OXFAM-wereldwinkels in België blaast 50 kaarsjes uit
In 1942 werd in Groot-Brittannië het “Oxford
Committee for Famine Relief” (Oxford Commissie voor Hongersnoodhulp, afgekort :
OXFAM) opgericht om voedselhulp te bieden aan Griekenland dat bezet was door
Nazi-Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog namen de activiteiten van OXFAM toe
en groeide het aantal lid organisaties buiten Groot-Brittannië. Zo ontstond
Oxfam-België in 1964 waaruit in de jaren ’70 de afdeling voor Fair Trade
(eerlijke handel) werd opgericht, de zogenaamde OXFAM-wereldwinkels. Daar ze
opteert om structureel samen te werken met haar producenten, worden deze producenten
partners genoemd. Deze samenwerking levert voor de partners de volgende
voordelen op:
-Door de aankoop van ingrediënten of producten
krijgen ze een extra afzetmarkt en kunnen ze groeien op de internationale
markt.
- Er wordt steeds een eerlijke prijs aangeboden die
vaak boven de marktprijs ligt.
- De contracten worden vaak vooraf betaald. Dankzij
deze voorfinanciering kunnen coöperaties de grondstoffen die ze kopen bij hun
boeren onmiddellijk betalen.
- Voor elke kilo die wordt verkocht, krijgen ze een
premie. Met het extra geld van deze “fairtrade” premie kunnen ze investeren in
projecten die de hele gemeenschap ten goede komt.
- Daar een lange termijnrelatie gegarandeerd wordt,
kunnen ze investeren in de toekomst.
De partners moeten zich echter ook aan enkele
regels houden waaronder:
- Arbeid dient steeds te gebeuren in menswaardige
omstandigheden met respect voor de gezondheid, vakbondsvrijheid,
gelijkwaardigheid en geen kinderarbeid.
- Er dient verstandig omgegaan te worden met
natuurlijke hulpbronnen, gebruik gemaakt te worden van energiebesparende
productiemethodes en gestreefd te worden naar een milieuvriendelijk transport,
verpakking en afvalverwerking.
Naast het verkopen van eerlijke producten, voert
OXFAM ook campagnes die de Belgische consumenten, bedrijven en politiekers
bewust maken van de onrechtvaardige wereldhandel.
Op 5 april 1971 opende de eerste Belgische wereldwinkel zijn deuren in de Hoofdkerkstraat nummer 1 in het centrum van Antwerpen, vlakbij het Conscienceplein. De oorspronkelijke naam van de winkel was “Oxfam Shop” en de eerste producten die te koop werden aangeboden waren koffie uit Tanzania en rietsuiker uit Cuba. Van 1 winkel in België is men na 50 jaar geëvolueerd naar meer dan 270 winkels, van 3 vrijwilligers naar meer dan 8500, en van 2 producten naar meer dan 200, afkomstig van 40 rechtstreekse producenten uit 21 verschillende landen.
De allereerste
OXFAM-wereldwinkel in België te Antwerpen met de eerste vrijwilligers / La
primera tienda del mundo OXFAM en Bélgica en Amberes con los primeros
voluntarios : Gilbert Hubert, Hugo Gijsels en/y Petra Van Look (foto:facebook
pagina / página facebook Oxfam
Wereldwinkel Antwerpen)
OXFAM werkt voornamelijk samen met coöperaties.
Door zich te verenigen in coöperaties kunnen boeren meer gedaan krijgen dan ze
alleen ooit zouden kunnen, delen ze risico’s, verbeteren ze hun
onderhandelingspositie en kunnen ze investeren in sociale projecten. OXFAM
koopt een deel van de producten rechtstreeks aan bij de coöperaties die een
“fairtrade” certificaat hebben. Soms gebeurt de aankoop en/of de export via een
tussenhandelaar. Dit kan een organisatie zijn die verschillende
producentengroepen overkoepelt en ondersteunt zoals bijvoorbeeld COOCAFE
(Consorcio de Cooperativas de Caficultores), een Costa Ricaans consortium van
coöperaties van koffietelers van Guanacaste en Montes de Oro of LAICA (Liga
Agricola Industrial de la Caña de Azúcar) die in Costa Rica de suikerindustrie
reguleert en de prijzen in de suikersector bepaalt.
Door OXFAM wordt met de volgende coöperaties uit
Costa Rica samengewerkt :
-Coopecañera
(Cooperativa Cañera de San Ramón R.L.)
Deze coöperatie startte in 1972 en telt momenteel 275 medewerkers uit de regio San Ramón, Grecia en Alajuela. De specialiteit van de boeren is suikerriet. Elk van de boeren heeft gemiddeld 3 hectare grond waarop naast suikerriet ook nog andere gewassen groeien. Vooral koffie, yuca (maniok) en sierplanten. Jaarlijks produceert Coopecañera ongeveer 1200 ton rietsuiker. Van de marktprijs gaat 62,50 % naar de coöperatie en 37,50 % naar de raffinaderij. Daarboven wordt een “fairtrade” premie betaald van 60 dollar per ton niet-biologische suiker. De coöperatie investeert deze premie vooral in milieuprojecten.
