Cada
año, el 2 de agosto, aproximadamente dos millones de costarricenses participan
en una peregrinación a la Basílica de Nuestra Señora de los Ángeles en Cartago.
Lo hacen para pedirle su intercesión, intenciones, necesidades, deseos y
agradecerle los favores concedidos. La imagen es llamada cariñosamente “La
Negrita” por los costarricenses porque tiene un color negro.
Desde
el 2009 también hay una réplica de madera de “La Negrita” en la iglesia de San
Bartolomé en Geraardsbergen (provincia de Flandes Oriental). Esto se logró
gracias al entonces embajador de Costa Rica en Bélgica, Roberto Echandi
Gurdián; un homenaje como parte de las actividades conmemorativas del 150 aniversario
del establecimiento de relaciones diplomáticas entre Costa Rica y Bélgica.
Debido a que existía una relación entre Costa Rica y la Hermandad del
Manneken-Pis de Geraardsbergen desde hacía varios años, la réplica terminó en
esta ciudad.
Geraardsbergen
también recibe regularmente a los peregrinos. Esto se debe a la capilla de
Nuestra Señora de Oudenberg, donde se venera una imagen de María, hecha en
roble, de la primera mitad del siglo XVII. Esta capilla recibe la atención de
los medios cada vez que se realiza una carrera ciclísta por la famosa “muralla
de Geraardsbergen”.
La ceremonia de dedicación de “La Negrita” del 24 de octubre del 2009 estuvo encabezada por monseñor Giacinto Berloco, entonces representante diplomático del Vaticano en Bélgica. Estuvo asistido por ocho sacerdotes, entre ellos Jan Van Raemdonck (pastor-diácono de Geraardsbergen hasta 2014), Jorge Solórzano Coto (rector de la Basílica de Nuestra Señora de los Ángeles en Cartago), Eric Fallas Quirós (curato de la Catedral de San Albano en Namur hasta 2017) y Manuel Rojas Picado (capellán de la Universidad Católica de Costa Rica).
La Misa se celebró en español y neerlandés y contó con la asistencia de aproximadamente 250 personas, entre ellos el mencionado Roberto Echandi (Embajador de Costa Rica en Bélgica, el Gran Ducado de Luxemburgo y la Comunidad Europea del 2007 al 2010), la señora Giovanna Valverde Stark (ministro consejero de la Embajada de Costa Rica en Bélgica del 2006 al 2010), Bernd Niehaus (embajador de Costa Rica en Alemania, Hungría y la República Checa) y su esposa Sra. Gabriela Niehaus, y Freddy De Chou (alcalde de Geraardsbergen), así como miembros del consejo.
Embajador Roberto Echandi: “Tener una capilla dedicada a la Virgen de los Ángeles en Bélgica y tan cerca de Bruselas, la capital de Europa, le permitirá a todo costarricense que viva en esta parte del mundo, sentir a su país, su cultura y sus tradiciones verdaderamente cerca" / Ambassadeur Roberto Echandi : “Met een kapel gewijd aan de Maagd der Engelen in België en zo dicht bij Brussel, de hoofdstad van Europa, zal elke Costa Ricaan die in dit deel van de wereld woont, zijn land, zijn cultuur en zijn tradities echt dichtbij voelen”. (foto : Wim Schrever)
Una niña de cinco años rezó el “Ave María” y para el “Padre Nuestro” los ticos y ticas presentes fueron invitadas al altar por el Padre Jan. Eran unos 25 costaricenses provenientes de Holanda y Bélgica.
La celebración contó con el coro gregoriano de la Iglesia de San Bartolomé y con el grupo folclórico costarricense "Tierra y Cosecha", que también había participado en diversos festivales en Bélgica y Holanda, en los últimos meses de verano.
Algunos niños llevaron flores y velas a “La Negrita” y la celebración finalizó con una procesión hasta la capilla mariana, que en adelante estaría dedicada a la Patrona de Costa Rica.
