sábado, 5 de julio de 2025

600 AÑOS DE LA UCL PARTE 2: Las familias Jiménez y Calderón / 600 JAAR KUL DEEL 2 De families Jiménez en Calderón

De acuerdo con KU Leuven Connect, en las últimas siete décadas la Universidad Católica de Lovaina (UCL) cuenta con más de 330.000 exalumnos vivos que han obtenido un título oficial. Determinar la cantidad total de graduados desde los inicios de la institución exigiría un estudio minucioso de varias años. Al mismo tiempo, un gran número de personas cursó estudios en Lovaina sin llegar a recibir un diploma, por diversas razones.

A lo largo del siglo XX, entre los antigous estudiantes de Lovaina e cuentan numerosos belgas:los políticos Wilfried Martens, Jean-Luc Dehaene, Gaston y Mark Eyskens; los periodistas Martine Tanghe, Guy Mortier, Frans Verleyen, Geert van Istendael y Rudi Vranckx; y los académicos Jean-Jacques Cassiman, Georges Lemaître, Roger Blanpain y Victor Valembois.

Además, desde 1879 un destacado grupo de costarricenses ha pasado por esta universidad. A continuación se ofrece una primera panorámica.

Los hermanos Volio Jiménez

A finales del siglo XIX, el cardenal Mercier promovió la creación del Seminario León XIII para alojar a los aspirantes al sacerdocio del Instituto Superior de Filosofía, nombre oficial de la Facultad de Filosofía de la UCL. Entre sus primeros residentes destacó Claudio María Volio Jiménez (1874-1945). En 1898 recibió en la Catedral de San Rumoldo de Malinas las órdenes de diácono y sacerdote: al año siguiente volvió a Costa Rica, donde atendió las parroquias de Cartago, Santa Bárbara de Heredia y Alajuela. Posteriormente fue profesor de literatura en el seminario menor de San José y, en 1916,  elegido obispo de la recién creada diócesis de Santa Rosa de Copán, en Honduras. En 1940, obtuvo el título de Prelado Honorario de la Basílica de Nuestra Señora de los Ángeles en Cartago, puesto que mantuvo hasta su fallecimiento en Puntarenas en 1945.


Foto de clase del año escolar 1892-1893 : De pie, segundo a la derecha Claudio Volio, sentado en el medio Monseñor Désiré Mercier (presidente del seminario /  Klasfoto uit het schooljaar 1892-1893 : Rechtstaand, tweede van rechts : Claudio Volio, zittend in het midden Mgr Désiré Mercier (president van het seminarie) (foto: archivo seminario León XIII/archief seminarie Leo XIII)

El hermano menor, Jorge Volio Jiménez (1882-1955), ingresó asimismo al seminario León XIII de Lovaina para formarse en teología, filosofía, historia y ciencias políticas, estudios imprescindibles para su sacerdocio. En la institución fue inscrito con el nombre francés “Georges”. En 1906 obtuvo la licenciatura en Filosofía y Letras y, tres años mas tarde, en 1909, recibió la ordenación sacerdotal en la capilla de los Misioneros de Scheut en Lovaina. Al año siguiente regresó a Costa Rica y puso en marcha un movimiento de justicia social. Creó varios periódicos y se opuso a la intervención de los marines estadounidenses en Nicaragua en 1912, conflicto en el que llegó a ostentar el grado de general. Además fundó el Partido Reformista, semillero de numerosas propuestas sociales y del proyecto de establecer una universidad costarricecnse. En 1940, por designación del presidente Calderón Guardia, asumió la dirección general del Archivo Nacional y ese mismo se hizo cargo de la Facultad de Filosofía y Letras de la recién creada Universidad de Costa Rica. Para profundizar en la vida de los hermanos Volio Jiménez, pueden consultarse los artículos publicados en este blog el  15/05/2021, 18/07/2021, 25/07/2021 y 18/08/2021. 


