lunes, 15 de septiembre de 2025

204e Aniversario de Independencia de Costa Rica / 204e verjaardag van de onafhankelijkheid van Costa Rica

El sábado anterior se llevó a cabo la conmemoración anual de la independencia de Costa Rica en el “Centre Communautaire du Chant d’Oiseau” de Woluwe-Saint-Pierre. Cerca de cuarenta ticos y simpatizantes disfrutaron de una agradable tarde organizada por la Embajada de Costa Rica junto al comité responsable. Tras la versión en neerlandés de este artículo, se incluyen varias imágenes de la celebración.

Vorige zaterdag vond in het Gemeenschapscentrum Vogelenzang in Sint-Pieters-Woluwe de jaarlijkse herdenking plaats van de Costa Ricaanse onafhankelijkheid. Een veertigtal ticos en sympathisanten beleefden een aangename namiddag, dankzij de Costa Ricaanse ambassade en het organisatiecomité. Hieronder enkele sfeerbeelden.

Toespraak van ambassadrice Eliana María Villalobos Cárdenas met een overzicht van de activiteiten van het voorbije jaar met betrekking tot de relatie tussen België en Costa Rica, gevolgd door het zingen van de nationale hymne en het patriottisch volkslied / La Embajadora Eliana María Villalobos Cárdenas ofreció un discurso en el que repasó las actividades del año pasado vinculadas al nexo entre Bélgica y Costa Rica, tras el cual se entonaron el himno nacional, el himno al 15 de setiembre y la patriótica costarricense. (Foto : Raquel Arce Mora)

Benjamín Pedemonte interpretó dos piezas inspiradas en famosas melodías folclóricas de Costa Rica. Nacido en Viña del Mar, Chile, se asentó en Bruselas en 2016 / Een optreden van Benjamín Pedemonte met twee composities van bekende Costa Ricaanse volksliedjes. Deze pianist werd geboren in Viña del Mar (Chili) maar kwam zich in 2016 in Brussel vestigen.

De aanwezigen konden genieten van allerlei lekkers zoals een tamale met bonen /  Los presentes pudieron disfrutar de todo tipo de delicias como tamal de frijol

Picadillo de papa, plátano maduro y chalupa / Gehakte aardappelen + bakbanaan + chalupa (gemalen bonen, avocado en kaas)

Rijstpap en zoete, half maan vormige deegkussentjes gevuld met een honingachtige pasta van winterpompoen / Arroz con leche y empanadas de chiverre

La cabina de fotos / Het fotohokje (Foto : Beila Soto)

Tatiana Lucia Ramírez Jiménez en partner David Loncke kwamen helemaal vanuit Oostende om deel te nemen aan deze activiteit / Doña Tatiana Lucia Ramírez Jiménez y su pareja don David Loncke vinieron desde Ostende para participar en esta actividad. (Foto : Raquel Arce Mora)

Discurso del Cónsul General Olger Adonai Arias Sánchez / Toespraak van consul generaal Olger Adonai Arias Sánchez (Foto : Raquel Arce Mora)

De animatie werd verzorgd door ceremoniemeester Juan Carlos Matute Araya / La animación estuvo a cargo del maestro de ceremonias Juan Carlos Matute Araya.  (Foto : Raquel Arce Mora)

Suéltalo ! Bingo ! / Nog ééntje te gaan ! Bingo !

Als afsluiter de klassieke piñata (een felgekleurde pop, in dit geval een ezel, meestal gemaakt van papier-maché, die traditioneel gevuld is met zoetigheden) / Para terminar, la clásica piñata. 

domingo, 31 de agosto de 2025

600 JAAR KUL DEEL 3 De Belle Époque - 600 AÑOS DE LA UCL PARTE 3 – La Belle Époque

Onder de alumni van de twintigste eeuw bevinden zich heel wat Belgen zoals de politici Vic Anciaux, Wouter Beke en Leo Tindemans; de auteurs Ernest Claes en Filip De Pillecyn; de televisiemakers Bart Cannaerts en Dirk Denoyelle; de journalisten Jan Wauters, Michel Wuyts, Walter Zinzen, Jef Anthierens en Jos Bouveroux, en de Nobelprijswinnaars Auguste Beernaert, Dominique Pire en Christan de Duve. Ook heel wat Costa Ricanen hebben sinds 1879 de weg naar Leuven gevonden. Hieronder een tweede overzicht. 

Carlos María Jiménez Ortiz (1876-1951)

werd geboren in Cartago op 2 februari 1876 en was de oudste zoon van Manuel Vicente Jiménez Oreamuno, president van het Hooggerechtshof en minister van Staat in verschillende regeringen, en van Juana Ramona Ortiz Garita. In 1889 reisde hij naar Europa om te studeren aan het “Colegio Pío Latino” in Rome. Op 22 augustus 1892 arriveerde Carlos in Leuven en verbleef in een huis op de Grote Markt 26. Hij volgde een kandidatuur filosofie en letteren en een voorbereidende kandidatuur rechten.  Op 16 oktober 1894 trok hij naar de Universiteit van Parijs waar hij in 1897 een graad behaalde in de rechten.

Terug in Costa Rica opende Carlos in San José een advocatenkantoor dat uitgroeide tot één van de meest prestigieuze van het land. Hij was actief betrokken bij de politiek als kandidaat voor het presidentschap van de Republiek in 1928 en 1932. Hij was onder andere gemeenteraadslid van Cartago, afgevaardigde voor Alajuela, staatssecretaris bij Binnenlandse Zaken, consul-generaal en zaakgelastigde van Costa Rica in Frankrijk. Verder was Carlos ook werkzaam als hoogleraar publiekrecht, voorzitter van de Orde van Advocaten en directeur van de krant “La Unión”.

Hij was gehuwd met  María Justina Flores Camacho en had 5 kinderen.