Niños
ofrecen flores a la Virgen de los Ángeles / Aan de Maagd van de Engelen worden
door kinderen bloemen aangeboden (foto : Wim Schrever)
El nuncio Apostólico llevando la imagen de la Virgen de los Ángeles a la capilla / De apostolische nuntius draagt het beeld van de Maagd der Engelen naar de kapel (foto : Wim Schrever)
La
ceremonia fue seguida por la firma del Libro de Oro en el ayuntamiento, donde
el alcalde y el consejo de regidores recibieron al Nuncio, al embajador de
Costa Rica y al decano.
La última parte de la celebración festiva tuvo lugar en el centro parroquial donde el fotógrafo costarricense Sergio Pucci Golcher mostró una serie de imágenes increíblemente hermosas de su país. También hubo una presentación de algunas obras de arte referentes a “La Negrita” que fueron donadas tanto a la Basílica de Nuestra Señora de los Ángeles en Cartago como a la parroquia de Geraardsbergen. Los artistas fueron la pintora costarricense Amirah Gazel Romero y el pintor argentino Miguel Lohlé, que residió en Bruselas entre 2002 y 2010; actualmente reside y continua pintando en Costa Rica.
A la derecha está la colorida pintura de doña Amirah Gazel Romero que une la Capilla de Nuestra Señora de Oudenberg y la Basílica de Nuestra Señora de los Ángeles en Cartago en una sola obra de arte. A la izquierda está la obra de don Miguel Lohlé titulada "El reflejo de la luz". / Aan de rechterkant bevindt zich het kleurrijke schilderij van Amirah Gazel Romero dat de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Oudenberg en de Basiliek van Onze Lieve Vrouw van de Engelen in Cartago in één kunstwerk verenigt. Aan de linkerkant het kunstwerk van Miguel Lohlé getiteld "De weerkaatsing van het licht".
Después de algunos discursos y una actuación atronadora del grupo de música y danza folclórica “Tierra y Cosecha”, siguió una recepción por parte del ayuntamiento con “mattentaarten” (una especialidad local) y sabrosos bocadillos.
El Embajador Echandi entrega a la consejal Ann Panis (actual alcaldesa de Geraardsbergen) el libro sobre 150 años de relaciones bilaterales entre Costa Rica y Bélgica, publicado por don Victor Valembois (nacido en Courtrai), quien vive en Costa Rica desde hace 50 años. Al fondo a la izquierda Primera Secretaria de la Embajada de Costa Rica en Bélgica, señora Adriana Solano Laclé
Ambassadeur
Echandi overhandigt raadslid Ann Panis (momenteel de huidige burgemeester van
Geraardsbergen) het boek over 150 jaar bilaterale betrekkingen tussen Costa
Rica en België, uitgegeven door de Kortrijkzaan Victor Valembois die al 50 jaar
in Costa Rica woont. Links achteraan eerste secretaris van de Costa Ricaanse
Ambassade in België, mevrouw Adriana Solano Laclé.
El 26 de abril de 2014 también fue inaugurada una réplica de la imagen de la Virgen de los Ángeles en la parroquia de Santa Ana en el Vaticano. Roma y Geraardsbergen son los dos únicos lugares de Europa donde se encuentra una imagen de la Negrita. Extraoficialmente hay una tercera imagen en Bruselas. En el 2013, la imagen se regaló a un empleado de la embajada de Costa Rica en Bélgica. Este, a su vez, la donó a sus vecinos, y actualmente se encuentra en el jardín junto al antiguo monasterio de las Clarisas o Urbanistas cerca de la calle “Place Saint-Géry”. Al ser una probiedad privado, la imagen no puede visitarse.
En
aras de la exhaustividad, nos gustaría mencionar que desde el 8 de febrero de
2016, un mosaico de Nuestra Señora de los Ángeles se encuentra en las paredes
de la Basílica de la Anunciación en Nazaret (Israel) y desde el 26 de octubre
de 2021 también en los Jardines del Vaticano.
En
2014, el sacerdote Frans Hitchinson se convirtió en el nuevo decano de
Geraardsbergen y cuidaría de la imagen de la Virgen de los Ángeles en su
iglesia parroquial con su muy atenta y cálida amistad hasta su jubilación en
2023, por lo que queremos agradecerle nuevamente.
