domingo, 25 de julio de 2021

El general Volio en Fort Jaco, parte 2 / Generaal Volio in Fort Jaco, deel 2

2. El general Volio.

En 1912, estalló en Nicaragua la llamada Revolución Libero-Conservadora, otro conflicto más entre conservadores y liberales, esta vez resultando en una invasión a los Estados Unidos. Por un lado, Estados Unidos quería mostrar su apoyo al presidente Adolfo Díaz Recinos, y por otro lado, quería salvaguardar sus intereses en Nicaragua.

Don Jorge fue inmediatamente a Nicaragua para luchar junto a los patriotas del general liberal Benjamín Zeledón Rodríguez contra las tropas del general conservador Emiliano Chamorro Vargas y contra los estadounidenses. El 16 de setiembre de 1912 don Jorge resultó herido de muerte en la batalla de La Paz Centro cuando intentaba cruzar de una trinchera a otra y un francotirador apostado en la torre de la iglesia le disparó un balazo en el pecho. Llevado en un carro con fallecidos, fue trasladado a la casa del poeta, sacerdote y humanista Azarías Henri Pallais.

Gracias a sus buenos cuidados, la vida volvió poco a poco al cuerpo de Jorge.

Ambos se habían conocido durante sus años de estudio en Europa. Sin embargo, no fueron compañeros ya que Jorge estudió en el seminario de León XIII de octubre de 1903 a octubre de 1906 y luego se fue a París mientras que Azarías vino de París y luego estudió en el seminario de León XIII de 1907 a 1910. Sin embargo, se reunieron varias veces, tanto en París como en Lovaina, y su aprecio mutuo aumentó.

Ambos se encontrarían más tarde y se escribirían varias veces más en Costa Rica.


Azarías H. Pallais (foto:Archivo El Nuevo Diario) 

En León, Nicaragua, don Jorge fue proclamado general por los liberales en 1912.

En 1917, el presidente costarricense Alfredo González Flores fue derrocado en un golpe de Estado por Federico Tinoco Granados, su ministro de Guerra, Interior y Defensa. El nuevo régimen se caracterizó por su carácter represivo y la continua violación de los derechos civiles y políticos. A fines de 1917, Jorge, junto con su hermano Alfredo, abandonó el país para emprender acciones armadas desde el exilio para derrocar al régimen de Tinoco, desde Panamá, Nicaragua y Honduras. Durante este período de exilio, su hermano Alfredo enfermó y falleció. Todos los intentos de derrocar a Tinoco por medios militares fracasaron. Fue solo después del asesinato de José Joaquín Tinoco Granados (hermano de) y luego de una serie de levantamientos armados y protestas civiles masivas conocidas como la “Revolución de Sapoá” fue que la dictadura de Tinoco llegó a su fin.


El general Jorge Volio Jiménez hace indicaciones a las tropas del ejército de Costa Rica en la plaza de la artillería durante la guerra de Coto de 1921, momentos antes de partir con destino a la región fronteriza con Panamá / Generaal Jorge Volio Jiménez geeft aanwijzigingen aan de troepen van het Costa Ricaanse leger op het artillerieplein tijdens de Coto-oorlog van 1921, vlak voordat hij naar de grensstreek met Panama vertrekt (foto:Willi Otto Kobe).

Don Jorge regresó a Costa Rica en setiembre de 1919 donde fue recibido como un héroe junto con los demás líderes revolucionarios.

En 1920, el Congreso Constitucional otorgó a Jorge el grado de general y se le entregó el uniforme correspondiente a su rango y una espada de honor; un gran honor para él como agradecimiento del pueblo costarricense por haber recuperado la libertad.

3. El presidente de un partido político y el vicepresidente.

La crisis económica provocada por la Primera Guerra Mundial y las consecuencias de la dictadura de Tinoco, el aumento de la pobreza y la desigualdad, así como las duras condiciones laborales, especialmente en las plantaciones bananeras de la United Fruit Company, fueron las principales causas del hecho de que Costa Rica se encontraba en una situación social difícil en la década de 1920. Don Jorge Volio ingresó al Congreso en 1922, como diputado independiente de un partido regional, y desde este cargo pudo expresar sus ambiciones e ideas. Pronunció discursos en los que defendió los derechos de los trabajadores y campesinos y denunció la injusticia social. 