Carlos María Jiménez Ortiz (foto:La Tribuna 26/06/1951) 

Amancio Sáenz Clark (1875-1940)

werd geboren in San José op 6 juni 1875 en was de oudste van in totaal drie zonen uit het gezin van Nicomedes Sáenz Bonilla en Luisa Clark Donell, geboren in New York (Verenigde Staten). Van 1895 tot en met 1900 studeerde Amancio aan de KUL te Leuven en behaalde daar op 25-jarige leeftijd zijn diploma als arts en chirurg. Na zijn stage in verschillende Europese ziekenhuizen en bezoeken aan de belangrijkste wetenschappelijke centra keerde hij terug naar Costa Rica om zich aan te sluiten bij de faculteit Geneeskunde.

In 1903 zetelde Amancio in verschillende examencommissies die de toelatingsexamens van nieuwe artsen beoordeelden. In 1932 werd hij benoemd tot voorzitter van de faculteit Geneeskunde. Hij werkte jarenlang in het ziekenhuis “San Juan de Dios”, en was daar het hoofd van de afdeling Urologie, waarin hij zich had gespecialiseerd. 

Hij huwde op 3 mei 1911 in de “Parroquia de la Merced” van San José met Emilia Marina Mora Salazar. Het huwelijk, ingezegend door priester Jorge Volio, bracht drie kinderen voort. 


Amancio Sáenz Clark (foto:La Prensa Libre 18/09/1940)

Sergio Miguel Fallas Badilla (1877-1951)

werd geboren op 19 februari 1877 in Aserrí (provincie San José), en was het vierde van in totaal 16 kinderen van het gezin van Juan de Dios Fallas Morales en van María Estéfana Badilla Cordero. Sergio kwam op 14 augustus 1895 aan in Leuven maar had daar, door het ontbreken van een bachelor diploma, heel wat problemen om toegelaten te worden tot de universiteit. Dankzij zijn doorzettingsvermogen en intelligentie werd hij toegelaten tot het examen, dat hij met succes aflegde, zodat hij op 22 oktober 1896 kon beginnen als reguliere student van het tweede jaar geneeskunde.

In zijn derde jaar werd hij door de hoogleraar anatomie aangesteld als verantwoordelijke van het werk over dit onderwerp en werd hij naar het “Guy’s Hospital” in Londen gestuurd om zich te perfectioneren in anatomische stukken. Het doel was een museum over anatomie op te richten in de Universiteit. Toen Sergio op 6 juli 1902 terugkeerde naar Costa Rica, met een diploma als dokter en chirurg op zak, liet hij ongeveer 86 stukken na voor het museum.

Tijdens zijn verblijf in Leuven woonde hij achtereenvolgens in de Frederik Lintstraat 14, de Minderbroederstraat 47 en de Ridderstraat 22. Tussendoor verbleef hij nog in de Broekstraat 171 in Herent (arrondissement Leuven).

Op 20 september 1900 huwde Sergio met de Leuvense Irma Van Dyck Demot. Zijn oudste zoon Raymond werd geboren in Vilvoorde, zijn oudste dochter Rosalia in Leuven. Na hun terugkeer naar Costa Rica zouden nog 3 kinderen het gezin vervoegen.

Negen jaar lang werkte Sergio in de provincie Alajuela bij verschillende officiële medische praktijken in Naranjo, San Carlos, Grecia, San Pedro de Poás, Alajuela, San Ramon en Palmares, en in de harten van alle inwoners van voornoemde plaatsen leeft de herinnering aan hem, die alles gaf voor het volk, nog altijd voort.

Hij verhuisde in 1912 naar Puntarenas waar hij de leiding op zich nam van alle officiële medische diensten die er toen bestonden.  Dokter Fallas Badilla is de ontdekker van bacillaire dysenterie (een darminfectie veroorzaakt door de shigella bacterie) wat hij bereikte door nauwgezette klinische - en laboratoriumtests. Ook was hij een tijdje gemeenteraadsvoorzitter en in die functie verrichtte hij prijzenswaardig werk vanwege zijn eerlijkheid en zuinigheid.

Op 26 januari 1922 kwam er een einde aan zijn gezinsgeluk.  Enkele dagen nadat mevrouw Fallas Van Dyck, vergezeld door één van haar dochters, aan een liefdadigheidsevenement ten voordele van asielzoekers van het “Carit Sanatorium” had deelgenomen, werd ze in Puntarenas door één van hen aangevallen met een fatale afloop tot gevolg.   

In 1924 huwde Sergio met Juana Félix de los Angeles Aragón Muñoz waarmee hij nog vier kinderen kreeg.

Dokter Fallas Badilla heeft zich werkelijk onderscheiden in zijn professionele praktijk en heeft gedurende vele jaren diensten van grote waarde geleverd aan de gemeenschap van Puntarenas, waar hij op 19 november 1951 overleed. Om publiekelijk hulde te brengen aan een man die op een bescheiden manier hardnekkig heeft gestreden om de mensen te helpen en Costa Rica op het gebied van gezondheidszorg groot te maken, werd een laan in Puntarenas naar hem vernoemd. Ook een medische ruimte in het Monseigneur Sanabria-ziekenhuis en de apotheek van het Costa Ricaans Sociaal Zekerheidsfonds (CCSS) aldaar draagt zijn naam. 


Sergio Miguel Ezequiel de Jésus Fallas Badilla (foto:Del Puntarenas de Ayer y Hoy 01/07/1946)

Nicolás Chavarría Mora (1865-1927)

werd op 15 september 1865 in San José geboren en kwam twintig jaar later in Leuven aan om civiele techniek en werktuigbouwkunde te studeren aan de KUL. Zijn eerste studiejaar financierde hij zelf, maar het jaar daarop kende de Costa Ricaanse regering hem een beurs toe voor de resterende drie jaar om zijn diploma te halen.  Naast de hierboven vermelde vakken studeerde Nicolás ook nog godsdienst, algemene filosofie en twee jaar architectuur aan de universiteit. Tijdens de jaren dat hij in Leuven woonde (in de Muntstraat nummer 4) werden de cursussen geschiedenis en architectuurtheorie gegeven door de Belgische ingenieurs Joris Helleputte (1852-1925) en Louis Joseph Cousin (1839-1913).

