Alejandro Monestel y su conexión con
Bélgica
parte 1
Alejandro Monestel fue uno de los mejores
organistas y el compositor de música religiosa más importante que haya conocido
Costa Rica. Nacido en San José el 24 de abril de 1865, fue uno de los 15 hijos
de don Cleto Monestel Chaves y doña Inocencia Zamora Castro. A los 9 años
inició sus estudios musicales los quales finalizó en 1884.
A su regreso a Costa Rica fue nombrado
organista de la “Catedral Metropolitana” y director de la Filarmónica de San
José. En 1892 ocupó el cargo de director en la Escuela Nacional de Música, que
fue reemplazada dos años después por la Escuela de Música Santa Cecilia.
El 1 de julio de 1894, don Alejandro fue el
organista del funeral en el Panteón de París del presidente asesinado Marie
François Carnot.
En la Expo Centroamericana de Guatemala en
1897, don Alejandro ganó el primer premio en un concurso de composición para
compositores de las cinco repúblicas de Centroamérica.
A pedido del embajador de Costa Rica en Nueva York, don Alejandro se fue a los Estados Unidos en 1902 donde desarrollo aún más su exitosa carrera musical. Trabajó en Nueva York como organista y maestro de capilla en las iglesias de Santa María (Roslyn), Nuestra Señora de la Merced (Brooklyn), San Juan Bautista (Nueva York) y Santa Isabel (Ridgewood ).
Tras la muerte de su esposa, don Alejandro
regresó a Costa Rica en 1938, donde formó parte del grupo de profesores que
fundó el Conservatorio Nacional de Música, actual Escuela de Artes Musicales de
la Universidad de Costa Rica.
Una dolorosa enfermedad que le afectó las manos y los pies le impidió tocar el órgano. En 1947 tras la muerte de su único hijo, don Alberto y de un familiar que lo había ayudado en Alajuela durante varios meses, la situación de don Alejandro empeoró. Pasó los últimos meses de su vida en la casa de retiro “Carlos María Ulloa”, donde falleció el 3 de noviembre de 1950. Fue enterrado en el "Cementerio General" de San José.
Don Alejandro Monestel dejó una extensa obra. Escribió una decena de misas y cinco cantatas sobre la vida, pasión y muerte de Jesucristo. En honor a su difunto padrino, que era sacerdote, escribió una “Misa de Requiem” y con motivo del 50 aniversario del Papa Pío X compuso una “Marcha Pontificia” por la que recibió una carta de agradecimiento del Vaticano en enero de 1909. Uno de sus muchos "Ave María" incluso se tocó o cantó varias veces durante los servicios religiosos belgas en la década de 1930.
Anuncio en / Aankondiging in Corvallis Gazette - Times - 02/04/1920
Además de la música religiosa, don Alejandro también compuso canciones, música de cámara y obras para piano y órgano. También fue uno de los primeros compositores costarricenses en utilizar elementos de la música nativa en sus composiciones, como en las dos “Rapsodias Guanacastecas”.
Su conexión con Bélgica
1) El señor Alphonse Mailly, su maestro.
Don Alejandro ya había asistido a muchas
escuelas cuando finalmente decidió continuar sus estudios musicales en Europa.
El 12 de mayo de 1881 partió con el barco desde Puerto Limón, junto a su padre
y don Eladio Osma, su maestro del Colegio Seminario. Don Alejandro y el
profesor Osma llegaron a París vía Colón (ahora en Panamá, anteriormente fue parte
de la Gran Colombia), Kingston (Jamaica), Barbados y Londres (donde su padre
desembarcó por negocios). Desde París continuaron el viaje a Madrid, Barcelona
y Milán donde ambos permanecieron dos meses y don Alejandro recibió classes con
el profesor Galvani.
Finalmente llegaron a Bélgica y se registraron en el suburbio de Ixelles en Bruselas, primero en la dirección Rue de la Santé 12 (ahora Rue Bouré) y desde el 17 de noviembre de 1881 en Rue Chaussée de Wavre 64. Después de un examen de ingreso exitoso, don Alejandro pudo comenzar como estudiante, el 9 de setiembre de 1882, en el Conservatorio Real. Este estaba ubicado en Rue de la Régence 36, aproximadamente a 1 kilómetro de su residencia y, por lo tanto, perfectamente accesible a pie. Según su formulario de registro, don Alejandro siguió allí 3 cursos: Armonía (con el profesor Henri Warnots), Conjunto vocal (con el profesor Joseph Dupont) y Órgano (con el profesor Alphonse Mailly). Don Alejandro profesará un entrañable cariño por este último profesor por el resto de su vida. El propio señor Alphonse Mailly se graduó en el Conservatorio Real, donde obtuvo varios diplomas. Además de profesor de piano y órgano, también fue organista de varias iglesias en Bruselas y tuvo una carrera como concertista. Fue nombrado Caballero de la Orden de Leopoldo y más tarde Organista Principal del Rey de Bélgica. Compuso música de cámara y obras para piano, órgano y armonio.