Don Jorge Volio en Bélgica, Lovaina, en sus años de estudiante/Jorge Volio in Leuven, België, tijdens zijn studententijd, 1903 (foto sitio web/website Escuela Jorge Volio Jiménez http://esc-jorgevolio.over-blog.com)

La familia Jiménez Bonnefil

Alejo Jiménez Fernández (1828-1878) se dedicó al cultivo del café y llegó a poseer múltiples fincas en la zona nororiental de San José, abarcarndo Tibás y La Uruca. En 1856 contrajo matrimonio con María Eloísa Bonnefil Quirós, con quien tuvo once hijos. Tras el fallecimiento de María Eloísa en 1870, Alejo Jiménez volvió a casarse en 1871 con su cuñada Virginia de Jesús Bonnefil Quirós, de quien también llegó a tener cuatro retoños. Gracias al notable éxito de sus plantaciones, pudo ofrecer a todos sus descendientes una formación de alto nivel, incluso enviando a algnos de ellos a Bélgica para continuar sus estudios.

Alejo Jiménez Bonnefil (1858-1922)

Al igual que sus hermanos, Alejo cursó estudios de agricultura en la UCL. Al regresar a Costa Rica, siguió la tradición familiar y se consolidó como un destacado productor y exportador de café en la zona de Grecia, estableciendo además sólidos vínculos bancarios con Bélgica. No obstante, el desplome de  los precios del café a inicios del siglo XX arruinó la fortuna de los Jiménez Bonnefil.

Gracias a sus estrechas relaciones con Bélgica, tanto la Iglesia Católica como el gobierno costarricense le encomendaron la misión de localizar una empresa para erigir la nueva iglesia de Grecia. En ese encargo contactó a la firma belga “Société de Couvillet” para diseñar la estructura  metálica y gestionar su importación. Alejo también desempeño el cargo de cónsul de Bélgica en Costa Rica y fue uno de los fundadores – y presidente - del partido conservador Unión Católica.

En 1883 contrajo matrimonio con Elena Gargollo Freer, con quien tuvo diecinueve hijos.

Lesmes Jiménez Bonnefil (1860-1917)

Siendo aún un muchacho, Lesmes fue enviado a Burdeos junto a su abuelo Jean Jacques Bonnefil para perfeccionar su francés. Más tarde se trasladó a Bélgica, donde cursó estudios en la Universidad Estatal de Gante entre 1879 y 1881, y en marzo de 1882 obtuvo su título de ingeniero civil en la UCL. Al regresar a Costa Rica, el ingeniero francés Ferdinand de Lesseps le propuso incorporarse a la  Compañía Francesa del Canal de Panamá, pero el fuerte clima tropical le llevó a rechazar la oferta – una decisión afortunado, pues el proyecto acabaría siendo un rotundo fracaso.

De vuelta en su país, Lesmes asumió la dirección de Obras Públicas y promovió construcciones emblemáticas como el edificio del Colegio Superior de Señoritas, varios templos (entre ellos la Iglesia de La Merced), el Palacio Episcopal y el Palacio de Justicia en San José, así como puentes para el “Ferrocarril al Pacífico”.

En el plano militar, en 1885 alcanzó el grado de teniente coronel y comandó tropas durante la guerra contra Guatemala, y en 1889 volvió a servir en el conflicto con Nicaragua.

En 1906, junto con su esposa Adela Gargollo Freer, fundó la primera fábrica de mosaicos del país. Tras su fallecimiento en 1917, Adela – con ocho hijos a su cargo – tomó las riendas de la empresa en quiebra, rebautizándola como “Adela v. de Jiménez e hijos”. Bajo su dirección se convirtió  en la principal compañía del sector durante cuatro décadas, modernizando y profesionalizando la industria local.  

En su funeral, Lesmes recibió los honores militares correspondientes a su grado de general de división, y sus restos descansan en la célebre pirámide del Cementerio General de San José.