In 1889 studeerde Nicolás af met grote onderscheiding en keerde terug naar Costa Rica. Volgens de beursovereenkomst zou de ingenieur na voltooiing van zijn studie zijn diensten aan het land aanbieden. Hij ging werken bij de Algemene Directie van Openbare Werken, waarvan hij tussen 1890 en 1894 directeur-generaal was. Hij was verantwoordelijk voor het ontwerp van de eerste plannen van het Nationaal Theater. In 1892 leidde hij het project voor het rioolstelsel in San José en in 1904 dat van Cartago. In 1906 ontwierp hij de plannen voor de Nationale Bibliotheek en het gebouw voor de Centrale Penitentiaire Inrichting, of Nieuwe Gevangenis zoals het toen heette (momenteel het Kindermuseum).  

Nicolás was gehuwd met Rosalía Flores Camacho en was de trotse vader van zeven kinderen. Hij werd ook vereerd met het onderscheidingsteken van Commandeur in de Orde van Leopold II van België, een onderscheiding aangevraagd door de Unie van Ingenieurs van de Universiteit Leuven waartoe de gelauwerde behoorde.

 

Santiago Zamora Chacón (1874-1946)

werd op 27 juni 1874 in Santo Domingo (provincie Heredia) geboren en kwam op 3 oktober 1894 in Leuven aan waar hij verbleef op de Graanmarkt nummer 2. Na zijn voorbereidende opleiding gedaan te hebben in de KUL trok hij naar de Universiteit van Brussel (VUB) en studeerde daar af als dokter in de geneeskunde en chirurgie.

Tussendoor was hij op 8 juli 1901 in Brussel gehuwd met de Belgische Adèle Nens Verstegen. Hun zoontje Manuel Cecilio Santiago Adelino werd in 1903 in Brussel geboren maar overleed al acht maanden later. Het koppel trok naar Costa Rica waar op 21 maart 1906 in Heredia hun zoon Raúl Simon werd geboren. Het huwelijk was geen lang leven beschoren want in 1911 trouwde Santiago met María Salas Gamboa waaruit zeven kinderen voortkwamen.

In zijn dokterspraktijk toonde hij, door zijn wetenschappelijke kennis, een zeer bekwaam beoefenaar te zijn op het gebied van pathologie en chirurgie. Niet tevreden met zijn reeds uitgebreide kennis van de geneeskunde maakte de dokter verschillende reizen naar Europa en de Verenigde Staten op zoek naar nieuwe theorieën en praktische ervaring in de behandeling van specifieke ziekten, waarbij hij kennismaakte met de nieuwste ontdekkingen van vooraanstaande figuren in de medische wereld.    


Santiago Adelino de las Mercedes Zamora Chacón (foto:La Prensa Libre 02/11/1946)

Ramón Augusto Villalobos Rodríguez (1876-1944)

werd op 2 december 1876 in Santo Domingo (provincie Heredia) geboren en kwam op 15 augustus 1895 in Leuven aan om er rechten (jurisprudentie) te studeren. Hij was daarvoor ingeschreven onder de Franse voornaam Romain. Hij studeerde ook filosofie en letteren onder de Franse voornaam Auguste, waardoor de foute indruk zou kunnen gewekt worden dat het hier over twee verschillende personen zou kunnen gaan.  Maar niets is minder waar.

Terug in Costa Rica kreeg de licentiaat in de rechten op 31/01/1911 de toestemming om zijn beroep als notaris uit te oefenen. Zijn karaktersterke was zijn maatstaf en daaruit ontstond het vertrouwen dat men in hem stelde. In zijn geboortestad was hij actief in diverse instellingen van het onderwijs, de liefdadigheid of de kerk met het oog op een betere toekomst. Binnen de gemeente onderscheidde hij zich door zijn initiatieven die er altijd op gericht waren de stad, waar hij zo van hield, te verfraaien.

Hij overleed op 9 november 1944 als vrijgezel.  

Gerardo Elias Mora Vargas (1878-1911)

werd geboren in Palmares (provincie Alajuela) op 15 november 1878 en kwam op 1 juli 1897 in Leuven aan waar hij zich vestigde in de Wieringstraat nummer 13. Na het behalen van de titel Doctor in de geneeskunde, chirurgie en verloskunde op 9 oktober 1903 keerde hij twee maanden later terug naar Costa Rica waar hij de eerste officieel benoemde arts in Palmares werd.

Hij huwde op 25 januari 1905 met Hermelina Rodríguez Rodríguez en kreeg drie kinderen maar overleed eind  1911 aan tuberculose, en dit op slechts 33-jarige leeftijd.


Gerardo Elias Mora Vargas (foto:pagina Facebook Museo Virtual de Palmares)

Abraham Rodríguez Salas (1886-1942)

werd geboren in Santa Domingo (provincie Heredia) op 10 juli 1886 en kwam op 3 oktober  1907 in Leuven aan waar hij ging wonen in de Naamse straat nummer 47.  Tussendoor verbleef hij ook nog in Luik. Abraham behaalde zijn diploma geneeskunde in 1913 en vertrok daarna terug naar Costa Rica waar hij zich ging vestigen in Naranjo (provincie Alajuela). Op 10 mei 1914  werd voor hem en voor dokter Santiago Zamora een welkomstfeest georganiseerd door Ramón Villalobos Rodríguez, eveneens afgestudeerd aan de KUL.

Hij huwde in 1918 met Benigna Matamoros Alpizar en was de vader van vier dochters. Hij was een prominente arts en was zeer geliefd in Naranjo dat een park naar hem vernoemde. Tijdens zijn medische praktijk gebruikte dokter Rodríguez brandnetel als onderdeel van de behandelingen om de kwalen van zijn patiënten te verlichten en werd onder andere daardoor als een visionair arts aanzien.  

600 AÑOS DE LA UCL PARTE 3 – La Belle Époque

A lo largo del siglo XX, entre los antiguos estudiantes de Lovaina se cuentan numerosos belgas, entre ellos los políticos Vic Anciaux, Wouter Beke y Leo Tindemans; los escritores Ernest Claes y Filip De Pillecyn; los productores de televisión Bart Cannaerts y Dirk Denoyelle; los periodistas Jan Wauters, Michel Wuyts, Walter Zinzen, Jef Anthierens y Jos Bouveroux; así como los premios Nobel Auguste Beernaert, Dominique Pire y Christian de Duve. Además, desde 1879 un destacado grupo de costarricenses ha pasado por esta universidad. A continuación se ofrece una segunda panorámica.

