50 jaar geleden … Victor-Clement Nijs, de eerste Belgische ambassadeur
in Costa Rica
Gezien de historische positie van
Guatemala als hoofd van de oude Centraal-Amerikaanse Federatie had dit land de
voorkeur van de Europese mogendheden om daar de diplomatieke en consulaire
posten te vestigen en daar werd in 1837 dus ook het eerste consulaat-generaal
van België opgericht. Advocaat Martial Cloquet werd in 1843 benoemd tot
consul-generaal van België in Guatemala en in 1850 werd dat uitgebreid tot
geheel Midden-Amerika.
Toen zijn opvolger Auguste ’t
Kint de Roodenbeke op 31 augustus 1858 een vriendschaps-, handels- en
scheepvaartverdrag ondertekende met Nazario Toledo , de Costa Ricaanse minister
van Buitenlandse Zaken, was dat het begin van diplomatieke betrekkingen tussen
België en Costa Rica. Van een ambassade was er echter nog lang geen sprake. Na
een tiental gevolmachtigde ministers, buitengewone gezanten, zaakgelastigden en
minister residenten werd Ferdinand Buckens op 25/02/1963 de allereerste
ambassadeur van België, geaccrediteerd in Costa Rica, maar nog steeds met
verblijf in Guatemala.
Graaf Fréderic de Borchgrave
d’Altena was de eerste Belgische diplomaat die in Costa Rica woonde. Hij had
een grote veeboerderij gekocht in Cascajal de Coronado en was daar met zijn
familie heel geliefd. Maar de graaf was zaakgelastigde en geen ambassadeur.
Zodoende komt de eer van de eerste Belgische ambassadeur te zijn, met verblijf
in Costa Rica, toe aan diplomaat Victor-Clement Nijs.
Hij werd geboren in Tessenderlo
in 1924. Zijn vader had een handel in zaad- en plantgoed en stuurde hem naar
een seminarie in Wallonië voor priesterstudies. Dat was niet naar de zin van
Victor-Clement die wegvluchtte en ging studeren aan het Sint-Jan Berchmans college
in Diest en daarna aan de Koloniale Hogeschool in Antwerpen. Via deze school kwam hij in Belgisch-Congo terecht
waar hij regeringsfunctionaris was van 1950 tot 1962. Na een diplomatiek examen
trad hij toe tot het gilde van de diplomaten wat hem enkele posten opleverde in
Oostenrijk en Turkije.
Toen de Belgische regering in
december 1969 eindelijk besloot een ambassadeur met standplaats in Costa Rica
te benoemen, werd Victor-Clement Nijs aangeduid. Op donderdag 5 februari 1970
vertrok hij met de nachttrein naar Cannes (Frankrijk) en vandaar ging de reis
verder met de passagiersboot Verdi van Italian Lines. Na 22 dagen kwam hij via
Barcelona (Spanje), Santa Cruz (Tenerife), Caracas (Venezuela) en Curaçao aan
in Colon dat ligt op het eiland
Manzanillo aan de Caraïbische ingang van het Panama kanaal. Na een verblijf van
enkele weken in Panama bereikte Nijs San José na een autorit van 800 kilometer via
de Pan American Highway.
Ambassadeur
Nijs en President Trejos Fernandez – Embajador Nijs y Presidente Trejos
Fernandez (Foto:Lannoo)
Het meest emotionele ogenblik
voor de Costa Ricanen was het moment waarop de twee presidenten (José Joaquin
Trejos Fernandez en José Figueres Ferrer) elkaar broederlijk omhelsden na de
machtsoverdracht. Kort hierna werd de Costa Ricaanse vlag, die tijdens de reis
naar de maan aan boord was geweest van het ruimteschip, plechtig aan de nieuwe
president overhandigd door de vertegenwoordiger van president Nixon.
De Belgische ambassade was
gevestigd in de Residencia de Belgica, 4e entrada 50 m sur de la Subaru,
Apartado Postal 3725, 1000 San José, Los Yoses, in de onmiddellijke nabijheid
van het centrum. Vermits de bestaande locatie geen enkele mogelijkheid tot
aanpassing noch tot uitbreiding bood, werd de woning naast de residentie
aangekocht en zodoende kon de kanselarij aangepast worden. Nijs was niet alleen
de ambassadeur voor Costa Rica, maar tevens voor Panama en Nicaragua.