La
presencia de “La Negrita” en Geraardsbergen nos permite sentir que nuestra fe y
nuestra devoción a María pueden unir a personas a través de fronteras de
lengua, país, continente y cultura. Es por eso que todos están cordialmente
invitados a la celebración de misa en honor a la Virgen de los Ángeles el día
domingo 4 de agosto de 2024 a las 3:00 p.m. en la Iglesia de San Bartolomé.
Elk jaar op 2 augustus nemen ongeveer twee miljoen
Costa Ricanen deel aan een pelgrimstocht naar
de Basiliek van Onze Lieve Vrouw van de Engelen in Cartago. Dit doen ze
om de voorspraak van “La Negrita” (de beschermheilige van Costa Rica) te
vragen, om hun intenties, behoeften en verlangens aan haar voor te leggen en om
haar te bedanken voor de verleende gunsten. Het beeldje wordt door de Costa
Ricanen liefkozend “La Negrita” genoemd omdat het een zwarte kleur heeft.
Sinds het jaar 2009 bevindt er zich ook in de
Sint-Bartholomeuskerk in Geraardsbergen (provincie Oost-Vlaanderen) een houten
replica van “La Negrita”. Die was er gekomen dankzij de toenmalige ambassadeur
van Costa Rica in België, Roberto Echandi Gurdian; een eerbetoon als onderdeel
van de herdenkingsactiviteiten van de 150ste verjaardag van het
aanknopen van diplomatieke betrekkingen tussen Costa Rica en België. Omdat er
al enkele jaren een relatie bestond tussen Costa Rica en het Broederschap van
het Geraardsbergs Manneken-Pis kwam de replica in deze stad terecht.
Ook Geraardsbergen krijgt regelmatig pelgrims over
de vloer. Dit is te danken aan de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Oudenberg waar
een Mariabeeldje van eikenhout uit de eerste helft van de 17e eeuw
wordt vereerd. Bij elke passage van een wielerwedstrijd langs de gekende “Muur
van Geraardsbergen” krijgt deze kapel media-aandacht.
De inwijdingsceremonie van “La Negrita” op 24 oktober 2009 stond onder leiding van monseigneur Giacinto Berloco, de toenmalige diplomatiek vertegenwoordiger van het Vaticaan in België. Hij werd bijgestaan door acht priesters waaronder Jan Van Raemdonck (pastoor-deken van Geraardsbergen tot 2014), Jorge Solórzano Coto (rector van de Basiliek van Onze Lieve Vrouw van de Engelen in Cartago), Eric Fallas Quiros (onderpastoor van de Sint-Albanuskatedraal in Namen tot 2017) en Manuel Rojas Picado (kapelaan van de Katholieke Universiteit van Costa Rica).
De mis werd opgedragen in het Spaans en in het Nederlands en werd bijgewoond door ongeveer 250 personen waaronder de reeds vernoemde Roberto Echandi (ambassadeur van Costa Rica voor België, het Groothertogdom Luxemburg en de Europese Gemeenschap van 2007 tot 2010), mevrouw Giovanna Valverde Stark (minister-adviseur op de Costa Ricaanse Ambassade in België van 2006 tot 2010), Bernd Niehaus (ambassadeur van Costa Rica voor Duitsland, Hongarije en Tsjechië) en echtgenote mevrouw Gabriela Niehaus, en Freddy De Chou (burgemeester van Geraardsbergen) met leden van het schepencollege.
Een vijfjarig meisje bad het
“Weesgegroet” en voor het “Onze Vader” werden de aanwezige Ticos en
Ticas door priester Jan voor het altaar uitgenodigd. Die waren ongeveer met 25 en
kwamen uit Nederland en België.
De viering werd opgeluisterd door het Gregoriaans koor van de Sint-Bartholomeuskerk en door de Costa Ricaanse folkloregroep “Tierra y Cosecha” die in de voorbije zomermaanden ook al had deelgenomen aan diverse festivals in België en Nederland.
De aankomst van “La
Negrita” werd gevierd met calypso en typisch Costa Ricaanse dansen uitgevoerd
door “Tierra y Cosecha” / La llegada de “La Negrita” se celebró con calipso y
bailes típicos costarricenses interpretados por “Tierra y Cosecha” (foto : Wim
Schrever)
Enkele kinderen brachten bloemen en kaarsen bij “La Negrita” en de viering eindigde met een processie naar de Maria kapel die vanaf dan zou gewijd zijn aan de patroonheilige van Costa Rica.