Carlos María Jiménez Ortiz (1876-1951) primogénito de Manuel Vicente Jiménez Oreamuno - presidente de la Corte Suprema y ministro de Estado en varios gobiernos - y de Juana Ramona Ortiz Garita, nació en Cartago el 2 de febrero de 1876. En 1889 viajó a Europa para estudiar en el Colegio Pío Latino de Roma. El 22 de agosto de 1892 llegó a Lovaina y se hospedó en el número 26 de la Grote Markt. Cursó una licenciatura en Filosofía y Letras y una preparatoria en Derecho. El 16 de octubre de 1894 ingresó a la Universidad de París, donde obtuvo el título de abogado en 1897. De regreso en Costa Rica, abrió en San José un bufete que se convirtió en uno de los más prestigiosos del país. Tuvo una destacada trayectoria política: fue candidato a la Presidencia en 1928 y 1932; además se desempeñó como concejal municipal de Cartago, diputado por Alajuela, secretario de Estado de Gobernación, cónsul general y encargado de negocios de Costa Rica en Francia. También ejerció como profesor de derecho público, presidió el Colegio de Abogados y dirigó el periódico "La Unión". Contrajo matrimonio con María Justina Flores Camacho y fue padre de cinco hijos.


Carlos María Jiménez Ortiz (foto: La Prensa Libre 24/10/1940)    

Amancio Sáenz Clark (1875-1940) nació en San José el 6 de junio de 1875 y fue el primogénito de los tres hijos de Nicomedes Sáenz Bonilla y Luisa Clark Donell, nacido en Nueva York, Estados Unidos. Entre 1895 a 1900 cursó estudios en la Universidad Católica de Lovaina (KUL) y, a los 25 años, se graduó como médico y cirujano. Tras realizar prácticas en varios hospitales de Europa y visitar reconocidos centros científicos, regresó a Costa Rica para integrarse a la Facultad de Medicina.

En 1903 formó parte de varias juntas examinadoras responsables de evaluar los exámenes de admisión de los aspirantes a medicina, y en 1932 fue nombrado presidente de la Facultad de Medicina. Durante muchos años trabajó en el Hospital San Juan de Dios, donde dirigió el Departamento de Urología, su especialidad.

Se casó con Emilia Marina Mora Salazar el 3 de mayo de 1911, en la Parroquia de la Merced de San José, en una ceremonia oficiada por el padre Jorge Volio. La pareja tuvo tres hijos.


Amancio Sáenz Clark (foto:La Tribuna 18/09/1940)

Sergio Miguel Fallas Badilla (1877-1951) nació el 19 de febrero de 1877 en Aserrí, provincia de San José, y fue el cuarto de los 16 hijos de Juan de Dios Fallas Morales y María Estéfana Badilla Cordero. Arribó a Lovaina el 14 de agosto de 1895 y, aunque su falta de licenciatura le complicó el ingreso a la universidad, su constancia e inteligencia le permitieron presentar y aprobar el examen de admisión. Gracias a ello, el 22 de octubre de 1896 inició el segundo año de medicina.

En el tercer año, el catedrático de anatomía lo designó responsable del trabajo en esa materia y lo envió al Hospital Guy de Londres para perfeccionarse en el manejo de especímenes anatómicos, con miras a crear un museo de anatomía en la universidad. Al volver a Costa Rica el 6 de julio de 1902, ya con su título de médico y cirujano, donó cerca de 86 piezas para dicho museo.

Durante su estancia en Lovaina residió, sucesivamente en Frederik Lintstraat 14, Minderbroederstraat 47 y Ridderstraat 22; además se alojó en Broekstraat 171 en Herent (distrito de Lovaina).

El 20 de septiembre de 1900 contrajo matrimonio con Irma Van Dyck Demot, originaria de Lovaina. Su primogénito, Raymond, nació en Vilvoorde (Bélgica), y la mayor de sus hijas, Rosalía, en Lovaina. Tras su retorno a Costa Rica, la familia creció con tres hijos más. Durante nueve años ejerció en la provincia de Alajuela en diversos consultorios médicos oficiales de Naranjo, San Carlos, Grecia, San Pedro de Poás, Alajuela, San Ramón y Palmares. Su recuerdo, por haberlo dado todo al servicio de la gente, permanece vivo entre los habitantes de estas localidades.

En 1912, se trasladó a Puntarenas, donde asumió todos los servicios médicos oficiales disponibles entonces. El doctor Fallas Badilla identificó la disentería bacilar (una infección intestinal provocado por la bacteria Shigella) mediante rigurosas pruebas clínicas y de laboratorio. También desempeñó la presidencia del ayuntamiento, función en la que destacó por su honestidad y austeridad.

El 26 de enero de 1922, la dicha familiar se quebró: pocos días después de que la señora Fallas Van Dyck, acompañada de una de sus hijas, participara en una actividad benéfica en apoyo de los solicitantes de asilo del Sanatorio Carit, fue mortalmente atacada por una de ellas en Puntarenas.

En 1924, Sergio contrajo segundas nupcias con Juana Félix de los Ángeles Aragón Muñoz, con quien tuvo cuatro hijos más. Se distinguió por su ejercicio profesional y por los servicios inestimables que brindó durante años a la comunidad puntarenense, donde falleció el 19 de noviembre de 1951. En su honor, una avenida de Puntarenas lleva su nombre, así como una sala médica del Hospital Monseñor Sanabria y la farmacia de la Caja Costarricense de Seguro Social (CCSS).

Nicolás Chavarría Mora (1865-1927) nació el 15 de septiembre de 1865 en San José y, al cumplir veinte años, se trasladó a Lovaina para cursar ingeniería civil y mecánica en la Universidad Católica. Su primer año lo costeó con recursos propios, pero al siguiente el gobierno de Costa Rica le otorgó una beca que cubrió los tres años restantes de sus estudios. Además de esas carreras, Nicolás siguió asignaturas de religión, filosofía general y dos años de arquitectura. Durante su estancia en  Muntstraat n.° 4), los cursos de historia y teoría de la arquitectura estuvieron a cargo de los  ingenieros belgas Joris Helleputte (1852-1925) y Louis Joseph Cousin (1839-1913).

