Tributo a doña Yvonne Clays en la A.B.I.A. / Eerbetoon aan Yvonne Clays in het A.B.I.A.

 

La Asociación Belgo-Iberoamericana (A.B.I.A.) se dedica a fomentar el intercambio cultural entre Bélgica y los países ibéricos e iberoamericanos, promoviendo la lengua, cultura y tradiciones de estas naciones. 

Fundada en 1931, Amberes contaba entonces con un destacado cuerpo consular de países de habla hispana debido a su puerto. Según la Guía de Direcciones de la Ciudad y Provincia de Amberes de la Editorial “Ratinckx Frères”, en su edición 51 del año de fundación, había 19 consulados de países hispanohablantes. El consulado de Costa Rica, dirigido por el Cónsul General Maurice Deckers, se ubicaba en Meir 28-30. En ese tiempo, los diplomáticos deseaban crear una vida social y cultural en español, lo que motivó la creación de la asociación.

Aunque la mayoría de los consulados se trasladaron a Bruselas, la asociación en Amberes ha perdurado. Inicialmente enfocada en lo económico, con el tiempo la cultura ganó relevancia. Cada miércoles por la noche se organiza una actividad en su nueva sede “Eetkafee 't Forum” en Edegem. La asociación colabora estrechamente con universidades belgas y embajadas de países hispanohablantes, ofreciendo a sus miembros un programa variado que incluye conferencias, charlas, conciertos, películas y obras de teatro.

La presidenta Barbara Moreels, cónsul honoraria de España en Amberes desde 2017, es la impulsora de estas actividades culturales semanales. Aunque la mayoría de los miembros son belgas interesados ​​en la cultura, ella siempre busca invitar a hispanohablantes para que presenten algo. Por ejemplo, a finales de octubre de 2021, el entonces embajador de Costa Rica, Sergio Iván Alfaro Salas, visitó la asociación para celebrar el 200 aniversario de la independencia de su país y otras cuatro repúblicas centroamericanas.

El pasado miércoles (22 de enero de 2025), la actual embajadora de Costa Rica, Eliana María Villalobos Cárdenas, rindió homenaje a Yvonne Clays Spoelders, la primera diplomática de su país. Durante su rol de “primera dama” entre 1940 y 1944, lideró varias misiones especiales en Estados Unidos y otros países. Gracias a sus gestiones, en 1942 se firmó un contrato que proporcionó a Costa Rica un préstamo de casi dos millones de dólares y en 1943 se estableció en Costa Rica la sede del Instituto Interamericano de Ciencias Agrícolas (IICA). También se destacó su participación en la creación de la Orquesta Sinfónica Nacional.

Se presentó un breve video sobre la Academia Diplomática, que cuenta con una sala “Yvonne Clays”, y se resaltaron algunas iniciativas que mantienen viva su contribución al desarrollo cultural y social de Costa Rica. Las biografías y memorias de destacados diplomáticos, publicadas por el Instituto de Servicios Exteriores Manuel María de Peralta del Ministerio de Asuntos Exteriores y Culto, se agrupan  bajo la “Serie Yvonne Clays”.

El 27 de abril de 2022 la Asamblea Legislativa la declaró ciudadana honoraria, y en agosto del mismo año se presentó la obra “Las Machas”, que destaca hechos históricos de una década desde la perspectiva imaginaria de dos “primeras damas” (doña Yvonne Clays y Henrietta Boggs).

Finalmente, el nuevo Cónsul General Olger Adonai Arias Sánchez subrayó el importante papel que jugó Yvonne Clays en las reformas sociales en Costa Rica en la década de 1940. Después del evento,  el público continuó conversando en español, por supuesto.

“Que su figura y su memoria sirvan de inspiración y puente en las relaciones bilaterales entre Costa Rica y Bélgica” / “Moge haar figuur en herinnering dienen als inspiratie en als brug in de bilaterale betrekkingen tussen Costa Rica en België.”