Conservatorio Real de Música en Bruselas / Koninklijk Muziek
Conservatorium te Brussel
En setiembre de 1884, don Alejandro aprobó su
examen final. Merece una mención especial fue el triunfo que logró en un
importante concurso celebrado entre los mejores alumnos y profesores, en el que
cosechó muchos aplausos con sus improvisaciones en el órgano.
Ese mismo año, don Alejandro regresó a Costa Rica. Su padre había viajado a Bélgica especialmente para acompañarlo en este viaje de regreso.
Alexander
Monestel en zijn link met België
deel
1
Alexander Monestel was één van de beste organisten en de
belangrijkste componist van religieuze muziek die Costa Rica ooit gekend heeft.
Hij werd geboren te San José op 24 april 1865 en was één van de 15 kinderen van
Cleto Monestel Chaves en Inocencia Zamora Castro. Op 9-jarige leeftijd begon hij met zijn
muzikale studies die in 1884 werden voltooid.
Bij zijn terugkeer in
Costa Rica werd hij benoemd tot organist van de “Catedral Metropolitana” en tot
directeur van de Filharmonie van San José. In 1892 bekleedde hij de functie van
directeur van de Nationale Muziekschool die twee jaar later werd vervangen door
de Muziekschool Santa Cecilia.
Op 1 juli 1894 was
Alexander de organist tijdens de begrafenis in het Panthéon te Parijs van de
vermoorde president Marie François Carnot.
Tijdens de Centraal-Amerikaanse
Expo te Guatemala in 1897 won Alexander de eerste prijs in een
compositiewedstrijd voor componisten uit de vijf republieken uit Centraal-Amerika.
Op verzoek van de Costa Ricaanse ambassadeur in New York vertrok Alexander in 1902 naar de Verenigde Staten waar hij zijn succesvolle muzikale carrière verder ontwikkelde. Hij werkte in New York als organist en kapelmeester in de kerken van “Saint-Mary” (Roselyn), “Our Lady of Mercy” (Brooklyn), “Saint John Baptist” (New York) en “Saint-Elisabeth” (Ridgewood).
Alejandro Monestel
(foto Cortesía : familia Aguilar Aguilar)
Na het overlijden van zijn vrouw keerde Alexander in 1938 terug naar Costa Rica waar hij deel uitmaakte van de groep professoren die het Nationaal Muziek Conservatorium oprichtten, de huidige School voor Muzikale Kunsten van de Universiteit van Costa Rica. Door een pijnlijke ziekte die zijn handen en voeten aantastte, was het voor Alexander onmogelijk geworden een orgel te bespelen. Na het overlijden van zijn enigste zoon Albert in 1947, en van een familielid dat hem enkele maanden had geholpen in Alajuela, was de veer bij Alexander helemaal gebroken. De laatste maanden van zijn leven bracht hij door in het bejaardentehuis Carlos María Ulloa, waar hij op 3 november 1950 overleed. Hij werd begraven in het “Cementerio General” te San José.
Het overlijdensbericht
van Alexander Monestel in /
Alexander Monestel liet een omvangrijk oeuvre na. Hij schreef ongeveer een dozijn missen en vijf cantates over het leven, de passie en de dood van Jezus Christus. Ter ere van zijn overleden peter, die priester was, schreef hij een “Misa de Requiem” en voor het 50-jarig priesterjubileum van paus Pius X componeerde hij een “Pontifical March” waarvoor hij van het Vaticaan in januari 1909 een bedankbrief ontving. Eén van zijn vele “Ave Maria’s” werd in de jaren ‘30 zelfs verscheidene keren gespeeld of gezongen tijdens Belgische kerkdiensten.