En 1889, Nicolás se graduó con honores y volvió a Costa Rica. Según lo pactado en su beca, tras concluir sus estudios debía poner sus conocimientos al servicio del país. Así, se unió a la Dirección General de Obras Públicas y asumió la dirección general entre 1890 y 1894. Durante ese periodo elaboró los planos iniciales del Teatro Nacional; en 1892 supervisó el proyecto del alcantarillado de San José y en 1904 hizo lo propio con el de Cartago. Finalmente, en 1906 diseñó los planos de la Biblioteca Nacional y del edificio de la Penitenciaría Central – entonces conocida como Cárcel Nueva y hoy Museo del Niño-.

Contrajo matrimonio con Rosalía Flores Camacho, con quien tuvo siete hijos, y fue distinguido con la Orden de Comendador de Leopoldo II de Bélgica, honor conferido a petición de la Unión de Ingenieros de la Universidad de Lovaina, a la que pertenecía.


José Cipriano Nicolás Chavarría Mora (foto:La Tribuna 31/05/1927)

Santiago Zamora Chacón (1874-1946) nació el 27 de junio de 1874 en Santo Domingo, provincia de Heredia. El 3 de octubre de 1894 llegó a Lovaina, donde se instaló en el número 2 de la Graanmarkt. Después de cursar sus estudios preparatorios en la Universidad Católica de Lovaina (UCL), se matriculó en la Universidad Libre de Bruselas (ULB) y obtuvo el doctorado en medicina y cirugía.

En ese periodo contrajo matrimonio con la belga Adèle Nens Verstegen en Bruselas, el 8 de julio de 1901. Dos años después, en 1903, nació allí su primer hijo, Manuel Cecilio Santiago Adelino, quien lamentablemente falleció al cumplir ocho meses. Poco tiempo después la pareja se trasladó a Costa Rica, y en Heredia vino al mundo su segundo hijo, Raúl Simón, el 21 de marzo de 1906. Aquella unión resultó breve: en 1911 Santiago volvió a casarse, esta vez con María Salas Gamboa, con quien tendría siete hijos.

En el ejercicio de su profesión médica puso de manifiesto un elevado nivel de especialización en  patología y cirugía, sustentado en sólidos conocimientos científicos.  No conforme con su formación, emprendió varios viajes a Europa y Estados Unidos para asimilar nuevas teorías y experiencia práctica en el tratamiento de dolencias específicas, acercándose a los más recientes hallazgos de destacados referentes de la medicina.


Santiago Adelino de las Mercedes Zamora Chacon (foto : Libro Azul de Costa Rica, 1916)

Ramón Augusto Villalobos Rodríguez (1876-1944) nació el 2 de diciembre de 1876 en Santo Domingo, provincia de Heredia. El 15 de agosto de 1895 llegó a Lovaina para estudiar derecho (jurisprudencia) y fue inscrito con el nombre francés de Romain. También cursó filosofía y literatura usando el nombre Auguste, lo que podría llevar a pensar equivocadamente que eran dos personas distintas, aunque no es el caso. De regreso a Costa Rica, el 31 de enero de 1911 obtuvo la autorización para ejercer como notario. Su firmeza de carácter lo identificó y le valió la confianza de la gente. En su ciudad natal colaboró activamente con instituciones educativas, benéficas y religiosas, trabajando por un futuro mejor. En la comunidad se destacó por sus iniciativas, siempre orientadas a embellecer la ciudad que amaba.

Falleció soltero el 9 de noviembre de 1944.

Gerardo Elías Mora Vargas (1878-1911) nació en Palmares, Alajuela,  el 15 de noviembre de 1878. Arribó a Lovaina el 1 de julio de 1897 y se domicilió en el número 13 de Wieringstraat. El 9 de octubre de 1903 obtuvo el título de Doctor en Medicina, Cirugía y Obstetricia; dos meses después regresó a Costa Rica y se convirtió en el primer médico oficialmente nombrado en Palmares. Contrajo matrimonio con Hermelina Rodríguez Rodríguez el 25 de enero de 1905 y tuvo tres hijos. Falleció de tuberculosis a fines de 1911, a los 33 años.

Abraham Rodríguez Salas (1886-1942) nació en Santo Domingo, Heredia, el 10 de julio de 1886. Arribó a Lovaina el 3 de octubre de 1907 y fijó residencia en la calle Namur, número 47; también vivió un tiempo en Lieja. Se graduó como médico en 1913 y luego retornó a Costa Rica, donde se radicó en Naranjo, Alajuela. El 10 de mayo de 1914, su colega y también egresado de la UCL, Ramón Villalobos Rodríguez, organizó una recepción de bienvenida para él y para el Dr. Santiago Zamora.

En 1918 contrajo matrimonio con Benigna Matamoros Alpizar, con quien tuvo cuatro hijas. Fue un médico destacado y muy querido en Naranjo, ciudad que dio su nombre a un parque en su honor. En su práctica, incorporaba la ortiga en tratamientos para aliviar diversas dolencias, lo que le valió fama de médico visionario.


Cirilo Abraham de los Dolores Rodríguez Salas (foto:sitio web/website Familysearch)


Bibliografische bronnen / Referencias Bibliográficas
 

Abarca Hernández, O., & Arias Alpízar, L. M. (2015). La ciudad de Puntarenas y sus vehículos de memoria: Algunas implicaciones de teoría emergente.

Del Puntarenas de ayer y hoy. (1946, 1 de julio). Una ligera biografía del Dr. Don Sergio Fallas Badilla.

Diario de Costa Rica. (1942, 17 de julio). La muerte del doctor don Abraham Rodríguez Salas.

Diario de Costa Rica. (1944, 19 de noviembre). Sentido fallecimiento en Santo Domingo de don Ramón Villalobos.