Para defender aún más los intereses de la clase trabajadora, Jorge fundó el Partido Reformista el 25 de enero de 1923, con él como presidente. El búho fue elegido como símbolo del partido, en la antigüedad clásica era la representación de la sabiduría, el conocimiento y la perspicacia. Con ideas sociales avanzadas en su programa, el partido del Búho acudió a las elecciones presidenciales del 2 de diciembre de 1923 y Jorge Volio obtuvo alrededor del 20% de los votos. Como ninguno de los otros dos candidatos había alcanzado la mayoría absoluta (el Partido Republicano de Ricardo Jiménez Oreamuno ganó un 43% y el Partido de la Agricultura de Alberto Echandi Montero el 37%), hubo que llegar a un acuerdo. Don Jorge estaba dispuesto a cooperar con los republicanos a cambio de la aplicación de algunos puntos del programa del Partido Reforma y el otorgamiento de cargos de gobierno a miembros del partido. Una vez alcanzado el acuerdo, Ricardo Jiménez asumió la presidencia (el 8 de mayo de 1924) con Jorge Volio como vicepresidente. 


El General al lado de su lechuza símbolo del Partido Reformista/De generaal naast zijn uil symbool van de Hervormingspartij (foto sitio web/website Escuela Jorge Volio Jiménez http://esc-jorgevolio.over-blog.com)

Sin embargo, la alianza solo duraría hasta 1926 porque Jorge sintió que las políticas del presidente no estaban resolviendo efectivamente los problemas del país. Se produjeron desacuerdos y disputas con el presidente, con un gran impacto en la salud de Jorge, quien tuvo que renunciar como presidente del partido y congresista y fue obligado a ser ingresado en un sanatorio.

A su regreso, Jorge hizo graves acusaciones contra el Presidente, los Secretarios de Estado y el Ministerio del Interior. En 1931 Jorge fue reelegido como representante del Partido Reformista. Sin embargo, el surgimiento del Partido Comunista de Manuel Mora Valverde en 1930 provocó que gran parte del flujo electoral se desbordara hacia este partido. El Partido Reformista se retiró de la política nacional en 1934 y esto también marcó el final de la carrera política de Jorge, quien también se retiró en 1936.

4. El profesor de filosofía.

Incluso antes de su marcha a Europa, Jorge ya había fundado las asociaciones “El Irazú” (en 1897) y “El taburete” (en 1900), que se ocupaban de la filosofía, la religión y la literatura. Durante su larga estancia en Europa, Jorge estuvo en estrecho contacto con las corrientes filosóficas y científicas de la época y supo familiarizarse con las obras de los más grandes filósofos, entre los que se encuentran el alemán Immanuel Kant, quien en particular le fascinó.

El descubrimiento de Jorge Volio de la obra y la biografía del autor español Juan Vázquez Mella despertó su interés por la filosofía de la Eucaristía. En el seminario de León XIII en Lovaina se familiarizó con la línea tomista del cardenal Mercier y obtuvo allí su licenciatura en Filosofía y Letras en 1906.

En Lovaina fue miembro de varias asociaciones de estudiantes, incluida la "Sociedad Filosófica de Estudiantes" fundada por el Cardenal Mercier y algunos profesores. Esta asociación organizó sesiones donde profesores y estudiantes se reunieron y discutieron los problemas que estaban estudiando a partir del trabajo de los estudiantes. Por ejemplo, el 23 de noviembre de 1909 Jorge dirigió una sesión titulada “La pasión por los libros”.

Luego de su regreso a Costa Rica fue designado de 1916 a 1917 como profesor de Francés, Historia Nacional y Literatura Universal en el “Colegio San Luis Gonzaga” de Cartago.


Colegio San Luis Gonzaga de Cartago (dibujo de/tekening van Edgar (PICO) Pikin Serrano Cortés) 

Durante su exilio en Honduras en 1919 fue profesor en el “Instituto Nacional de Tegucigalpa” y de 1941 a 1948 fue decano de la Facultad de Filosofía y Letras de la recién fundada Universidad de Costa Rica. Durante estos años de docencia, desarrolló su curso de “Criteriología” fundamentándose en el curso homónimo del Cardenal Mercier, desarrollado en la Universidad de Lovaina, con la misma bibliografía que utilizó en sus años de estudiante.

Continuará.


El 7 de marzo de 1941 la Universidad de Costa Rica abrió sus puertas en el céntrico barrio capitalino González Lahmann, con 719 estudiantes matriculados / Op 7 maart 1941 opende de Universiteit van Costa Rica haar deuren in de centrale wijk González Lahmann van de hoofdstad met 719 ingeschreven studenten. (foto del sitio web/foto van de website van Universidad de Costa Rica)

2.Generaal Volio.