Aankondiging in / Anuncio en The Rhinelander Daily News - 26/03/1926
Naast religieuze
muziek componeerde Alexander ook nog liederen, kamermuziek en werken voor piano
en orgel. Hij was ook één van de eerste Costa Ricaanse componisten die
elementen van inheemse muziek gebruikte in zijn composities zoals in de twee
“Rapsodias Guanacastecas”.
Zijn
link met België
1) Alphonse Mailly,
zijn leermeester.
Alexander had er al
heel wat scholen en professoren op zitten toen hij uiteindelijk besloot om zijn
muziekstudies in Europa verder te zetten. Op 12 mei 1881 vertrok hij samen met
zijn vader en Eladio Osma, zijn leraar van het “Colegio Seminario”, met het schip
vanuit Puerto Limón. Via Colón (nu in Panama, toen nog behorend tot
Groot-Colombia), Kingston (Jamaïca), Barbados, Londen (waar vader Monestel voor
zaken van boord ging) kwamen Alexander en professor Osma in Parijs aan. Van
daaruit zetten ze de reis verder richting Madrid, Barcelona en Milaan waar
beiden twee maanden zouden verblijven en Alexander les kreeg van professor
Galvani.
Uiteindelijk kwamen ze in België aan en schreven ze zich in de Brusselse randgemeente Elsene in, eerst op adres Gezondheidsstraat 12 (nu de Bouréstraat) en vanaf 17 november 1881 Waverse Steenweg 64. Na een geslaagd toelatingsexamen kon Alexander op 9 september 1882 beginnen als student aan het Koninklijk Conservatorium. Dit was gelegen in de Regentschapsstraat 36, ongeveer 1 kilometer van zijn woonplaats, en dus perfect te voet bereikbaar.
Volgens zijn inschrijvingsfiche heeft Alexander daar 3 cursussen gevolgd : Harmonie (bij professor Henri Warnots), Vocaal Ensemble (bij professor Joseph Dupont) en Orgel (bij professor Alphonse Mailly). Aan deze laatste professor zou Alexander de rest van zijn leven een innemende genegenheid betonen. Alphonse Mailly was zelf afgestudeerd aan het Koninklijk Conservatorium waar hij verschillende diploma’s behaalde. Naast leraar piano en orgel was hij ook organist van enkele kerken in Brussel en had hij tevens een carrière als concertorganist. Hij werd benoemd tot ridder in de Leopoldsorde en later tot Eerste Organist van de Koning van België. Hij componeerde kamermuziek en werken voor piano, orgel en harmonium.
In september 1884
legde Alexander zijn laatste examen af. Een speciale vermelding waard was de
triomf die hij behaalde in een grote wedstrijd die werd gehouden tussen de
beste studenten en docenten, waarin hij veel applaus oogstte met zijn
improvisaties op het orgel.
Nog in datzelfde jaar
keerde Alexander terug naar Costa Rica. Zijn vader was speciaal terug naar
België gekomen om hem op deze terugreis te vergezellen.
Bronnen/Fuentes:
Referencias sobre música costarricense, Julio
Fonseca
Alejandro Monestel:una vida guiada por la
música, Jimena Sánchez Zumbado, Carmen Aguilar Aguilar
Archivo Histórico Musical, Zamira Barquero
Carlos Enrique Vargas: vida y música, Anabel
Campos Cantero
SINABI, Sistema Nacional de Bibliotecas Costa
Rica
Rijksarchief België / Archivos Nacionales
Bélgica
Letter from Pope, The Brooklyn Daily Eagle, 13/02/1909
El día histórico,
Alejandro Monestel, La Nación, 08/09/1984, Marta Castegnaro
Baker’s biographical dictionary of musicians, Theodore Baker
Don Alejandro
Monestel, Notas Y Letras, 15/12/1893
Olivia Wahnon de Oliveira van de bibliotheek
van het Koninklijk Conservatorium van Brussel, Hogere School voor Kunst/ Olivia
Wahnon de Oliveira de la biblioteca del
Conservatorio Real de Bruselas, Escuela Superior de Arte.
A Latin American in New York, Charles T. Brown
Falleció ayer el Maestro Don Alejandro Monestel, Diario de Costa Rica, 04/11/1950
Alphonse Mailly, een
vergeten grootheid van de Belgische orgelkunst, Walter Callaert
Geneanet, Christian Kimplaire
Almanach du Commerce et de l’Industrie,
1880-1887
Costa Rica Honors Composers, Greater Oregon, 01/03/1974
No hay comentarios.:
Publicar un comentario