Diario del Comercio. (1924, 17 de abril). Detalles de la condecoración otorgada al señor Ingeniero don Nicolás Chavarría Mora.

FamilySearch. (s.f.). FamilySearch. https://www.familysearch.org/

Goddefroy, R., Ons, S., & Craps, K. (s.f./z.d.). Archivos de la Universidad de Lovaina [Documentos de archivo]. Universiteitsarchief Leuven.

La Información. (1911, 31 de enero).

La Información. (1914, 17 de mayo). Fiesta social.

La Prensa Libre. (1951, 24 de octubre). Sentida muerte del Lic. Don Carlos María Jiménez Ortiz.

La Tribuna. (1922, 27 de enero). Duelo social en Puntarenas: Doña Irma de Fallas.

La Unión Católica. (1895, 17 de septiembre).

Libro Azul de Costa Rica. (1916). Dr. Santiago Zamora Chacón.

Museo de Palmares. (s.f.). Dr. Gerardo Mora Vargas (1878-1911).

https://www.facebook.com/museodepalmares/posts/dr-gerardo-mora-vargas-1878-1911don-gerardo-mora-fue-el-primer-m%C3%A9dico-oficial-no/908265421343908/

Oconitrillo García, E. (2004). Cien años de política costarricense: 1902-2002, de Ascensión Esquivel a Abel Pacheco.

Ortiga Saludable. (s.f./z.d.). Ortiga Saludable: Productos naturales para tu bienestar.

https://www.ortigasaludable.com/

Rodríguez Argüello, P. K. (2010). Biografías de médicos y cirujanos en Costa Rica.

Sistema Nacional de Bibliotecas de Costa Rica (SINABI). (s.f./z.d.). Biografía de [Entrada 232]. https://www.sinabi.go.cr/diccionariobiografico/biografias/232.html

Sistema Nacional de Bibliotecas de Costa Rica (SINABI). (s.f./z.d.). Biografía de [Entrada 374]. https://www.sinabi.go.cr/diccionariobiografico/biografias/374.html

Stadsarchief Leuven. (s.f./z.d.). Vreemdelingendossiers [Expedientes de archivo].


viernes, 8 de agosto de 2025

Solemnidad de Nuestra Señora de los Ángeles / Hoogfeest van Onze-Lieve-Vrouw van de Engelen

 

El pasado fin de semana, Costa Rica volvió a vestirse de fiesta en honor de su patrona. Decenas de miles de fieles de todas las regiones del país se reunieron en la Basílica de Nuestra Señora de los Ángeles en Cartago, para manifestar su fe y gratitud a "La Negrita", como llaman con cariño a la santa. Esta romería se realiza en tren, autobús, o a pie – a veces combinando varios medios – y muchos devotos incluso recorren de rodillas el tramo final hasta la puerta del templo.


La imagen original de la Virgen de los Ángeles en Cartago / Het originele beeldje van de Maagd der Engelen in Cartago (foto : Verónica Castro Umaña).

También el domingo pasado se celebró la Eucaristía anual en la Iglesia de San Bartolomé de Geraardsbergen (Bélgica), donde desde 2009 se conserva una réplica de madera de la Virgen de los Ángeles. A la ceremonia acudieron la embajadora Eliana Villalobos Cárdenas; el ministro consejero y cónsul general Olger Arias Sánchez;  la consejera Raquel Arce Mora; Ann Panis, exalcaldesa de Geraardsbergen y representante de la Hermandad del Manneken Pis; la hermana Miriam Vega Muñoz; y una veintena de simpatizantes.

La liturgía fue presidida en español y neerlandés por el Padre Juan Carlos Tinjaca, con la colaboración de los padres Frans Hutchinson, Deiver David Gonzalez Arce y John Baptiste Itaruma. Contó además con el acompañamiento musical del coro y los músicos de la Iglesia de San Miguel, y concluyó con una recepción para los asistentes.

Después de la versión en neerlandés de este artículo, se muestran varias imágenes de la celebración.





Hoogfeest van Onze-Lieve-Vrouw van de Engelen

Het voorbije weekend stond Costa Rica weer in het teken van de viering van zijn beschermheilige. Tienduizenden gelovigen trokken, vanuit elke regio van het land, naar de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Engelen in Cartago als blijk van geloof en dankbaarheid aan “La Negrita”, naam waaronder hun heilige bekendstaat. Deze trektocht, die “romería” (pelgrimage) wordt genoemd, wordt per trein, per bus of te voet afgelegd, of een combinatie van de drie. Het laatste deel in de buurt of aan de ingang van de Basiliek wordt door verscheidene gelovigen zelfs op de knieën gelopen. 


De basiliek in Cartago / La basílica de Cartago (foto : Verónica Castro Umaña).

Ook in de Sint-Bartholomeuskerk in Geraardsbergen (België), waar sinds 2009 een houten replica van de Maagd der Engelen aanwezig is, vond vorige zondag de jaarlijkse eucharistie plaats. Deze viering werd bijgewoond door ambassadrice Eliana Villalobos Cárdenas, minister-adviseur en consul-generaal Olger Arias Sánchez, adviseuse Raquel Arce Mora, ex-burgemeester van Geraardsbergen en vertegenwoordigster van de Broederschap van Manneken Pis Ann Panis, zuster Miriam Vega Muñoz en een twintigtal sympathisanten.

De viering werd voorgedragen in het Spaans en in het Nederlands door pastoor Juan Carlos Tinjaca met bijstand van pastoors Frans Hutchinson, Deiver David Gonzalez Arce en John Baptiste Itaruma. De viering werd opgeluisterd door de muzikanten en het koor van de Sint-Michielskerk. Achteraf werd er door het organisatiecomité nog een receptie aangeboden aan de aanwezigen.

Hieronder enkele sfeerbeelden.


La celebración estuvo dirigida por el sacerdote colombiano Juan Carlos Tinjaca, párroco de la Iglesia de San Miguel en Lovaina desde 2020 / De viering werd voorgedragen door de uit Colombia afkomstige priester Juan Carlos Tinjaca, sinds 2020 pastoor van de Sint-Michielskerk in Leuven. 