In 1912 brak in Nicaragua de zogenaamde Libero-Conservatieve Revolutie uit, een zoveelste conflict tussen de conservatieven en de liberalen, met deze keer een invasie van de Verenigde Staten tot gevolg. Enerzijds wilden de Verenigde Staten hun steun betuigen aan president Adolfo Díaz Recinos en anderzijds wilden ze hun belangen in Nicaragua veilig stellen.

Jorge trok onmiddellijk naar Nicaragua om aan de zijde van de patriotten van de liberale generaal Benjamín Zeledón Rodríguez te strijden tegen de troepen van de conservatieve generaal Emiliano Chamorro Vargas en tegen de Amerikanen. Op 16 september 1912 werd Jorge levensgevaarlijk gewond in de slag bij La Paz Centro toen hij van de ene loopgraaf naar de andere probeerde over te steken en een sluipschutter in de kerktoren een kogel afvuurde op zijn borst. Geladen op een dodenkar werd hij overgebracht naar het huis van poëet, priester en humanist Azarías Henri Pallais.

Dankzij diens goede zorgen keerde langzaam het leven terug naar het lichaam van Jorge.

Beiden hadden elkaar leren kennen tijdens hun studiejaren in Europa. Het waren echter geen klasgenoten want Jorge studeerde in het Leo XIII seminarie van oktober 1903 tot oktober 1906 en trok dan naar Parijs terwijl Azarías van Parijs kwam en dan studeerde in het Leo XIII seminarie van 1907 tot 1910. Toch hebben ze elkaar verscheidene keren ontmoet, zowel in Parijs als in Leuven, en groeide hun waardering voor elkaar.

Beiden zouden elkaar later in Costa Rica nog verschillende keren ontmoeten en corresponderen.


Azarías H. Pallais (foto:Archivo El Nuevo Diario) 

In León (Nicaragua) werd Jorge in 1912 door de liberalen tot generaal uitgeroepen.

In 1917 werd in Costa Rica president Alfredo González Flores door een staatsgreep afgezet door Federico Tinoco Granados, zijn minister van Oorlog, Binnenlandse Zaken en Landsverdediging. Het nieuwe regime werd gekenmerkt door zijn repressieve karakter en de voortdurende schending van burger- en politieke rechten. Eind 1917 verliet Jorge, samen met zijn broer Alfredo, het land om vanuit ballingschap gewapende acties te ondernemen om het regime van Tinoco omver te werpen. Eerst vanuit Panama, later vanuit Nicaragua en Honduras. Tijdens deze periode in ballingschap werd zijn broer Alfredo ziek en stierf. Alle pogingen om Tinoco met militaire middelen omver te werpen, mislukten. Het was slechts na de moord op José Joaquín Tinoco Granados (broer van) en na een reeks gewapende opstanden en massale burgerprotesten die bekend staan als de “Sapoá-revolutie” dat er aan de Tinoco dictatuur een einde kwam.  

Jorge keerde terug naar Costa Rica in september 1919 waar hij samen met de andere revolutionaire leiders als held werd ontvangen.


Jorge Volio en Don Julio Acosta García, overwinnaars van de Sapoá Revolutie komen San José binnen, 1919 / Don Jorge Volio y Don Julio Acosta García, triunfantes en la Revolución del Sapoá entran a la ciudad de San José, 1919 (foto sitio web/website Escuela Jorge Volio Jiménez http://esc-jorgevolio.over-blog.com)

In 1920 verleende het Constitutionele Congres aan Jorge de rang van generaal en kreeg hij het uniform dat overeenkomt met zijn rang en een erezwaard; een grote eer voor hem als dankbaarheid van het Costa Ricaanse volk voor zijn herwonnen vrijheid.


Jorge Volio (postkaart bezorgd door Victor Valembois/postal recibido por don Victor Valembois)

3.Voorzitter van een politieke partij en plaatsvervangend president.