Momenteel bevindt “La
Negrita” zich in de zijkapel van Sint-Antonius in de Sint-Bartholomeuskerk / Actualmente “La Negrita” se encuentra
ubicada en la capilla lateral de San Antonio en la Iglesia de San Bartolomé.
Na de ceremonie volgde het tekenen van het Gulden
Boek op het stadhuis waar de burgemeester en het schepencollege de nuntius, de
ambassadeur van Costa Rica en de deken ontvingen.
Het laatste deel van de feestelijke viering ging
door in het parochiecentrum waar de Costa Ricaanse fotograaf Sergio Pucci
Golcher een serie onvoorstelbaar mooie sfeerbeelden van zijn land toonde. Er
was ook een presentatie van enkele kunstwerken die verwezen naar “La Negrita”
en die werden geschonken aan zowel de Basiliek van Onze Lieve Vrouw van de
Engelen in Cartago als aan de parochie van Geraardsbergen. De kunstenaars waren
de Costa Ricaanse schilderes Amirah Gazel Romero en de Argentijnse schilder
Miguel Lohlé die tussen 2002 en 2010 in Brussel verbleef en momenteel woont en
schildert in Costa Rica.
Na enkele speechen en een denderend optreden van de
muziek – en volksdansgroep “Tierra y Cosecha” volgde een receptie aangeboden door het
stadsbestuur met de plaatselijke “mattentaarten” en lekkere broodjes.
Op 26 april 2014 werd ook in de parochie van Santa Ana in Vaticaanstad een replica van het beeld van de Maagd der Engelen ingehuldigd. Zodoende zijn Rome en Geraardsbergen de enige twee plaatsen in Europa waar zich een dergelijk beeldje bevindt. Officieus bestaat er nog een derde beeldje en dit in Brussel. In 2013 werd het geschonken aan een medewerker van de Costa Ricaanse ambassade in België. Hij schonk het op zijn beurt aan zijn buren, en het bevindt zich momenteel in de tuin naast het voormalige klooster van de Rijke Klaren of Urbanisten in de buurt van het Sint-Goriksplein. Omdat het een privé-eigendom is, kan “La Negrita” niet worden bezocht.
Volledigheidshalve
vermelden we nog graag dat er zich sinds 8 februari 2016 een mozaïek van de
Onze Lieve Vrouw van de Engelen bevindt op de muren van de Basiliek van de
Aankondiging in Nazareth (Israël) en sinds 26 oktober 2021 ook in de Vaticaanse
tuinen.
In 2014 werd Frans Hitchinson de nieuwe deken van
Geraardsbergen en zou tot aan zijn pensioen in 2023 met zijn zeer attente en
warme vriendschap zorg dragen voor het beeld van de Maagd der Engelen in zijn
parochiekerk, waarvoor nogmaals dank.
Door de aanwezigheid van “La Negrita” in
Geraardsbergen kunnen we aanvoelen dat ons geloof en onze Mariadevotie over
grenzen van taal, land, continent en cultuur heen, mensen kan verenigen. Daarom is iedereen van harte uitgenodigd voor
de misviering ter ere van de Maagd der Engelen op zondag 4 augustus 2024 om
15:00 in de Sint-Bartholomeuskerk.
Bronnen/Fuentes :
Ticos tendrán a “La
Negrita” en Bélgica, Yensy Aguilar Arroyo, Aldia, 26-10-2009
Zuiderse sfeer op vriendschapsdag Costa Rica – Geraardsbergen, Jan Van
Raemdonck, Parochieblad week 45, 2009
Romería belga a La
Negrita, La Nación, 08-08-2010
Website/sitio web https://agorart.org
El mosaico de la
“Negrita de los Ángeles”, patrona de Costa Rica, ya se encuentra en los
Jardines Vaticanos, Vatican News, 27-10-2021
Inventaris Onroerend Erfgoed https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/8482
Cómo la Virgen de los
Ángeles llegó al Vaticano y a Tierra Santa, Fernando F. Sánchez Campos,
Aleteia, 20-02-2021