Deiver David Gonzalez Arce, geboren in Alajuela, is lid van de Neocatechumenale Weg en werd eind 2022 door kardinaal Jozef De Kesel in Jette tot diaken gewijd. Momenteel is hij onder andere werkzaam in het Heilig Hart in Deurne (Antwerpen) / Deiver David González Arce, nacido en Alajuela, es miembro del Camino Neocatecumenal y fue ordenado diácono por el cardenal Jozef De Kesel en Jette a finales de 2022. Actualmente trabaja, entre otros lugares, en el Sagrado Corazón en Deurne (Amberes).

Mevrouw Christine Van Onacker, lange tijd kosteres geweest van de parochie, zorgde voor de bloemenversiering van de Heilige Maagd. Bedankt voor deze jaarlijkse inzet en ondersteuning. / La decoración floral de la Santísima Virgen fue realizada por la señora Christine Van Onacker, sacristana de la parroquia desde hace mucho tiempo. Gracias por este compromiso y apoyo anual.

Salmo / Psalm

De tweede lezing / La segunda lectura.

De plechtige aankleding van “La Negrita” was in handen van pastoor Frans Hutchinson (priester-emeritus) / La vestición solemne de “La Negrita” estuvo a cargo del Padre Frans Hutchinson (sacerdote emérito)




Doña Denia Alpizar de San Ramón de Alajuela, la diseñadora del vestido de la Virgen / Mevrouw Denia Alpizar uit San Ramón de Alajuela, de ontwerpster van het kleed van de Heilige Maagd.




Alle aanwezigen kregen als aandenken een medaille van de Maagd der Engelen uit Cartago en een tweetalig bidprentje / Todos los asistentes recibieron una medalla de la Virgen de los Ángeles traídas desde Cartago  y una tarjeta de oración bilingüe como recuerdo.

Pastoor Frans met drie parochianen. Uiterst links, Elza Matthijs, een dame woonachtig in deelgemeente Moerbeke, die steeds naar Geraardsbergen komt om de eucharistieviering in de Sint-Bartholomeuskerk bij te wonen. Sinds ze enkele jaren geleden de aankondiging van de speciale viering voor “La Negrita” las in “Kerk en Leven”, is ze elk jaar van de partij. In het midden ex kosteres Christine Van Onacker, woonachtig in Geraardsbergen, evenals Els Maesfranx, de dame rechts, voor wie het de eerste keer was dat ze aan deze viering deelnam / El pastor Frans con tres feligreses. En el extremo izquierdo, Elza Matthijs, una mujer residente en el distrito de Moerbeke, que siempre asiste a Geraardsbergen  a la Eucaristía en la Iglesia de San Bartolomé, ha estado presente todos los años desde que leyó el anuncio de la celebración especial de "La Negrita" en "Kerk en Leven" (Iglesia y Vida). En el centro, Christine Van Onacker, exsacristana residente en Geraardsbergen, y Els Maesfranx, la mujer de la derecha, que participaba en esta celebración por primera vez. 


sábado, 2 de agosto de 2025

Costa Ricaanse folklore in Baardegem, België / Folclore costarricense en Baardegem, Bélgica.

 

Van 25 tot en met 27 juli 2025 vond in Baardegem (deelgemeente van Aalst, provincie Oost-Vlaanderen) de 55ste editie plaats van De Pikkeling, een internationaal volksfeest  dat elk jaar een ode brengt aan de tradities van de oogst en aan de folklore. De naam van het festival verwijst naar de neerliggende graanhalmen na het maaien en voor het vastbinden. 

Met allerlei initiatieven waaronder een wedstrijd met Brabantse trekpaarden, een rit met een tractor, demonstraties van oude ambachten, een voorstelling van vlegelaars, heel wat muziek en optredens van buitenlandse folkloregroepen bracht men een  eerbetoon aan de vreugde om de oogst.  Eén van de aanwezige buitenlandse gezelschappen was de Agrupación Folclórica Calle Real uit Costa Rica. In 2014 was er met de Compañia Folklórica Sueños y Semillas  ook al een Costa Ricaanse vertegenwoordiging op dit feest.

De Agrupación Folclórica Calle Real werd opgericht op 11 april 2010 als onderdeel van een kunstproject van de Centrale School van Tres Ríos (provincie Cartago) en bestaat aldus 15 jaar.  In 2013 werd het gezelschap onafhankelijk en staat momenteel onder de artistieke leiding van Carlos Zúñiga Navarro en onder de algemene leiding van Carmen Brenes Pérez. De groep bestaat uit 35 dansers van alle leeftijden en hun choreografieën combineren expressie, elegantie en vuur.

Begin vorige maand vertrok het gezelschap naar Portugal  voor 2 Festivals (Folk Cantanhede en El Festifolk in Ponte de Sor) om daarna hun Europese toer af te sluiten in Baardegem. De groepsleden verbleven tijdens het folklorefeest bij Belgische gastgezinnen. Op woensdag 23 juli, de enigste volledige vrije dag, werd er met alle groepen een uitstap gedaan naar Brugge. De dag erna gaf de  Agrupación Folclórica Calle Real een privé-voorstelling in het Woonzorgcentrum De Faluintjes waar ze ongeveer 85 senioren een leuke dag bezorgden.  


Optreden in WZC de Faluintjes op donderdag 24 juli 2025/ Actuación en el Centro de Atención Residencial Faluintjes el jueves 24 de julio de 2025 (foto : Het Nieuwsblad / Annabel Podevyn)

Na ontvangst in de trouwzaal van het stadhuis van Aalst met daarna een parade door en een optreden in deze stad en nog enkele voorstellingen in naburige gemeentes, vond op zondag 27 juli de grote finale plaats van dit oogstfeest in de Hoeve Zwanennest in Baardegem. Na een eucharistieviering gaven de drie buitenlandse groepen nog een geweldige slotshow, afgewisseld met acts van Flago Vlagkunst en Vel & Gamel (trommelkorps). 

