Frans
Wuytack en zijn link met Costa Rica
Deel 1 : Persona non grata
Frans Wuytack, zeg maar Frans, is een beeldhouwer, dichter, ex-priester, activist en sociaal werker maar voornamelijk een gelovig mens die zijn medemens en diens welzijn centraal stelt. Een mens die vecht voor de rechten van de uitgestotenen, de vluchtelingen, de gevangenen, de minst bedeelden, de arbeiders en die ook de daad bij het woord voegt. Dat bracht hem al overal ter wereld. Van vluchtelingenkampen in Duitsland en in Palestina tot gevangenissen in Spanje en Venezuela. Van acties tegen kinderarbeid (mars op Genève, Zwitserland) tot humanitaire - en vredesmissies in oorlogsgebieden zoals Irak (de eerste Golfoorlog) en Bosnië-Herzegovina. Van acties voor de vrijlating van politieke gevangenen in Baskenland en Corsica tot een dokwerkersstaking in eigen land (Antwerpen). Van de sloppenwijken in Caracas (Venezuela) tot de koffieplantages in San José (Costa Rica).
Frans werd geboren op 30 september 1934 te
Sint-Niklaas (provincie Oost-Vlaanderen). Zijn vader Isidoor was een
nachtwerker, bij een bakker en zijn moeder Katharina Van Remoortere, werkte
vanaf haar veertiende als bobijnster in een textielfabriek. De grootmoeder van Frans werkte al vanaf haar
tiende levensjaar in een weverij en zijn grootvader was een dokwerker. Dus
Frans wist al op heel jonge leeftijd hoe zwaar het leven van een arbeider was. Toen
hij 14 jaar was, ging hij werken op een scheepswerf in Temse (provincie
Oost-Vlaanderen) maar 4 jaar later wou hij priester worden (voornamelijk om
andere culturen en continenten te leren kennen)
en ging naar Don Bosco in Kortrijk.
Na enkele jaren gewerkt te hebben in de parochie Sint-Vincentius te Gent ging Frans, ter voorbereiding van zijn reis naar Venezuela, in 1965 naar het Latijns-Amerikaans College in Leuven (nu COPAL) sociologie en Spaans studeren. In dit College hebben heel wat vooruitstrevende Belgen gestudeerd (zoals Roger Ponseele, later heel actief in El Salvador) maar ook heel wat buitenlanders waaronder de El Salvadoriaan Oscar Romero en de Colombiaan Camilo Torres Restrepo. Door deze laatste maakte Frans kennis met de zo gehete bevrijdingstheologie. Het prediken van de christelijke leer in arme wijken is niet voldoende, men moet ook de armoede uit de wereld helpen. Deze bevrijdingstheologie lag heel moeilijk binnen de Katholieke Kerk omdat deze te veel zou aanleunen bij het communisme/socialisme. Vermits Frans ook geregeld deelnam aan allerlei acties zou hij in 1972 uit het priesterambt gezet worden.
Frans trok in 1966 naar de krottenwijk La Vega, dicht bij Caracas (Venezuela) waar hij zijn eigen barak bouwde en tussen de mensen leefde. Na vele jaren van betogingen voor water, onderwijs, tewerkstelling en verscheidene gevangenisstraffen werd Frans in 1970 het land uitgezet. Enkele jaren later keerde hij terug naar Venezuela maar kreeg in 1974, na zijn arrestatie, de keuze uit een lange gevangenisstraf of terugkeren naar België. Frans opteerde voor het laatste. Heel wat Venezolanen zijn Frans nog altijd niet vergeten. Zijn belevenissen in Venezuela kunnen bekeken worden in de documentaire “Padre Francisco” gemaakt door zijn zoon Fabio.
Na zijn wedervaren in Venezuela was Frans een
persona non grata geworden, niet alleen in dit land maar in vele andere landen
in de regio. Er bleef nog maar één mogelijkheid over om naartoe te trekken : Costa
Rica, het enigste land in Midden- en Centraal-Amerika zonder leger. Frans
organiseerde verscheidene tentoonstellingen, verkocht bijna al zijn marmeren
beelden die hij in Carrara (Italië) had gemaakt en met de opbrengst kon hij de
oversteek naar Costa Rica maken. Samen met zijn vrouw Leen Van Renterghem en
zijn kinderen Fabio (3 jaar en een half) en Serena (6 maanden) kwam Frans begin
oktober 1984 in San José aan. De reis was niet helemaal verlopen zoals gepland
want door een stiptheidsactie in Madrid diende het gezin Wuytack daar 5 dagen
te blijven.
Toenmalig president Luis Alberto Monge was een
kunstliefhebber en hij organiseerde een grote tentoonstelling waaraan ook
buitenlandse kunstenaars konden deelnemen. In die zin hadden Frans en zijn
gezin een reden om naar Costa Rica te gaan
alhoewel hij nooit aan die expositie heeft deelgenomen.