De economische crisis veroorzaakt door de Eerste Wereldoorlog en de gevolgen van de Tinoco dictatuur, de toename van armoede en ongelijkheid evenals de barre arbeidsomstandigheden, vooral in de bananenplantages van United Fruit Company, waren de hoofdoorzaken van het feit dat Costa Rica zich in de jaren twintig in een moeilijke sociale situatie bevond. Jorge Volio kwam in 1922 in het Congres, als onafhankelijk plaatsvervanger van een regionale partij, en kon vanuit deze positie zijn ambities en ideeën kenbaar maken. Hij hield toespraken waarin hij opkwam voor de rechten van arbeiders en boeren en sociale onrechtvaardigheid aan de kaak stelde.  Om nog meer de belangen van de arbeidersklasse te kunnen verdedigen richtte Jorge op 25 januari 1923 de Hervormingspartij op met hem als voorzitter.   Als symbool van de partij werd de uil gekozen, in de klassieke oudheid de representatie van wijsheid, kennis en scherpzinnigheid.  Met geavanceerde sociale ideeën in haar programma trok de partij van de uil naar de presidentsverkiezingen van 2 december 1923 en behaalde Jorge Volio ongeveer 20 % van de stemmen. Aangezien niemand van de twee andere kandidaten een absolute meerderheid had bereikt (de Republikeinse Partij van Ricardo Jiménez Oreamuno behaalde 43 % en de Landbouwpartij van Alberto Echandi Montero 37 %) , diende er een overeenkomst gesloten te worden. Jorge was bereid om samen te werken met de republikeinen in ruil voor de toepassing van enkele punten van het programma van de Hervormingspartij en een toekenning van regeringsposten aan leden van de partij.  Zodra de overeenkomst was bereikt, nam Ricardo Jiménez de functie van president op zich (op 8 mei 1924) met Jorge Volio als plaatsvervangend president.   De alliantie zou echter maar duren tot 1926 omdat Jorge vond dat het beleid van de president de problemen van het land niet effectief oploste. Meningsverschillen en ruzies met de president waren hiervan het gevolg met een grote impact op de gezondheid van Jorge die zich moest terugtrekken als partijvoorzitter en congreslid en verplicht werd zich in een sanatorium te laten opnemen.

Bij zijn terugkeer hiervan, uitte Jorge ernstige beschuldigingen tegen de president, de staatssecretarissen en het ministerie van Binnenlandse Zaken. In 1931 werd Jorge opnieuw verkozen als afgevaardigde van de Hervormingspartij. De opkomst van de Communistische Partij van Manuel Mora Valverde in 1930 zorgde er echter voor dat een groot deel van de electorale stroom naar deze partij overliep. De Hervormingspartij trok zich terug uit de nationale politiek in 1934 en dit betekende tevens het einde van de politieke carrière van Jorge die zich in 1936 eveneens terug trok.  

4.Hoogleraar Filosofie.

Nog voor zijn vertrek naar Europa had Jorge al de verenigingen “El Irazú” (in 1897) en “El taburete” (in 1900) opgericht, die zich bezighielden met filosofie, religie en literatuur. Tijdens zijn lange verblijf in Europa stond Jorge in nauw contact met de filosofische en wetenschappelijke stromingen van die tijd en kon hij kennis maken met de werken van de allergrootste filosofen waaronder vooral de Duitser Immanuel Kant hem fascineerde. 

Door Jorge Volio’s ontdekking van het werk en de biografie van de Spaanse auteur Juan Vazquez Mella ontstond zijn interesse in de filosofie van de eucharistie. In het Leo XIII seminarie in Leuven maakte hij kennis met de thomistische lijn van kardinaal Mercier en behaalde daar in 1906 het licentiaat in de Filosofie en Letteren.

In Leuven was hij lid van enkele studentenverenigingen waaronder het “Filosofisch Genootschap van Studenten” opgericht door kardinaal Mercier en enkele professoren. Deze vereniging organiseerde sessies waarin docenten en studenten samenkwamen en aan de hand van werk van de studenten discussieerden over de problemen die ze bestudeerden. Zo leidde Jorge op 23 november 1909 een sessie met als titel “de passie van boeken”.

Na zijn terugkeer in Costa Rica werd hij van 1916 tot 1917 aangesteld als leraar Frans, Vaderlandse Geschiedenis en Universele Literatuur in het “Colegio San Luis Gonzaga” in Cartago.


Markt en San Luis College / Mercado y Colegio de San Luis (postkaart van de website/postal del sitio web www.delcampe.net)

Tijdens zijn ballingschap in Honduras in 1919 was hij professor aan het “Instituto Nacional de Tegucigalpa” en van 1941 tot 1948 was hij decaan van de faculteit Filosofie en Letteren van de pas opgerichte Universiteit van Costa Rica. Tijdens deze jaren van lesgeven ontwikkelde hij zijn cursus “Criteriologie” (leer van de bepaling der criteria) gebaseerd op de gelijknamige cursus van kardinaal Mercier, ontwikkeld aan de Universiteit van Leuven,  met dezelfde bibliografie die hij gebruikte tijdens zijn studentenjaren.

Wordt vervolgd.


No hay comentarios.:

Publicar un comentario