Ontvangst van de groepen door het stadsbestuur van Aalst op vrijdag 25 juli 2025 (foto : Facebook pagina stad Aalst) / Recepción de los grupos por parte del Ayuntamiento de Aalst el viernes 25 de julio de 2025 (foto: página de Facebook de la ciudad de Aalst)


Parade door het centrum van Aalst op vrijdag 25 juli 2025 / Desfile por el centro de Aalst el viernes 25 de julio de 2025 (foto : Het Laatste Nieuws / SWIRKO)


Optreden op zaterdag 26 juli 2025 / Actuación el sábado 26 de julio de 2025 (foto : Herman Van Den Broeck)


Optreden op zondag 27 juli 2025 / Actuación el domingo 27  de julio de 2025 (foto : Herman Van Den Broeck)

Op maandag 28 juli werd afscheid genomen van de gastgezinnen en vertrok de Costa Ricaanse delegatie de dag erna, via Parijs, terug naar de heimat. Hartelijk dank om aan alle aanwezigen op De Pikkeling de Costa Ricaanse folklore en tradities te hebben leren kennen. 


Yunist Podillia uit Oekraïne op de grote markt in Aalst / Yunist Podillia de Ucrania en la plaza principal de Aalst (foto : Het Nieuwsblad / Annabel Podevyn)


Furaya uit/del Congo (foto : Herman Van Den Broeck) 


Actuación en Wieze (municipio de Lebbeke, provincia de Flandes Oriental) el martes 22 de julio de 2025 / Optreden in Wieze (deelgemeente Lebbeke, provincie Oost-Vlaanderen) op dinsdag 22 juli 2025 (foto : Herman Van Den Broeck)


Folclore costarricense en Baardegem, Bélgica.

Del 25 al 27 de julio de 2025 se llevó a cabo en Baardegem (municipio de Aalst, Flandes Oriental) la 55.ª edición de De Pikkeling. Este festival folclórico internacional rememora cada año las tradiciones y el folclore de la cosecha, y su nombre alude a los tallos de grano que caen tras la siega y antes de su atado.

Una serie de actividades – desde competencias de caballos de tiro de Brabante y paseos en tractor hasta demostraciones de artesanía tradicional, la exhibición de fraileros, un amplio programa musical y presentaciones de agrupaciones foráneas - celebraron la alegría de la cosecha. Entre los conjuntos internacionales destacó la Agrupación Folclórica Calle Real de Costa Rica; cabe recordar que en 2014 la Compañía Folklórica Sueños y Semillas también representó a ese pais en el festival.

La Agrupación Folclórica Calle Real nació el 11 de abril de 2010 como iniciativa artística de la Escuela Central de Tres Ríos, en Cartago, y acumula 15 años de trayectoria. En 2013 logró su independencia y, en la actualidad, cuenta con la dirección artística de Carlos Zúñiga Navarro y la dirección general de Carmen Brenes Pérez. Su elenco está integrado por 35 bailarines de todas las edades, cuyas coreografías combinan expresión, elegancia y pasión.

A comienzos del mes pasado, la agrupación viajó a Portugal para participar en los festivales Folk Cantanhede y Festifolk en Ponte de Sor, y luego cerró su periplo europeo en Baardegem (Bélgica). Durante el festival folclórico, los integrantes se hospedaron con familias belgas. El miércoles 23 de julio, su único día libre, todas las delegaciones se desplazaron a Brujas. Al día siguiente, la Agrupación Folclórica Calle Real ofreció una función privada en el centro residencial De Faluintjes, donde   brindó un espléndido espectáculo a unos 85 adultos mayores.


Actuación en el Centro de Atención Residencial Faluintjes el jueves 24 de julio de 2025/ Optreden in WZC de Faluintjes op donderdag 24 juli 2025. (foto : Página de Facebook de la ciudad de Aalst / Facebook pagina stad Aalst)

Después de la recepción en el Salon de Bodas del Ayuntamiento de Aalst, y tras un desfile con presentación en la ciudad acompañado de varias actuaciones en pueblos cercanos, la gran clausura de esta fiesta de la cosecha se celebró el domingo 27 de julio en el Hoeve Zwanennest de Baardegem.


Intercambio de regalos en el Ayuntamiento de Aalst el viernes 25 de julio de 2025 (en el centro, el alcalde Christoph D'Haese) / Uitwisseling van cadeautjes in het stadhuis van Aalst op vrijdag 25 juli 2025 (in het midden burgemeester Christoph D’Haese.  (foto : Herman Van Den Broeck)


Desfile por el centro de Aalst el viernes 25 de julio de 2025 /  Parade door het centrum van Aalst op vrijdag 25 juli 2025 (foto : Het Laatste Nieuws / SWIRKO)


Actuación para la alfombra de flores en Moorsel (submunicipio de Aalst) el viernes 25 de julio de 2025 / Optreden voor het bloementapijt in Moorsel (deelgemeente van Aalst) op vrijdag 25 juli 2025 (foto : Herman Van Den Broeck) 


Actuación el domingo 27  de julio de 2025 / Optreden op zondag 27 juli 2025 (foto : Herman Van Den Broeck)

Una vez concluida la eucaristía, los tres grupos internacionales ofrecieron un brillante espectáculo final, intercalado con las exhibiciones de “Flago Vlagkunst” (arte con banderas) y “Vel & Gamel“ (cuerpo de tambores).

El lunes 28 de julio, se despidieron de sus familias anfitrionas, y la delegación costarricense partió al día siguiente, vía París, de regreso a su país. Muchas gracias por dar a conocer a todos los presentes en “De Pikkeling” el folclore y las tradiciones costarricenses.

  

Bibliografische bronnen/Referencias Bibliográficas:

Agrupación Folclórica Calle Real .(s.f.). Agrupación Folclórica Calle Real[ imagen adjunta] [Actualización de estado]. Facebook. https://www.facebook.com/search/top?q=agrupaci%C3%B3n%20folcl%C3%B3rica%20calle%20real

Agrupación Folclórica Calle Real. (s.f./z.d.). ¿Quines somos? https://afcallereal.com

Pikkeling (s.f./z.d.). Pikkeling [imagen adjunta] [Actualización de estado]. Facebook. https://www.facebook.com/dePikkeling´

Pikkeling. (s.f./z.d.). Pikkeling. https://www.de-pikkeling.be