Frans
Wuytack y su conexión con Costa Rica
Parte 1: Persona non grata
Don
Frans Wuytack, a quien le gusta que le llamen Frans, es escultor, poeta, ex sacerdote,
activista y trabajador social, pero principalmente es una persona religiosa que
se antepone a su prójimo antes que su bienestar. Es una persona que lucha por
los derechos de los marginados, los refugiados, los presos, los menos
afortunados, los trabajadores y que hace honor a sus palabras. Eso ya lo ha
llevado por todo el mundo desde campos de refugiados en Alemania y Palestina
hasta cárceles en España y Venezuela. Desde acciones contra el trabajo infantil
(marcha sobre Ginebra, Suiza) hasta misiones humanitarias y de paz en zonas de
guerra como Irak (la primera Guerra del Golfo) y Bosnia-Herzegovina. Desde
campañas por la liberación de presos políticos en el País Vasco y Córcega hasta
una huelga de estibadores en Bélgica (Amberes). Desde los barrios marginales de
Caracas en Venezuela hasta los cafetales de San José en Costa Rica.
Frans
nació el 30 de setiembre de 1934 en Sint-Niklaas (provincia de Flandes
Oriental), Bélgica. Su padre Isidoor trabajaba en la noche en un panadería y su
madre Katharina Van Remoortere trabajaba en una fábrica textil desde los
catorce años. La abuela de Frans había estado trabajando en una fábrica de
tejidos desde los diez años y su abuelo era estibador. Por eso Frans supo desde
muy joven lo dura que era la vida de un trabajador. Cuando tenía 14 años, se
fue a trabajar a un astillero en Temse (provincia de Flandes Oriental) pero cuatro
años después quiso ser sacerdote (principalmente para conocer otras culturas y
continentes) y fue a Don Bosco en Kortrijk (provincia de Flandes Occidental).
Después de trabajar durante varios años en la parroquia de San Vicente en Gante, Frans fue en 1965 al Colegio Latinoamericano de Lovaina (ahora COPAL) para estudiar sociología y español como preparación para su viaje a Venezuela. En este Colegio han estudiado muchos belgas progresistas (como Roger Ponseele, luego muy activo en El Salvador) pero también muchos extranjeros, entre ellos el salvadoreño Oscar Romero y el colombiano Camilo Torres Restrepo. Este último introdujó a Frans en la llamada teología de la liberación, es decir que no bastaba con predicar la doctrina cristiana en los barrios pobres, si no también había que erradicar la pobreza. Esta teología de la liberación fue muy difícil dentro de la Iglesia Católica porque estaría demasiado cerca del comunismo / socialismo. Como Frans también participaba regularmente en todo tipo de acciones, sería expulsado del sacerdocio en 1972.
En 1966 Frans se mudó a la barriada de La Vega, cerca de Caracas (Venezuela), donde construyó su propio cuartel y vivió entre la gente. Después de muchos años de manifestaciones por el agua, la educación, el empleo y varias penas de prisión, Frans fue expulsado del país en 1970. Unos años más tarde regresó a Venezuela, pero en 1974, después de su arresto, se le dio la opción de una larga pena de prisión o regresar a Bélgica. Don Frans optó por lo último. Muchos venezolanos aún no se han olvidado de don Frans. Sus vivencias en Venezuela se pueden ver en el documental “Padre Francisco” realizado por su hijo Fabio.
Después
de su experiencia en Venezuela, Frans se había convertido en una persona non
grata, no solo en este país sino en muchos otros países de la región. Solo
quedaba una opción para mudarse: Costa Rica, el único país de Centroamérica sin
ejército. Don Frans organizó varias exposiciones y vendió casi todas sus
esculturas de mármol que había realizado en Carrara, Italia, y con las
ganancias pudo hacer la travesía a Costa Rica. Junto con su esposa Leen Van
Renterghem y sus hijos Fabio (3 años y medio) y Serena (6 meses), don Frans
llegó a San José a principios de octubre de 1984. El viaje no salió como estubo
previsto debido a una campaña de puntualidad en Madrid, la familia Wuytack tuvo
que permanecer allí durante 5 días.
El entonces presidente Luis Alberto Monge era un amante del arte y organizó una gran exposición en la que también podían participar artistas extranjeros. Por esta razón, don Frans y su familia tenían un motivo para ir a Costa Rica, aunque nunca participaron en esa exposición.
Bronnen/Fuentes:
Persona
non grata, Serena & Maya Wuytack
De tunnel van de vrijheid, Frans Wuytack (inleiding
door/introducción por Wilfried van Maldeghem)
De terugkeer van de mens, Frans Wuytack (voorwoord
door/prefacio de Sabine Van Rysselberghe)
Padre Francisco, Vlaamse revolutionaire pater in Venezuela, http://chef2be.blogspot.com, Lien 2006
Frans Wuytack:”In Venezuela is de wereldrevolutie
bezig”, Wim Benda & Filip Staes, 2006
Frans Wuytack: elektriciteit, Martine Verbraeken,
Mondiaal Nieuws 2000
Interview met/entrevista con Frans Wuytack en Leen
Van Renterghem, 2020
No hay comentarios.:
Publicar un comentario