Según un estudio reciente de la Universidad
de Costa Rica (UCR), el 91.3 % de los
ticos participa en la tradición del tamal y el 62 % los hace en casa. El 38 % que no hace en casa
puede ir a puestos de mercado o restaurantes en todo el país que venden tamales
en grupos de dos, atados con una cuerda; esto se llama piña de tamales. Se
estima que se venden unos 19 millones de piñas, según este estudio, y en
diciembre se consumen en total 167 millones de tamales en Costa Rica, tres
tamales por tico por día.
Los tamales ya se elaboraban en la época
precolombina especialmente en los viajes como excursiones y durante la caza
porque son fáciles de llevar. La palabra tamal proviene del idioma maya y
significa "empaquetado". Según Patricia Sedó, nutricionista y
historiador de la UCR, los tamales siempre han tenido un elemento festivo y
fueron hechos por los pueblos indígenas para ocasiones especiales, como una
boda o un festival de la cosecha. Hace 500 años el relleno de maíz simbolizaba al dios del
sol, pero cuando los conquistadores españoles colonizaron el istmo, la comida
se convirtió en parte de las festividades que celebraban la Inmaculada
Concepción y la Navidad.
El Ministerio de Asuntos Económicos de
Costa Rica publicó una encuesta hace unos años sobre los costos estimados para
una familia de hacer tamales que requieren mucha mano de obra: la familia
promedio pagó más de ₡ 24,000, aproximadamente 40 euro, para comprar los
ingredientes para 50 tamales. Ahora que todos los ingredientes están
disponibles en Europa, los costarricenses entre otros en Bélgica y los Países
Bajos continúan la tradición del tamal. Aquí puedes contar con un costo
estimado entre 80 y 120 euro para comprar los ingredientes para 50 tamales,
dependiendo de donde compres las hojas de plátano y la carne.
Tamal is een traditionele Costa Ricaanse
lekkernij die de hele maand december maar vooral tijdens de Kerstperiode veel
wordt gegeten. Omdat het bereiden van tamal heel wat tijd in beslag neemt,
wordt dit meestal in familie – of vriendenkring gedaan. Iedereen heeft zijn
eigen familierecept maar de basis ingrediënten zijn dezelfde. Het in
bananenbladeren gerolde maïsdeeg wordt naar smaak gevuld met groenten (erwten,
wortelen) aardappelen en varkensvlees (buikspek) en vervolgens gekookt met
varkensvet en kruiden. Soms wordt er ook nog rijst aan toegevoegd. Tamal wordt
meestal gegeten bij het ontbijt samen met een tas koffie.
Volgens een recente studie van de
Universiteit van Costa Rica (UCR) neemt 91,3 % van de ticos deel aan de
tamal-traditie en 62 % maakt ze thuis. De 38 % die ze niet thuis maakt, kan
terecht bij marktkraampjes of restaurants in het hele land die tamales verkopen
gebundeld in sets van twee, vastgebonden met een touw; dit wordt een piña de
tamales genoemd. Naar schatting worden zo’n 19 miljoen piñas verkocht, nog
steeds volgens deze studie, en worden er in totaal 167 miljoen paar tamales in
december in Costa Rica gegeten, dit zijn 3 tamales per tico per dag.
Tamales zouden in het pre-Columbiaanse
tijdperk al gemaakt zijn omdat deze makkelijk op reis konden worden meegenomen
(zoals op de veldtochten en tijdens de jacht). Het woord tamal komt uit de Maya
taal en betekent ‘ingepakt’. Volgens Patricia Sedó, voedingsdeskundige en
historicus bij de UCR, hebben tamales
altijd een feestelijk element gehad en werden ze door inheemse volkeren gemaakt
voor speciale gelegenheden, zoals een bruiloft of een oogstfeest. De maïsvulling
symboliseerde 500 jaar geleden de zonnegod, maar toen Spaanse veroveraars de
landengte koloniseerden, werd het eten onderdeel van festiviteiten die de
Onbevlekte Ontvangenis en Kerstmis vierden.
Tamales zijn dan door de eeuwen heen
verspreid over het ganse Centraal- en Zuid-Amerikaanse continent. Ze hebben namen als nacatamales (Nicaragua), tamales
de olla (Panama), bollo (Belize), humita (Chili) of tamales de gallina
(Guatemala). De samenstelling varieert per land.
Het Ministerie van Economische Zaken in Costa
Rica publiceerde enkele jaren geleden een onderzoek naar de geschatte kosten
voor een gezin om de arbeidsintensieve tamales te maken: het gemiddelde gezin betaalde
meer dan 24.000 colones, ongeveer 40
euro, om de ingrediënten voor 50 tamales te kopen. 
Nu alle ingrediënten ook in Europa
verkrijgbaar zijn, wordt de tamal-traditie door de Costa Ricanen onder andere
in België en Nederland verdergezet. Hier mag je rekenen op een geschatte kost
tussen de 80 en de 120 euro om de ingrediënten voor 50 tamales te kopen,
afhankelijk van de plaats waar je de bananenbladeren en het vlees koopt.
Bronnen/Fuentes :
La palabra maíz significa literalmente «lo que sustenta la vida». Para nosotros los ticos, un tamalito, es un sustendo que une a muchas familias y amigos durante su elaboración y después. Es una unión en el mes tan bello de Diciembre.
ResponderBorrar¡Me encanta este blog! Espero más artículos. Muy interezante.
Muchas gracias.
Borrar