Sinds 2012 wordt elk jaar op 11 april de dag van de Costa Ricaan in het buitenland gevierd. Met deze dag erkent het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Erediensten van Costa Rica de culturele, sociale en economische bijdrage van heel wat van hun landgenoten in de rest van de wereld. Minister van Buitenlandse Zaken, Arnoldo André Tinoco, omschreef het in zijn toespraak als volgt : “Costa Ricanen in het buitenland, die om de een of andere reden ver verwijderd zijn van hun geboorteland, zijn stuk voor stuk een weerspiegeling van de identiteit, passie, waarden en toewijding van het Costa Ricaan zijn. Ongeacht de afstand of de tijd, ieder van hen is Costa Rica en Costa Rica is ieder van hen”.
Het merendeel van de Costa Ricanen in het
buitenland wonen in de Verenigde Staten van Amerika (volgens Tomás Gómez,
journalist van “El Observador” zouden dat er ongeveer 200.000 zijn). In België
verblijven er dan weer ongeveer 350, dixit ambassadrice Eliana Villalobos
Cárdenas.
De datum van deze herdenkingsdag, 11 april, is niet
toevallig gekozen. Op deze dag vond in 1856 de beslissende slag plaats in de
zogenaamde “Filibuster Oorlog”. In de Nicaraguaanse stad Rivas versloegen de Costa Ricaanse troepen onder leiding van José
Joaquin Mora Porras en José María Cañas Escamilla (respectievelijk broer en
schoonbroer van de toenmalige president Juan Rafael Mora Porras) de troepen van de Amerikaanse huurling William
Walker.
Nog op deze datum wordt jaarlijks de Dag van de
Ambtenaar van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Eredienst gevierd,
alsmede de oprichting van deze instelling in 1844.
Ter gelegenheid van deze Dag van de Costa Ricaan in
het buitenland vond vorige vrijdag in het Instituut Cervantes in Brussel een
opvoering plaats van de monoloog “Vraag me niet waarom ik kwam” van de in
Argentinië geboren Costa Ricaanse toneelschrijfster Claudia Barrionuevo de
Jesús. Deze productie is een eerbetoon van het Nationaal Theater aan de in 2021
op 56-jarige leeftijd overleden restauratrice Carmen Marín Cruz. Meer dan 30
jaar lang hield zij onvermoeibaar van het theater en zorgde er met liefde en
nauwkeurigheid voor.
Het Nationaal Theater van Costa Rica, gelegen in
het centrum van San José, is één van de belangrijkste culturele
bezienswaardigheden van het land. Het werd opgericht aan het einde van de 19de
eeuw, is een prachtige mix van renaissance- en barokstijlen en de metalen
koepel is van Belgische makelij.
De monoloog “Vraag me niet waarom ik kwam” werd in 2021 in het Nationaal Theater acht keer uitgevoerd door actrice Martha Monge Marín. Nu ze zich momenteel in Europa bevind, maakte de Costa Ricaanse ambassade in België van de gelegenheid gebruik om haar uit te nodigen deze monoloog nogmaals te brengen in het Instituut Cervantes in Brussel. Na toespraken van achtereen- volgens Teresa Iniesta Orozco, directrice van dit instituut, Eliana Villalobos Cárdenas, ambassadrice, Olger Arias Sánchez, consul-generaal en een korte inleidende fotoreportage over het Nationaal Theater ging de monoloog van start.
Op een avond ontmoet de restauratrice de liefde van
haar leven, het Nationaal Theater. Tot in de vroege uurtjes denkt zij terug aan
de belangrijkste momenten uit haar dertigjarige relatie en leidt ze het publiek
door de meest intieme hoeken van het theater. Zowel succesvolle en vermakelijke
als dramatische en hartverscheurende anekdotes passeren de revue. Het feit dat
sommige bezoekers niet het minste respect tonen voor het theater en er niet in
slagen om het de waarde te geven die het verdient, stemt haar droevig.
Actrice Martha Monge Marín houdt de aandacht van het publiek ruim een uur lang bij het podium en gaat met eerbied om met het imago van de vrouw die als inspiratie diende voor dit werk. De titel van de monoloog verwijst naar de liefdesverklaring van haar aan het Nationaal Theater. Vraag me niet waarom ik kwam, het is uit pure liefde.
Actrice / la actriz Martha Monge Marín
Na de monoloog werden de aanwezigen door de Costa Ricaanse ambassade uitgenodigd om na te kaarten tijdens een overheerlijke receptie met drank en hapjes. Bedankt voor dit mooie initiatief en voor de gastvrijheid van het Instituut Cervantes.