Rietsuiker / Caña de azúcar
-Coopesarapiquí (Cooperativa de Sarapiquí R.L.)
Deze coöperatie groepeert ongeveer 170
boerenfamilies uit Sarapiquí, één van de armste regio’s van Costa Rica. Ze leven in de eerste plaats van
de koffieteelt. De coöperatie verwelkomt tevens toeristen uit de hele wereld op
de ‘Mi Cafecito Coffee Tour’ waar men het proces van boon tot kop koffie kan
volgen. Naast koffie worden ook nog yuca, bananen en ananas geteeld. In de
OXFAM wereldwinkels vind je dan ook fairtradechips van yuca of banaan. In
totaal koopt OXFAM elk jaar ongeveer 12 containers yuca/bananen chips. Coopesarapiquí
gebruikt de “fairtrade” premie voor sociale projecten. Zo worden schoolbeurzen
uitgereikt aan de kinderen van de leden.
Yuca (foto website/sitio web
sarapiquiecoorganico.com)
-Coopeagropal
(Cooperativa Agroindustrial de servicios múltiples de productores de palma
aceitera R.L.)
Deze coöperatie werd 35 jaar geleden opgericht en houdt zich bezig met de productie en marketing van plantaardige oliën en vetten afgeleid van palmolie. De coöperatie telt meer dan 600 medewerkers en de hoofdfabriek is gevestigd in de Valle del Coto Sur, El Roble de Laurel, Corredores, Puntarenas. Vermits de coöperatie kleinschalig is en op duurzame wijze teelt, wordt door OXFAM palmolie bij hen aangekocht voor hun chips.
OXFAM-wereldwinkels in België
blaast deze maand 50 kaarsjes uit en wil nog minstens een halve eeuw verder
doen. Of zeker tot alle handel eerlijk is, want eerlijk duurt het langst.
Yuca Chips con yuca y aceite de palma de Costa Rica / Yucachips met yuca en palmolie uit Costa Rica
Op de meeste producten van
OXFAM kan je het Fairtrade label terugvinden. Dat is het verschil tussen
Fairtrade en OXFAM. Fairtrade voorziet producten van een label maar verkoopt ze
zelf niet. Het zijn de grootwarenhuizen en OXFAM-werldwinkels die deze producten
met Fairtrade label verkopen / Puede encontrar la etiqueta Fairtrade (Comercio
Justo) en la mayoría de los productos OXFAM. Esa es la diferencia entre Fairtrade y OXFAM. Fairtrade
proporciona productos con una etiqueta pero no los vende por sí mismo. Son los
supermercados y las tiendas del mundo OXFAM los que venden estos productos con
la etiqueta Fairtrade.
“Tiendas del
mundo-OXFAM” en Bélgica existen desde hace 50 años
En
1942, el “Oxford Committee for Famine Relief” (Comité de Oxford para el Alivio
del Hambre, abreviado: OXFAM) se estableció en Gran Bretaña para proporcionar
ayuda alimentaria a la Grecia ocupada por la Alemania nazi. Después de la
Segunda Guerra Mundial, las actividades de OXFAM aumentaron y el número de
organizaciones miembros fuera de Gran Bretaña creció. Así nació Oxfam-Bélgica
en 1964, a partir de la cual se estableció en la década de 1970 el departamento
de Comercio Justo, las denominadas tiendas del mundo OXFAM. Dado que opta por
colaborar estructuralmente con sus productores, éstos productores se denominan
socios. Esta colaboración proporciona los siguientes beneficios para los
socios:
-Comprar
ingredientes o productos, obtener un mercado extra y poder crecer en el mercado
internacional.
-
Siempre se ofrece un precio justo, que a menudo está por encima del precio de
mercado.
-
Los contratos a menudo se pagan por adelantado. Gracias a esta prefinanciación,
las cooperativas pueden pagar de inmediato las materias primas que compran a
sus agricultores.
-
Por cada kilo vendido, reciben una prima. Con el dinero extra de esta prima de
“comercio justo”, pueden invertir en proyectos que beneficien a toda la
comunidad.
-
Dado que se garantiza una relación a largo plazo, pueden invertir en el futuro.
Sin
embargo, los socios también deben adherirse a algunas reglas, que incluyen:
-
El trabajo debe realizarse siempre en condiciones dignas, respetando la salud,
la libertad sindical, la igualdad y no el trabajo infantil.
-
Debería hacerse un uso racional de los recursos naturales, deberían utilizarse
métodos de producción que ahorren energía y el objetivo debería ser un
transporte, embalaje y eliminación respetuosos con el medio ambiente.
