Epifanía y el rezo del niño / Driekoningen en het Gebed van het Kind

 

Epifanía y el rezo del niño

Cada año, el 6 de enero, la comunidad cristiana celebra la Epifanía. Se conmemora el día en que los tres sabios o reyes magos del este vieron una estrella ascendente que los condujo hasta Jesús, el recién nacido  rey de los judíos. Como tenían tres regalos (oro, incienso y mirra, los más valiosos de la época) se asumió que eran tres, y los magos pronto se convirtieron en reyes para la historia. Cada uno de ellos representaba uno de los tres continentes conocidos en ese momento y también tenían diferentes edades (20, 40 y 60 años). Querían mostrar que el hijo de Dios estaba allí para todas las culturas y edades.

 La Adoración de los Reyes / Aanbidding der koningen, Giotto

En el día de la Epifanía es tradición en Bélgica que los niños toquen el timbre y reciban dulces o dinero a cambio de cantar una canción de Epifanía. En muchas parroquias, las ganancias del "canto de las estrellas" se donan a la caridad. El "canto de la estrella" debe su nombre a que los niños, vestidos de Gaspar, Melchor y Baltasar, llevan consigo una estrella que gira suavemente y simboliza la estrella que nos da dirección a cada uno de nosotros.

 Adoración de los Reyes Magos / Aanbidding van de Koningen Magiërs, El Greco

Para muchas familias, la Epifanía es el momento de poner el árbol de Navidad en la puerta.

En Costa Rica se conoce la tradición de “El rezo del niño”, que fue introducida en el país por los misioneros franciscanos. Las personas (familia y vecinos) llegan a la casa de una familia anfitriona para visitar el portal y rezar un rosario en honor al niño Jesús y así agradecer a Dios por el año anterior pero también por el año venidero. Este rezo suele ir acompañado por “villancicos” (canciones religiosas populares en tiempo de Navidad). Al finalizar el rezo, se ofrece a los invitados comida que va desde un arroz con pollo acompañado de frijoles molidos y papas tostadas hasta bizcocho, pan casero, galletas, queques y por supuesto no faltar el tamal. La comida se acompaña con el típico rompope o bien café o aguadulce.

En el pasado, el rezo del niño tenía lugar el 2 de febrero (la fiesta la Virgen de la Candelaria), la conmemoración del día en que Jesús es dedicado a Dios en el Templo y el sacrificio de purificación que María tuvo que realizar 40 días después del nacimiento de Jesús según la ley judía.

Hoy, el rezo del niño se celebra entre Navidad y la fiesta la Virgen de la Candelaria el 2 de febrero.

 

De aanbidding van de Koningen  / La Adoración de los Magos, Rogier Van der Weyden

Driekoningen en het Gebed van het Kind

Elk jaar op 6 januari viert de christelijke gemeenschap Driekoningen. Het herdenkt de dag waarop de drie wijzen of magiërs uit het oosten een opgaande ster zagen die hen tot bij Jezus, de pasgeboren koning der Joden, leidde. Omdat ze drie geschenken bij zich hadden (goud, wierook en mirre, het meest waardevolle uit die tijd) veronderstelde men dat ze met drie waren en via de volksoverlevering werden van de magiërs al snel koningen gemaakt.   Zij vertegenwoordigden elk één van de drie toen bekende continenten en zij hadden ook elk een verschillende leeftijd  (20, 40 en 60 jaar). Daarmee wilde men aantonen dat Gods zoon er was voor alle culturen en leeftijden.   

De aanbidding der Koningen / La Adoración de los Reyes , Sandro Botticelli

Op de dag van Driekoningen is het in België de traditie dat kinderen bij de mensen aanbellen en in ruil voor het zingen van een driekoningenlied snoep of geld krijgen. In vele parochies wordt de opbrengst van het “ster zingen” aan een goed doel weggeschonken. Het “ster zingen” dankt zijn naam aan het feit dat de kinderen, verkleed als Caspar, Melchior en Balthasar, een al dan niet vlot ronddraaiende ster met zich meedragen die symbool staat voor de ster die elk van ons richting geeft.

Aanbidding van de Koningen / Adoración de los Reyes, Diego Velázquez

Bij vele gezinnen is Driekoningen het moment om de kerstboom aan de deur te zetten.

In Costa Rica kent men de traditie van “El rezo del niño” (het Gebed van het Kind) die in het land werd geïntroduceerd door de franciscaanse missionarissen. Mensen (familie en buren) komen thuis bij een gastgezin om de kerststal te bezoeken en een rozenkrans te bidden ter ere van het kindje Jezus, om God te danken voor het voorbije jaar maar ook voor het jaar dat nog moet komen.  Dit gebed gaat meestal gepaard met “villancicos” (populaire muziek en liederen in de kersttijd). Aan het einde van het gebed krijgen de gasten eten aangeboden dat varieert van rijst met kip, vergezeld van gemalen bonen en geroosterde aardappelen tot biscuitgebak, zelfgebakken brood, koekjes, cake en natuurlijk mag de “tamale” (1) niet ontbreken. De maaltijd gaat gepaard met de typische  “rompope” (2) of koffie of “aguadulce” (3). 

Vroeger vond het Gebed van het Kind plaats op 2 februari (Maria-Lichtmis),  de herdenking van de dag waarop Jezus in de Tempel wordt opgedragen aan God en het zuiveringsoffer dat Maria 40 dagen na de geboorte van Jezus volgens de joodse wet moest brengen.

Tegenwoordig wordt het Gebed van het Kind gevierd tussen Kerstmis en 2 februari Maria-Lichtmis.

(1) Een tamale is een in een bananenblad gestoomde maïsdeegrol gevuld met vlees, groenten, kaas, fruit of rijst.

(2) Rompope is een wat dunnere, meer vloeibare variant van de drank “advocaat”.

(3) Aguadulce is een warme drank gemaakt door water te koken of melk te verwarmen en suikerriet siroop of gemalen bruine suiker toe te voegen. 

Aanbidding der Wijzen / Adoración de los Magos, Peter-Paul Rubens

Bronnen/Fuentes :

Rezos del niño, Zaida María Vargas Sánchez

Rezo del Niño: celebrar la tradición con cero desperdicio, Michelle Soto

Instituciones del MCJ celebran tradicional rezo del Niño, Ministerio de cultura juventud

Openbaring van de Heer, Driekoningen, Jean-Marie Houben

Driekoningen: 10 vragen & antwoorden, Kerknet