Op woensdag 2 september 1970 vond
de eerste officiële receptie plaats in de kanselarij. De aanleiding was het
vertrek van Manuel Dobles Sánchez, de eerste Costa Ricaanse ambassadeur, en
zijn echtgenote van Costa Rica naar Brussel. De diplomatieke relaties tussen
beide landen werden op die manier in een minimum van tijd door de nieuwe
president op gelijk niveau gebracht.
Eind 1971 bestond het personeelsbestand van de ambassade uit
de volgende personen :
Uit België
Mr. Emile Hamanel, handelsprospector
Mw Hélène Dupont Crabbe, boekhoudster (zij was
gehuwd met de Costa Ricaan Dr. Manuel Benavides en had de Costa Ricaanse
nationaliteit).
Mw Alice Calvo Louward, frans talige secretaresse-dactylo
(eveneens gehuwd met een Costa Ricaan)
Mw Danielle Wallemacq, dactylo
Mw Françoise Chaverri, bode-dactylo
(Drie dactylo’s was zeker geen overbodige luxe. In
1972 waren er immers 3388 inkomende brieven en 6034 uitgaande brieven te
verwerken).
Uit
Costa Rica:
Mr.
Beltrán Chavarría, loopjongen
Mr. Jesus Castillo, chauffeur en loopjongen
Mr. Mora Chinchilla, nachtwaker
Op dinsdag 9 oktober 1973 vond de
afscheidsreceptie plaats in het privéverblijf van president Figueres en zijn
vrouw Karen Olsen in Curridabat. De opvolger van Nijs als ambassadeur werd
Georges Tilkin. Na zijn post in Costa Rica was Nijs nog ambassadeur in Algerije
en de Duitse Bondsrepubliek.
Nijs is gehuwd met
Jeanne-Charlotte Van Elsen en heeft 3 kinderen : Brigitte, Jean-Luc en Patrick.
Ze hebben gewoond op een grote boerderij in het Waals-Brabantse Asne en wonen
sinds 1989 in Oostende.
De ere-ambassadeur schreef zijn
memoires neer in drie boeken : deel 1
over de periode Congo-Rwanda 1950-1962 (waarvan de opbrengst integraal naar
goede doelen in Afrika ging), deel 2 over de periode in Centraal-Amerika (1970-1973)
en deel 3 over de periode in Algerije (dat momenteel nog niet verschenen is).
In 2005 werd baron Olivier Gillès
de Pélichy benoemd als ambassadeur van Costa Rica en als gelijktijdig
ambassadeur in El Salvador, Honduras, Guatemala, Nicaragua en Panama.
Niettegenstaande er veel meer Belgen woonden in Costa Rica dan in Panama
besloot men toch de Belgische Ambassade te San José te sluiten op 31 augustus
2013. Men vond zowel het toenmalige belang als het potentiële verwachte belang
in Panama hoger dan in Costa Rica. Zodoende was Hans-Christian Kint de laatste
Belgische ambassadeur met standplaats te San José. De eerste ambassadeur in
Panama was Koen Lenaerts in 2013.
De gebouwen van de voormalige
Belgische Ambassade staan nu leeg / Los edificios de la antigua embajada de
Bélgica ahora están vacíos (Fotos:Victor Valembois).
Hace 50 años ... Victor-Clement Nijs, el primer
embajador belga en Costa Rica
Dada la posición histórica de Guatemala como
jefe de la antigua Federación Centroamericana, las potencias europeas
prefirieron este país para establecer allí puestos diplomáticos y consulares, y
el primer consulado general de Bélgica también se estableció allí en 1837. El
abogado Martial Cloquet fue nombrado cónsul general de Bélgica en Guatemala en
1843 y en 1850 esto se extendió a toda América Central.
Cuando su sucesor Auguste 't Kint de
Roodenbeke, firmó el 31 de agosto de 1858, un tratado de amistad, comercio y
transporte con Nazario Toledo, el Ministro de Asuntos Exteriores de Costa Rica,
fue el comienzo de las relaciones diplomáticas entre Bélgica y Costa Rica.