Además
de vender productos de comercio justo, OXFAM también realiza campañas que sensibilizan
a los consumidores, empresas y políticos belgas sobre el comercio mundial
injusto.
El 5 de abril de 1971, la primera tienda del mundo belga abrió sus puertas en el número 1 en la calle “Hoofdkerkstraat” en el centro de Amberes, cerca de “Conscienceplein”. El nombre original de la tienda era “Oxfam Shop” y los primeros productos a la venta fueron café de Tanzania y azúcar de caña de Cuba. Después de 50 años, de tener una sola tienda en Bélgica ahora cuenta con 270 tiendas, de empezar con 3 voluntarios ahora cuanta con más de 8.500, y de empezar con 2 productos ahora cuenta con más de 200, provenientes de 40 productores directos de 21 países diferentes.
Tienda del mundo-OXFAM en Borgerhout (provincia de
Amberes) / OXFAM-wereldwinkel in Borgerhout (provincie Antwerpen)
OXFAM
trabaja principalmente con cooperativas. Al unirse en cooperativas, los
agricultores pueden hacer más de lo que podrían hacer solos, compartir riesgos,
mejorar su poder de negociación e invertir en proyectos sociales. OXFAM compra
algunos de los productos directamente a las cooperativas que cuentan con un
certificado de “comercio justo”. En ocasiones la compra y / o exportación se
realiza a través de un intermediario. Esta puede ser una organización que
coordine y apoye a diferentes grupos de productores, como COOCAFE (Consorcio de
Cooperativas de Caficultores), un consorcio costarricense de cooperativas de
cafetaleros de Guanacaste y Montes de Oro o LAICA (Liga Agrícola Industrial de
la Caña de Azúcar) quien regula la industria azucarera y fija precios en el
sector azucarero en Costa Rica.
OXFAM
trabaja con las siguientes cooperativas de Costa Rica:
-Coopecañera
(Cooperativa Cañera de San Ramón R.L.)
Esta cooperativa se inició en 1972 y actualmente cuenta con 275 empleados de la región de San Ramón, Grecia y Alajuela. La especialidad de los agricultores es la caña de azúcar. Cada uno de los agricultores tiene un promedio de 3 hectáreas de tierra en las que crecen otros cultivos además de la caña de azúcar. Especialmente café, yuca y plantas ornamentales. Coopecañera produce alrededor de 1200 toneladas de azúcar de caña cada año. El 62,50% del precio de mercado va a la cooperativa y el 37,50% a la refinería. Por encima de eso, se paga una prima de “comercio justo” de 60 dólares por tonelada de azúcar no orgánica. La cooperativa invierte esta prima principalmente en proyectos medioambientales.
-Coopesarapiquí
(Cooperativa de Sarapiquí R.L.)
Esta cooperativa agrupa a unas 170 familias campesinas de Sarapiquí, una de las regiones más pobres de Costa Rica. Viven principalmente del cultivo del café. La cooperativa también da la bienvenida a turistas de todo el mundo al "Tour del Café Mi Cafecito", donde se puede seguir el proceso desde el grano hasta la taza de café. Además del café, también se cultivan yuca, plátano y piña. En las tiendas del mundo OXFAM también encontrarás chips de comercio justo de yuca o de plátano. En total, OXFAM compra alrededor de 12 envases de chips de yuca / plátano cada año. Coopesarapiquí utiliza la prima de “comercio justo” para proyectos sociales. Por ejemplo, las becas escolares se otorgan a los hijos de los miembros.
Un empleado de Coopesarapiquí con una yuca / Een medewerker van Coopesarapiquí met een yuca (foto website/sitio web OXFAM wereldwinkels)
-Coopeagropal
(Cooperativa Agroindustrial de servicios múltiples de productores de palma
aceitera R.L.)
Esta cooperativa fue fundada hace 35 años y se dedica a la producción y comercialización de aceites vegetales y grasas derivados del aceite de palma. La cooperativa cuenta con más de 600 empleados y la fábrica principal está ubicada en el Valle del Coto Sur, El Roble de Laurel, Corredores, Puntarenas. Dado que la cooperativa es de pequeña escala y se cultiva de manera sostenible, OXFAM les compra aceite de palma para sus chips.
Las tiendas del mundo OXFAM en Bélgica cumplen este mes 50 años, y quieren continuar durante al menos medio siglo más. O al menos hasta que todo el comercio sea justo, porque un justo comercio es la mejor política.
Papayas uit Chili en hazelnootpasta
voor de boterham met rietsuiker uit Costa Rica / Papayas de Chile y crema de
avellanas para el sándwich con azúcar de caña de Costa Rica
Bronnen/Fuentes:
Inventaris van het archief van OXFAM-wereldwinkels 1971-2000, Maarten
Savels