Don Lesmes y tres amigos belgas / Lesmes en drie belgische vrienden: M. Carro, M. Fernand Limpereaux y/en M. Duplantier, Lovaina/Leuven, 11-12-1883 (foto: Guillermo Jiménez Saénz)

Odilón Jiménez Bonnefil (1863-1901)

Odilon viajó muy joven a Bélgica en 1878. Tras pasar un año formándose en la Academia de Burdeos (Francia), se trasladó a Gante (1880-1881), y en febrero de 1881 llegó a Lovaina. Allí obtuvo el 4 de agosto de 1882 su título de ingeniero civil, profesión que no fue su favorita.

A principios de 1883 dedicó varias semanas a recorrer Verviers (Bélgica) y sus alrededores para visitar instalaciones industriales, y en junio de ese mismo año regresó a Costa Rica.

En la primera mitad de su vida heredó una fortuna de sus padres, pero la perdió por diversas circunstancias desafortunadas. Para poder mantener a su esposa, Rosario Guardia Solórzano, y a sus cuatro hijos, aceptó con humildad un puesto en la aduana del puerto de Limón, donde contrajo la fiebre amarilla, que le resultó fatal.

Simeón Jiménez Bonnefil (1864-1935)

Al igual que sus hermanos, viajó a Bélgica en su juventud y llegó a Lovaina el 18 de octubre de 1881. Se instaló en la Koestraat n° 9 (hoy Vaartstraat), a escasos 400 metros de la UCL. Con el título de ingeniero agrónomo recién obtenido, se trasladó a San Juan de Tibás, donde en 1888 contrajo matrimonio con Emilia Quirós Fonseca. Apasionado de la botánica, dedicó buena parte de su tiempo al cultivo de flores, y, gran aficionado a la música, solía interpretar cánticos sagrados con su voz de tenor en el coro de la iglesia, acompañado por el órgano. Al igual que su hermano Odilón, trabajó en la aduana del puerto de Limón, aunque terminó regresando ,a su querido San Juan donde falleció a los 71 años.

Alejandro Jiménez Bonnefil (1867-1915)

Alejandro, el hijo menor de la familia Jiménez Bonnefil, se inscribió en la UCL con el nombre francés de Alexandre. Allí cursó Ingeniería y trabó una estrecha amistad con Rafael Calderón Muñoz durante sus años en Lovaina. Cuando Calderón Muñoz obtuvo su título de médico y regresó a Costa Rica, su bienvenida fue organizado por Lesmes, hermano de Alejandro, y su cuñada Adela; también asistió Ana María Guardia Mora, quien más tarde se convertiría en la esposa del Doctor Calderón Muñoz.

Posteriormente, Alejandro contrajo matrimonio con Isabel Guardia Solórzano - hermana de la esposa de Odilón, otro de sus hermanos – y de ese matrimonio nacieron doce hijos.

La familia Calderón

Rafael Calderón Muñoz (1869-1943)

A pesar de llevar ya varios años residiendo en Lovaina, Rafael Calderón Muñoz no se inscribió en el padrón de población hasta marzo de 1895, cuando descubrió que era obligatorio. En dicho registro figura con domicilio en Graanmarkt, 2 (hoy Herbert Hooverplein). De 1890 a 1896 cursó la Facultad de Ciencias de la UCL, donde obtuvo el doctorado en medicina, cirugía y obstetricia. Poco después de titularse regresó a Costa Rica, país en el que alcanzó notable éxito como médico y político.


Fotografía del Dr. Calderón Muñoz en su juventud / Foto van Dr. Calderón Muñoz tijdens zijn jeugdjaren (foto:Museo Dr. Rafael Calderón Guardia – Colección CIHAC)

Rafael Ángel Calderón Guardia (1900-1970)

En marzo de 1920, Rafael Calderón Muñoz volvió a inscribirse en el padrón de Lovaina (en la calle Charles Deberiotstraat 31), esta vez acompañado de su esposa y de sus tres hijos. Sin embargo, el resto de la familia no se quedó mucho tiempo en esa ciudad. Solo el primogénito, Rafael (más tarde conocido como Calderón Guardia) decidió permanecer en Bélgica para cursar estudios en la Facultad de Ciencias de la UCL.