Sin embargo, todavía no se usaba se hablaba de
una embajada. Después de una docena de ministros plenipotenciarios, enviados
extraordinarios, encargados de negocios y ministros residentes, Ferdinand
Buckens se convirtió en el primer embajador de Bélgica el 25/02/1963,
acreditado en Costa Rica, pero aún residente en Guatemala.
El conde Fréderic de Borchgrave d'Altena fue el
primer diplomático belga en vivir en Costa Rica. Había comprado una granja de
ganado en Cascajal de Coronado y era muy popular con su familia allí. Pero el
conde fue un encargado de negocios y no un embajador. Por lo tanto, el honor de
ser el primer embajador belga, que reside en Costa Rica, recayó en el diplomático
Victor-Clement Nijs, quien nació en Tessenderlo en 1924.
Su padre tenía un negocio de semillas y
plantaciones y lo envió a un seminario en Valonia para estudiar el sacerdocio. Eso no fue del agrado de
Victor-Clement, quien huyó y se fue a estudiar al colegio Sint-Jan Berchmans en
Diest y luego a la “Koloniale Hogeschool” en Amberes. Gracias a esta escuela,
terminó en el Congo belga, donde fue funcionario del gobierno de 1950 hasta
1962. Después de un examen diplomático, se unió al gremio de diplomáticos,
obteniendo algunos puestos en Austria y Turquía.
Cuando el gobierno belga decidió en diciembre
de 1969 nombrar un embajador con sede en Costa Rica, se nombró a Victor-Clement
Nijs. El jueves 5 de febrero de 1970 partió en tren nocturno a Cannes (Francia)
y desde allí el viaje continuó en el barco de pasajeros Verdi de Italian Lines.
Después de 22 días llegó a Colón en la isla de Manzanillo en la entrada
caribeña del Canal de Panamá recorriendo Barcelona (España), Santa Cruz
(Tenerife), Caracas (Venezuela) y Curazao. Después de pasar varias semanas en
Panamá, Nijs llegó a San José después de un viaje de 800 kilómetros por la
Carretera Panamericana.
El jueves 5 de marzo de 1970 presentó sus
credenciales, en la Residencia Presidencial de la Casa Amarilla, al presidente
José Joaquín Trejos Fernández, cuyo mandato había casi terminado. El viernes 8
de mayo de 1970, el traspaso de poderes tuvo lugar en presencia de los
representantes de los 46 países acreditados en la República en ese momento.
El momento más emotivo para los costarricenses
fue cuando los dos presidentes (José Joaquín Trejos Fernández y José Figueres
Ferrer) se abrazaron fraternalmente después del traspaso de poderes. Poco
después, la bandera de Costa Rica, que había estado a bordo de la nave espacial
mientras viajaba a la luna, fue presentada solemnemente al nuevo presidente por
el representante del presidente Nixon.
La Embajada de Bélgica estaba ubicada en la
Residencia de Bélgica, 4ta entrada 50 m sur de la Subaru, Apartado Postal 3725,
1000 San José, Los Yoses, en las inmediaciones del centro. Dado que la
ubicación existente no ofrecía ninguna posibilidad de adaptación o expansión,
se compró la casa contigua a la residencia y se pudo adaptar la cancillería.
Nijs no solo fue el embajador de Costa Rica, sino también de Panamá y
Nicaragua.
El
miércoles 2 de setiembre de 1970, tuvo lugar la primera recepción oficial en la
cancillería. La razón de esto fue la partida de Manuel Dobles Sánchez, el
primer embajador de Costa Rica, y su esposa de Costa Rica a Bruselas. De esta
manera, las relaciones diplomáticas entre los dos países fueron llevadas al
mismo nivel por el nuevo presidente en un tiempo mínimo.
A fines de 1971, la fuerza laboral de la
embajada estaba compuesta por las siguientes personas:
De
Bélgica
señor.
Emile Hamanel, prospector comercial
Sra.
Hélène Dupont Crabbe, contadora (estaba casada con el costarricense Dr. Manuel
Benavides y tenía nacionalidad costarricense).
Dr. Manuel Benavides + Sra. Hélène Dupont Crabbe (Foto:Victor Valembois)
Sra.
Alice Calvo Louward, secretaria de habla francesa dactylo (también casada con
un costarricense)
Sra.
Danielle Wallemacq, dactylo
Sra.