Declaración de amor al Teatro Nacional de Costa Rica en Bélgica
Desde 2012, cada 11 de abril se conmemora el Día del costarricense en el Exterior. Este día, el Ministerio de Relaciones Exteriores y Culto de Costa Rica honra las contribuciones culturales, sociales y económicas de sus compatriotas alrededor del mundo. El canciller Arnoldo André Tinoco expresó en su discurso: «Los costarricenses en el exterior, quienes por diversas razones están lejos de su tierra natal, son un reflejo de la identidad, pasión, valores y dedicación del ser costarricense. Sin importar la distancia o el tiempo, cada uno de ellos representa a Costa Rica y Costa Rica vive en cada uno de ellos».
La mayoría de los costarricenses fuera del país residen en Estados Unidos, donde la comunidad tica alcanza aproximadamente las doscientas mil personas, según el periodista Tomás Gómez de “El Observador”. En Bélgica, la embajadora Eliana Villalobos Cárdenas estima que hay cerca de 350 costarricenses.
La
elección del 11 de abril para esta celebración no es casual. En esta fecha de
1856, se libró la batalla decisiva de la “Guerra del Filibusterio” en Rivas, Nicaragua,
donde las fuerzas costarricenses, dirigidas por José Joaquín Mora Porras y José
María Cañas Escamilla (hermano y cuñado del entonces presidente Juan Rafael
Mora Porras) derrotaron al mercenario estadounidense William Walker.
Además,
este día se celebra el Día del Funcionario del Ministerio de Relaciones
Exteriores y Cultos, y la fundación de esta institución en 1844.
Con
motivo del Día del Costarricense en el Exterior, se llevó a cabo en el Instituto
Cervantes de Bruselas la presentación del monólogo “No me preguntés a qué he venido”,
escrito por Claudia Barrionuevo de Jesús, una dramaturga de origen argentino
nacionalizada costarricense. Esta obra es un tributo del Teatro Nacional a
Carmen Marín Cruz, una restauradora fallecida en 2021 a los 56 años, quien
dedicó más de 30 años a cuidar y amar el teatro.
El
Teatro Nacional de Costa Rica, situado en el corazón de San José, es uno de los
principales atractivos culturales del país. Construida a finales del siglo XIX,
combina estilos renacentistas y barrocos, y su cúpula metálica fue fabricada en
Bélgica.
El monólogo “No me preguntés a qué he venido” fue escenificado en 2021 en el Teatro Nacional por la actriz Martha Monge Marín en ocho ocasiones. Aprovechando su presencia en Europa, la Embajada de Costa Rica en Bélgica la invitó a repetir su actuación en el Instituto Cervantes de Bruselas. Tras las intervenciones de Teresa Iniesta Orozco, directora del instituto, Eliana Villalobos Cárdenas, embajadora, Olger Arias Sánchez, cónsul general y una breve presentación fotográfica sobre el Teatro Nacional, comenzó la actuación.
La embajadora / de
ambassadrice Eliana Villalobos Cárdenas
En
el monólogo, la restauradora relata su encuentro con el amor de su vida, el
Teatro Nacional, y lleva al público a través de los momentos más significativos
de su relación de treinta años, revelando los rincones más íntimos del teatro.
Se narran anécdotas tanto exitosas y entretenidas como dramáticas y conmovedoras.
La protagonista se lamenta por la falta de respeto de algunos visitantes hacia el teatro, que no reconocen su
verdadero valor.
Martha
Monge Marín cautiva al público durante más de una hora, honrando con respeto la
figura de la mujer que inspiró la obra. El título del monólogo refleja su declaración
de amor al Teatro Nacional: “No me preguntés a qué he venido, es por puro amor”.
Después de la actuación, los asistentes fueron invitados por la Embajada de Costa Rica a disfrutar de una recepción con bebidas y bocadillos, en agradecimiento a esta hermosa iniciativa y a la hospitalidad del Instituto Cervantes.
Bronnen/Fuentes :
-Ministerio
de Relaciones Exteriores y Culto conmemora el Día del costarricense en el
exterior, en un contexto internacional inédito, comunicación institucional del
11-04-2020 en el sitio web.
-Website/sitio
web Nationaal Theater/Teatro Nacional
-Confesiones
de amor al Teatro Nacional, Ana Yancy Flores, La Nación, 15-11-2021
-Website/sitio
web Explore Costa Rica - La rica historia del Teatro Nacional de Costa Rica