Se instaló en una población que, todavía afectada por los estragos de la Primera Guerra Mundial, estaba en plena fase de reconstrucción. Allí adoptó la doctrina socialcristiana, que marcó profundamente sus convicciones.

Tras tres años de estudio, un conflicto entre Calderón Muñoz y algunos médicos de Lovaina acerca del diagnóstico de una dolencia impulsó al joven Rafael a trasladarse a la Universidad Libre de Bruselas (ULB). Le siguieron en esa decisión tres compatriotas: Carlos Manuel Jiménez Flores (1899-1936), Jorge Montes de Oca Granados (1896-1969) y Miguel Ángel Chacón Chacón (1896-1984). Los cuatro obtuvieron el título de Doctor en Medicina en la ULB.

En 1927, Rafael contrajo matrimonio con Yvonne Clays Spoelders, natural de Amberes, y regresó con ella a Costa Rica. En 1940 asumió la presidencia de la República y, durante su mandato de cuatro años, impulsó numerosas leyes de protección al trabajador, amplió de manera significativa la seguridad social y los servicios sanitarios, y dio origen a la Universidad de Costa Rica.

María Alejandra del Rosario Calderón Fournier (1954-1979)

María Alejandra, primogénita del segundo matrimonio de Rafael Ángel Calderón Guardia con María del Rosario Fournier Mora, cursó estudios en la UCL y se especializó en psicología infantil. Durante la década de 1970 ocupó cargos de dirección tanto en el Partido Socialista Costarricense como en la Organización de Trabajadores Socialistas, dos agrupaciones de izquierda inspiradas en el pensamiento de León Trotsky, y se destacó también como defensora de los derechos de la mujer.

A los 25 años, tres días después de ser atropellada al bajar de un autobús, murió en el hospital que lleva el nombre de su padre.


(foto:Carlos Revilla Maroto, facebook pagina “Costa Rica Antigua vista por el lente fotográfico de la Historia”) 

                         *     *     *     *     *     *     *     *     *     *     *

Volgens de website van KU Leuven Connect zijn er de voorbije zeventig jaar meer dan 330.000 nog in leven zijnde alumni, dit zijn alle personen die een diploma hebben behaald aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Om het aantal afgestudeerden vanaf het ontstaan te weten te komen, is waarschijnlijk een jarenlange studie vereist.  Ook zijn er nog ontelbaren die wel gestudeerd hebben in Leuven maar, om allerlei omstandigheden, geen diploma hebben behaald.

Onder de alumni van de twintigste eeuw bevinden zich uiteraard heel wat Belgen zoals de politici Wilfried Martens, Jean-Luc Dehaene, Gaston en Mark Eyskens; de journalisten Martine Tanghe, Guy Mortier, Frans Verleyen, Geert van Istendael en Rudi Vranckx; en de professoren Jean-Jacques Cassiman, Georges Lemaître, Roger Blanpain, en Victor Valembois.

Ook heel wat Costa Ricanen hebben sinds 1879 de weg naar Leuven gevonden. Hieronder een eerste overzicht.

