gebeurt aldus
louter uit overtuiging en uit liefde voor de folklore, dans en muziek. Gelukkig
werd het verblijf, het transport en het eten in Schoten door het festival en de
gemeente betaald.
En wat vonden de Costa Ricanen van het Belgische
eten ? Na een rondvraag bij enkele groepsleden door Karla Juárez Rodriguez, één
van de dansers, bleek het stoofvlees met frietjes het meest in de smaak te
vallen. Ook de frietjes gekocht in de specifieke puntzak waren heerlijk. En dan
natuurlijk ook de Belgische chocolade. Al misten velen wel hun zo geliefde
“gallo pinto” (een typisch Costa Ricaans ontbijt met rijst, bonen, banaan,
kaas, tortilla en ei).
Voor directeur Petter was het reeds de derde keer
dat hij in België was, en nu maakte hij voor het eerst kennis met een “broodje
smos”.
De “Compañía Inspiraciones Costarricenses”
arriveerde reeds op 6 juli in Zaventem, zo vertelde ons Karla. “De eerste dagen was iedereen vrij om
te doen wat hij of zij wilde. In groepen van 7, 8 en 9 personen werden onder
andere Brugge, Gent, Brussel en Amsterdam bezocht”. Volgens directeur Petter
was het zeer interessant om de architectuur te leren kennen van alle bezochte
steden. Hij omschreef Schoten als een plaats met vriendelijke mensen in een
heel rustige en mooie wijk, met fietsers, kort samengevat, Schoten is als in
een sprookje.
Tussendoor was er ook nog tijd voor een ontmoeting
en diner met vertegenwoordigers van de Costa Ricaanse ambassade in België.
Ambassadrice Eliana Villalobos Cárdenas en haar delegatie waren zelfs aanwezig
op één van de voorstellingen.
Op 10 juli om 11 uur kwam een bus van de
organisatie de groep oppikken en kon het festival van start gaan met op vrijdag
11 juli een feestelijke openingsceremonie en op zaterdag dansworkshops en de
eerste voorstelling. Op zondag was er een speciale eucharistieviering voor
wereldvrede in de Sint-Cordulakerk (met de Colombiaanse priester Albeiro
Vásquez Casallas), een ontmoeting met Maarten De Veuster (burgemeester), een
feestelijke optocht door het centrum van Schoten en de tweede voorstelling.
Op maandag 14 juli waren er nog twee voorstellingen
met daarna een zomerbar met live muziek van Kenia, Turkije en Costa Rica.
Enkele leden van de “Compañía Inspiraciones Costarricenses” lieten iedereen dansen op ritmes als calypso,
swing en Creoolse bolero en leerden het publiek om “Pura Vida” te antwoorden, telkens wanneer “Costa Rica” werd
geroepen.
“Elke folkloregroep kreeg ook enkele gidsen ter
beschikking om uitstappen te maken tijdens de vrije tijd. De Costa Ricaanse
delegatie trok met de gidsen Lore Stapel en Lynn Van Gils onder andere naar een
zwembad in de buurt, om wat afkoeling te zoeken voor de soms zwoele
temperaturen, en naar Antwerpen. Andere
twee gidsen waren Bjorn Van Sighem en Mattias Vercammen”, voegde Karla er nog
aan toe.
De gidsen Lore en Lynn kregen als aandenken een
typisch kleed cadeau / Los guías Lore y Lynn recibieron un traje típico como
recuerdo.
Na vijf voorstellingen en één extra in een
verzorgingstehuis in de buurt was het tijd voor de galavoorstelling op
vrijdagavond 18 juli waarin elke groep (naast Costa Rica ook nog Bulgarije,
Kenia, Spanje, Turkije en Uruguay) zijn beste repertoire opvoerde. Het was een
zeer spectaculaire opvoering met een verrassende slotchoreografie.
.Tarumbeta Africa (Kenia) / Tarumbeta África
(Kenia)
Zang- en Dansgroep Virgen de las Huertas de
Lorca (Spanje)/ Grupo de Canto y Danza Virgen de las Huertas de Lorca (España)
Het dansgezelschap van de Anadolu Universiteit
(Turkije) / La Compañía de Danza de la Universidad Anadolu (Turquía)
Eerst was er een vlaggenparade van alle deelnemende
landen in de voorbije 65 jaar (volgens organisator Erik Rombouts zouden dat er
113 zijn). Daarna werd er afscheid genomen van het publiek in Schoten door een
koppel van elk van de zeven deelnemende landen (inclusief iemand van het
Vlaamse folklore ensemble Gelmel) op de tonen van “I’m Into Folk” van de
Belgische band “The Radios”. Aan het einde bracht elk koppel de groet “tot weerziens”
in de eigen moedertaal.
Tot weerziens / Nos vemos pronto
De slotshow werd, net zoals de andere
voorstellingen, gepresenteerd door actrice Vicky Versavel. Na de
galavoorstelling was er nog een knallend slotfeest waarin de plaatselijke DJ’s
Maracujà en Elzze Schoten omtoverden tot een mini “Tomorrowland”.
Na een korte nacht vertrokken rond 6 uur een
vijftal personen van de Costa Ricaanse delegatie naar het volgende festival in
Istanboel Büyükçekmece (Turkije) en de rest keerde terug naar de heimat.
De “Compañía Inspiraciones Costarricenses” draagt
Costa Rica niet alleen in het hart, zij deelden die liefde en vreugde met
duizenden mensen tijdens het 65ste werelddansfestival in Schoten met
dans, muziek en een glimlach. Hartelijk dank om met trots de Costa Ricaanse
folklore en de authentieke geest van “Pura Vida” buiten de grenzen van Costa
Rica te vertegenwoordigen!
Bibliografische bronnen / Referencias
Bibliográficas :
(Chinchilla, Petter, comunicación personal, 14
de julio del 2025)
(Juárez, K, comunicación personal, 28 de julio
del 2025)
Compañía Inspiraciones Costarricenses. (s.f./z.d.). Inspiraciones
Costarricenses. [imagen adjunta] [Actualización de estado]. https://www.facebook.com/inspiraciones.costarricenses
Hello Schoten. (s.f. / z.d.). 65e
Werelddansfestival. https://helloschoten.be