Françoise Chaverri, mensajero-dactylo
(Tres
dactylos no eran un lujo innecesario. Después de todo, en 1972 había 3388
cartas entrantes y 6034 cartas salientes para ser procesadas).
De
Costa Rica:
señor.
Beltrán Chavarría, recado
señor. Jesus Castillo,
conductor y botones
señor. Mora
Chinchilla, vigilante nocturno
President Figueres en Ambassadeur
Nijs met hun respectievelijke echtgenotes - Presidente Figueres y Embajador
Nijs con sus respectivas esposas. (Foto:Lannoo)
Nijs
está casado con Jeanne-Charlotte Van Elsen y tiene 3 hijos: Brigitte, Jean-Luc
y Patrick. Han vivido en una gran granja en Asne, Brabante Valón, y también han
residido en Ostende desde 1989.
El
embajador honorario escribió sus memorias en tres libros: parte 1 sobre el
período Congo-Ruanda 1950-1962 (cuyos ingresos fueron enteramente a
organizaciones benéficas en África), parte 2 sobre el período en Centroamérica
(1970-1973) y parte 3 sobre el período en Argelia (que aún no se ha publicado).
En
2005, el barón Olivier Gillès de Pélichy fue nombrado embajador para Costa Rica
y embajador concurrente en El Salvador, Honduras, Guatemala, Nicaragua y
Panamá. A pesar de que vivían más belgas en Costa Rica que en Panamá, se
decidió cerrar la Embajada de Bélgica en San José el 31 de agosto de 2013. Esto
debido a que el gobierno belga pensó que tendría en el futuro más interés en
Panamá que en Costa Rica. Así, Hans-Christian Kint fue el último embajador
belga con sede en San José. El primer embajador en Panamá fue Koen Lenaerts en
2013.
El embajador honorario en 2016 / De ere-ambassadeur in 2016 (Foto:Krant van West-Vlaanderen)
EMBAJADORES
BELGAS EN COSTA RICA/BELGISCHE AMBASSADEURS IN COSTA RICA
|
JAAR/AÑO
|
AMBASSADEUR/EMBAJADOR
|
|
1970
|
Victor-Clément
Nijs
|
|
1973
|
George
Tilkin
|
|
1978
|
Christian
de Saint-Hubert
|
|
1983
|
Robert
Pangaert d’Opdorp
|
|
1987
|
Marcel
Vagenhende
|
|
1990
|
Frans
M.J.Hintjens
|
|
1993
|
Paul
A.C.Taverniers
|
|
1995
|
Willy
J.Stevens
|
|
1998
|
Michel
Delfosse
|
|
2000
|
Godelieve
Vandenbergh (1)
|
|
2002
|
Robert
Vanreusel
|
|
2005
|
Olivier
Gilles de Pelichy
|
|
2009
|
Grégoire
Vardakis
|
|
2012
|
Hans-Christian
Kint
|
ADRES VAN DE AMBASSADE IN PANAMA/DIRECCIÓN DE LA EMBAJADA EN PANAMÁ:
Torre Optima (PH SL55)
- Piso 13 - Avenida Samuel Lewis con Calle 55 Este – Obarrio, Panama
Ambassadeur/Embajador
: Michel DEWEZ
ADRES VAN HET ERECONSULAAT
IN COSTA RICA/DIRECCIÓN DEL CONSULADO HONORARIO EN COSTA RICA :
75 metros sur plaza Rose, diagonal al restaurante Madfish, San Rafael Escazú, San José
Ereconsul/Cónsul honorario : Charles JANSEN
75 metros sur plaza Rose, diagonal al restaurante Madfish, San Rafael Escazú, San José
Ereconsul/Cónsul honorario : Charles JANSEN
Bronnen/Fuentes:
Costa
Rica y Bélgica, 150 años – Costa Rica en België, 150 jaar, Victor Valembois
Missie
in Centraal-Amerika, de memoires van een ambassadeur 1970-1973, Victor-Clement
Nijs
Ereambassadeur
Nijs schrijft zijn memoires over Congo, Roger Huisman, Het Belang van Limburg
11/02/2008
Ambassadeur
wil meer erkenning in eigen stad, Dany
Van Loo, Het Nieuwsblad 03/11/2012
Victor
Valembois & Ana Cristina Guier
No hay comentarios.:
Publicar un comentario