De gebroeders Volio Jiménez

Het Leo XIII seminarie werd, eind negentiende eeuw, opgericht door kardinaal Mercier om huisvesting te kunnen bieden aan de studenten van de priesteropleiding aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, dit is de officiële naam voor de faculteit Wijsbegeerte aan de KUL.  Eén van de allereerste ingeschrevenen aan het Leo XIII seminarie was Claudio María Volio Jiménez (1874-1945). Hij ontving het diaconaat en het priesterschap in 1898  in de Sint-Romboutskathedraal van Mechelen en trok in 1899 terug naar Costa Rica waar hij priester werd in de parochies van Cartago, Santa Bárbara de Heredia en Alajuela. Hij was hoogleraar literatuur aan het klein seminarie van San José en werd in 1916 gekozen tot bisschop van het nieuw opgerichte bisdom Santa Rosa de Copán in Honduras. In 1940 werd Claudio benoemd tot ereprelaat van de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Engelen in Cartago, een functie die hij bekleedde tot hij in 1945 in Puntarenas overleed.  


Mgr/Monseñor Claudio Volio Jiménez (foto: El libro azul de Costa Rica, parte VI)

Ook zijn jongere broer Jorge Volio Jiménez (1882-1955) ging naar het Leo XIII seminarie te Leuven om theologie, filosofie, geschiedenis en politiek te studeren, vakken die noodzakelijk zijn voor een priesteropleiding. Hij was daar ingeschreven onder de Franse voornaam Georges. In 1906 behaalde Jorge de graad van licentiaat in de Filosofie en Letteren en in 1909 werd hij tot priester gewijd in de kapel van de Missionarissen van Scheut te Leuven.  Een jaar later keerde hij terug naar Costa Rica waar hij de aandacht voor de sociale rechtvaardigheid op gang bracht. Hij richtte kranten op en vocht tegen de invasie van de Amerikaanse mariniers (1912) in Nicaragua, een oorlog waarin hij de rang van generaal bereikte.  Hij richtte de Hervormingspartij op, de bakermat van veel sociale ideeën en het plan voor de oprichting van een universiteit in Costa Rica. In 1940 werd hij door president Calderón Guardia benoemd tot algemeen directeur van het Nationaal Archief en stond hij aan het hoofd van de faculteit Filosofie en Letteren van de in datzelfde jaar opgerichte Universiteit van Costa Rica.


Jorge Volio draagt ​​priestergewaden (België) - kort voor zijn terugkeer naar zijn vaderland, 1910 / Don Jorge Volio viste las hábitos sacerdotales (Bélgica) – poco tiempo antes de regresar a su Patria, 1910 (foto website/sitio web Escuela Jorge Volio Jiménez http://esc-jorgevolio.over-blog.com)

Meer over de gebroeders Volio Jiménez kan men lezen in deze blog in de artikels van 15/05/2021, 18/07/2021, 25/07/2021 en 18/08/2021.

De familie Jiménez Bonnefil

Alejo Jiménez Fernández (1828-1878) was een koffieteler die heel wat plantages bezat in het noordoosten van San José (Tibás en La Uruca). In 1856 huwde hij met Maria Eloisa Bonnefil Quirós en had in totaal 11 kinderen. Na het overlijden van zijn vrouw in 1870 huwde hij een jaar later met zijn schoonzuster Virginia de Jésus Bonnefil Quirós, een huwelijk waaruit nog 4 kinderen voortkwamen.  Daar de koffieplantages een groot succes waren, kon Alejo Jiménez al zijn kinderen een verfijnde opleiding geven.  Enkelen daarvan kwamen dan ook naar België studeren.


Staande van links naar rechts : Odilon, Lesmes, Alejo. Zittend van links naar rechts : María Eloísa Salomé Bonnefil Quirós (moeder) , Alejo Carmen Jiménez Fernández (vader), Mercedes  / De pie, de izquierda a derecha: Odilon, Lesmes, Alejo. Sentados de izquierda a derecha: María Eloísa Salomé Bonnefil Quirós (madre), Alejo Carmen Jiménez Fernández (padre), Mercedes (foto : https://gw.geneanet.org Yves de la Goublaye de Ménorval)

Alejo Jiménez Bonnefil (1858-1922)

Net als al zijn broers studeerde Alejo landbouwkunde aan de KUL. Na zijn terugkeer naar Costa Rica werd hij, zoals zijn vader, een succesvolle koffieproducent en exporteur maar dan in Grecia en omstreken en bouwde hij bankrelaties op met België. Door de daling van de koffieprijs stortte het vermogen van de familie Jiménez Bonnefil begin vorige eeuw in.

Door zijn sterke banden met België werd hij door de Katholieke Kerk en de Costa Ricaanse overheid belast met het vinden van een bedrijf dat de kerk in Grecia kon bouwen. Hij contacteerde het Belgische bouwbedrijf “Société de Couvillet” om een metalen constructie te fabriceren en hij zorgde ook voor de import hiervan.

Alejo was ook consul voor België in Costa Rica en was één van de oprichters van de conservatieve Katholieke Unie-partij, waarvan hij de voorzitter was.

Hij huwde in 1883 met Elena Gargollo Freer en had 19 kinderen.

Lesmes Jiménez Bonnefil (1860-1917)

Nauwelijks een tiener werd Lesmes naar Bordeaux gestuurd, om bij zijn grootvader Jean Jacques Bonnefil de Franse taal te leren. Vervolgens trok hij naar België en studeerde aan de Rijksuniversiteit Gent (1879-1881) alvorens zich in te schrijven aan de KUL om daar in maart 1882 af te studeren als burgerlijk ingenieur. 

Kort na zijn terugkeer in Costa Rica werd hij door zijn Franse vriend, Ferdinand de Lesseps, gevraagd om te werken bij de Franse Panamakanaalmaatschappij maar het barre tropische klimaat deed hem besluiten deze prachtige baan op te geven. En gelukkig maar want het project bleek later een grote mislukking.

Terug in Costa Rica werd Lesmes benoemd tot directeur Openbare Werken. Tot zijn creaties behoren onder andere het gebouw voor het “Colegio Superior de Señoritas” (de Hogere School voor Jonge Dames), de tempels van verscheidene kerken waaronder die van de “Iglesia La Merced” (Onze Lieve Vrouw van Genadekerk), het Bisschoppelijk Paleis en het Paleis van Justitie, allemaal in San José. Als ingenieur werkte hij aan de bouw van enkele bruggen voor de “Ferrocarril al Pacífico” (Pacific spoorweg).

Ook op militair vlak was Lesmes actief. In 1885 had hij met de rang van luitenant-kolonel de leiding over een troepensectie in de oorlog tegen Guatemala. Vier jaar later werd hij terug onder de wapens geroepen tijdens het conflict dat ontstond met Nicaragua.

Met zijn vrouw Adela Gargollo Freer richtte hij in 1906 de eerste mozaïekfabriek van het land op. Na zijn dood in 1917 kreeg zijn vrouw, die acht kinderen moest opvoeden, de leiding over de fabriek die vrijwel failliet was. Veertig jaar lang was het bedrijf onder de nieuwe naam “Adela v. de Jiménez e hijos” het belangrijkste in Costa Rica. Met dit bedrijf wed de sector in het land gemoderniseerd en geprofessionaliseerd.

Bij de begrafenis van Lesmes ontving de productieve ontwerper de militaire eer die bij hem als divisiegeneraal hoorde, en zijn stoffelijk overschot rust in de beroemde piramide van de Algemene Begraafplaats in de hoofdstad.


Lesmes in Leuven / Don Lesmes en Lovaina (foto: Guillermo Jiménez Saénz)

Odilon Jiménez Bonnefil (1863-1901)

Op zeer jonge leeftijd kwam Odilon in 1878 aan in België. Na een jaar gestudeerd te hebben aan de Académie van Bordeaux in Frankrijk, trok hij eerst naar Gent (1880-1881) om daarna in februari 1881 in Leuven te arriveren. Daar studeerde hij op 4 augustus 1882 af als burgerlijk ingenieur, een carrière die hij nooit had nagestreefd.

In begin 1883 trok hij nog enkele weken door Verviers en omstreken om enkele industriële gebouwen te bezoeken en in juni van datzelfde jaar keerde hij terug naar Costa Rica.

In de eerste helft van zijn leven had hij een fortuin geërfd van zijn ouders, maar dat verloor hij door verschillende ongelukkige omstandigheden. Daardoor aanvaardde hij met nederigheid en berusting een publieke functie bij de douane in de haven van Limón om zijn vrouw, Rosario Guardia Solórzano en zijn 4 kinderen te kunnen onderhouden.  Daar werd hij getroffen door de gele koorts die hem fataal werd.

Simeon Jiménez Bonnefil (1864-1935)

Net als al zijn broers kwam hij op zeer jonge leeftijd naar België en arriveerde in Leuven op 18 oktober 1881. Hij verbleef daar in de Koestraat nummer 9 (huidige naam : Vaartstraat) op een kleine 400 meter wandelafstand van de KUL. Met zijn diploma van landbouwkundig ingenieur op zak, trok hij naar San Juan de Tibás waar hij in 1888 huwde met Emilia Quirós Fonseca. Hij kweekte bloemen en was gek op muziek. Het gebeurde regelmatig dat hij werd begeleid door het orgel wanneer hij in het kerkkoor met zijn schitterende tenorstem de heilige liederen meezong. Hij werkte, net als zijn broer Odilon, bij de douane in de haven van Limón, maar keerde terug naar zijn geliefde San Juan waar hij op 71-jarige leeftijd overleed.

Alejandro Jiménez Bonnefil (1867-1915)

De jongste zoon van de familie Jiménez Bonnefil, Alejandro, was ingeschreven aan de KUL onder de Franse voornaam Alexandre. Ook hij studeerde voor ingenieur en was een collega en goede vriend van Rafael Calderón Muñoz tijdens zijn studies in Leuven. Toen deze laatste afstudeerde als arts en terug naar Costa Rica keerde, organiseerden Alejandro’s broer Lesmes en schoonzus Adela het welkomstfeest. Daarop was ook Ana María Guardia Mora aanwezig, de latere echtgenote van dokter Calderón Muñoz.

Alejandro huwde met Isabel Guardia Solórzano, de zus van de vrouw van zijn broer Odilon.  Dit huwelijk bracht twaalf kinderen voort.

De familie Calderón

Rafael Calderón Muñoz (1869-1943)

Niettegenstaande Rafael Calderón Muñoz reeds verscheidene jaren in Leuven verbleef, liet hij zich pas in maart 1895 inschrijven in het bevolkingsregister, en dit nadat hij had vernomen dat de inschrijving een verplichting was. Als adres werd de Graanmarkt nummer 2 (huidige naam : Herbert Hooverplein) opgegeven. Rafael studeerde van 1890 tot 1896 aan de faculteit wetenschappen van de KUL en behaalde de titel van doctor in de geneeskunde, chirurgie en verloskunde. Kort na zijn studies keerde hij terug naar Costa Rica waar hij als medicus en als politicus zeer succesvol werd. 

Rafael Ángel Calderón Guardia (1900-1970)

In maart 1920 liet Rafael Calderón Muñoz zich opnieuw inschrijven in het bevolkingsregister van Leuven (Charles Deberiotstraat 31), deze keer samen met zijn vrouw en drie kinderen.  Het gezin zou echter niet lang in Leuven blijven. Alleen de oudste zoon, Rafael (Calderón Guardia), bleef in België om, net als zijn vader, te gaan studeren aan de faculteit wetenschappen van de KUL.

Hij kwam in een stad terecht die, ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog, nog volledig aan het heropbouwen was. Daar werd hij ondergedompeld in de nieuwe sociaal-christelijke doctrine die een grote invloed op zijn overtuigingen zou hebben.


(foto: Archivo Nacional de Costa Rica)

Na drie studiejaren en een meningsverschil tussen vader Calderón Muñoz en enkele Leuvense artsen over een gestelde ziektediagnose, besloot Rafael de studies verder te zetten in de VUB (Vrije Universiteit Brussel). Drie andere landgenoten volgden zijn voorbeeld : Carlos Manuel Jiménez Flores (1899-1936), Jorge Montes de Oca Granados (1896-1969) en Miguel Ángel Chacón Chacón (1896-1984). Alle vier behaalden zij de titel van doctor in de geneeskunde aan de VUB.

Na zijn huwelijk in 1927 met de Antwerpse Yvonne Clays Spoelders trokken beiden naar Costa Rica waar Rafael het in 1940 zelfs tot president schopte. Tijdens deze vierjarige ambtstermijn werden onder andere heel wat wetten ingevoerd ter bescherming van de arbeiders, werden de sociale zekerheid en gezondheidszorg grondig verbeterd en werd de Universiteit van Costa Rica opgericht.

María Alejandra del Rosario Calderón Fournier  (1954-1979)

María Alejandra was de oudste dochter uit het tweede huwelijk van Rafael Ángel Calderón Guardia met María del Rosario Fournier Mora. Ook zij studeerde aan de KUL en specialiseerde zich in de kinderpsychologie. In de jaren zeventig was ze één van de leiders van de Costa Ricaanse Socialistische Partij en de Socialistische Arbeidersorganisatie, allebei linkse groeperingen die het gedachtegoed van Leon Trotski aanhingen.  Ze was ook een voorvechtster van de vrouwenrechten.

Drie dagen nadat ze door een voertuig werd aangereden na het uitstappen van een autobus, overleed ze op 25-jarige leeftijd in het hospitaal dat de naam van haar vader draagt.

Bibliografische bronnen / Referencias Bibliográficas :

Araya, J. R. (1935, 3 de marzo). A la memoria de don Simeon Jiménez Bonnefil. La Tribuna.

Beeche, E. (1901, 15 de agosto). Odilon S. Jiménez. El Tiempo.

Coleccionistas de boletos de café. (s.f./z.d.). https://www.coleccionistasdeboletosdecafe.com/

Family Search. (s.f./z.d.). Family Search. https://www.familysearch.org/

Fernández A. (s.f./z.d.). Grafías urbanas: Crónicas sobre arquitectura histórica josefina

Goddefroy, R., & Ons, S. (s.f./z.d.). Archivos de la Universidad de Lovaina [Documentos de archivo]. Universiteitsarchief Leuven.

Historia de Costa Rica. (s.f./z.d.). La breve historia de María Alejandra Calderón Fournier [Publicación en Instagram]. Instagram Historia de Costa Rica. https://www.instagram.com/historiadecostarica/

Jiménez Sáenz, G. (1980). Doña Adela: Biografía de Doña Adela Gargollo V. de Jiménez.

La Nación (2017, 23 de septiembre). Lesmes Jiménez Bonnefil, entre la arquitectura y la milicia.

La República. (1979, 30 de noviembre). Multitud despidió a Alejandra Calderón.

La República. (1999, 31 de enero). Grandes olvidados.

Sanou Alfaro, O. M. (s.f./z.d.).. Arquitectura e historia en Costa Rica: Templos parroquiales en el Valle Central, Grecia, San Ramón y Palmares.

SINABI. (s.f./z.d.). Sistema Nacional de Bibliotecas de Costa Rica. https://www.sinabi.go.cr/

Stadsarchief Leuven. (s.f./z.d.). Vreemdelingendossiers [Expedientes de archivo]. Con agradecimiento especial a Marika Ceunen/Met speciale dank aan Marika Ceunen.

Tribuna Democrática. (s.f./z.d.). Los Bonnefil en su lugar.

Valembois, V. (s.f./z.d.). Una generación única de profesionales ticos, formados en Bélgica.

Zueras, D. (s.f./z.d.). Adela Gargollo Freer, la reina del trabajo. En Ticas Poderosas.