De Belgisch-Ibero-Amerikaanse Vereniging (A.B.I.A.) heeft als voornaamste doel de culturele toenadering tussen België en de Spaanssprekende landen te bevorderen en de taal, cultuur en gewoontes van de inwoners van deze landen te verspreiden.  

De vereniging werd opgericht in 1931 toen Antwerpen een groot consulair korps van Spaanstalige landen had omwille van de haven. Volgens het Adresboek van de Stad en de Provincie Antwerpen van Uitgeverij “Ratinckx Frères”, editie 51 van het desbetreffende jaar van oprichting, waren er 19 consulaten van Spaanstalige landen.  Dat van Costa Rica, onder leiding van consul generaal Maurice Deckers, bevond zich op de Meir 28-30. De diplomaten wilden in die tijd een sociaal cultureel leven opbouwen in het Spaans en richtten daarom deze vereniging op.

De consulaten zijn intussen bijna allemaal verplaatst naar Brussel, maar de vereniging in Antwerpen hield stand. In het begin was deze vooral economisch gericht, maar later kreeg de cultuur de bovenhand. Elke woensdagavond vind er in de nieuwe locatie Eetkafee ‘t Forum in Edegem een activiteit plaats.   Doordat de vereniging intensief samenwerkt met Belgische universiteiten en de ambassades van de Spaanstalige landen kan ze haar leden een gevarieerd programma aanbieden zoals conferenties, lezingen, concerten, films en theatervoorstellingen.

Stuwende kracht achter al deze wekelijkse culturele activiteiten is voorzitster Barbara Moreels,  sinds 2017 ereconsul van Spanje te Antwerpen. Alhoewel de meeste leden Belgen zijn met interesse in de cultuur, probeert ze steeds om personen met Spaans als moedertaal uit te nodigen om iets te komen voorstellen. Zo kwam eind oktober 2021 de toenmalige ambassadeur van Costa Rica, Sergio Iván Alfaro Salas, langs ter gelegenheid van de 200-jarige onafhankelijkheid van zijn land en van nog vier andere Centraal-Amerikaanse republieken.

“First Ladies” Yvonne Clays Spoelders en Eleanor Roosevelt, president Rafael Ángel Calderón Guardia en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Cordell Hull / Las “Primeras Damas” Yvonne Clays Spoelders y Eleanor Roosevelt, el Presidente Rafael Ángel Calderón Guardia y el Secretario de Estado de los Estados Unidos Cordell Hull

Vorige woensdag (22 januari 2025) bracht de huidige ambassadrice van Costa Rica, Eliana María Villalobos Cárdenas, hulde aan de allereerste diplomate van haar land, de in Antwerpen geboren Yvonne Clays Spoelders. In haar functie van “first lady” in de periode 1940-1944 had ze de leiding over verschillende speciale missies in de Verenigde Staten en andere landen. Dankzij haar inspanningen kon in 1942 een contract ondertekend worden waarmee Costa Rica een lening van bijna twee miljoen dollar kreeg en kwam in 1943 het hoofdkantoor van het Inter-Amerikaanse Instituut voor Landbouwwetenschappen (IICA) in Costa Rica terecht. Ook haar medewerking aan de oprichting van het Nationaal Symfonieorkest kwam aan bod.

Verder werd nog een korte video getoond over de “Academia Diplomática”, waar zich een “Yvonne Clays” zaal bevindt, en werd nog aandacht besteed aan enkele initiatieven die haar bijdrage aan de culturele en sociale ontwikkeling van Costa Rica levendig houden.  

Zo worden de biografieën en memoires van vooraanstaande diplomaten, gepubliceerd door het Instituut voor Buitenlandse Diensten Manuel María de Peralta van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Eredienst gebundeld onder de naam “Serie Yvonne Clays”.  

Op 27 april 2022 verklaarde de Wetgevende Vergadering haar tot ereburger en in augustus van datzelfde jaar werd het theaterstuk “Las Machas” opgevoerd, dat historische gebeurtenissen uit een decennium belicht vanuit het denkbeeldige perspectief van  twee “first ladies” (Yvonne Clays en Henrietta Boggs).

Tenslotte benadrukte de nieuwe consul-generaal Olger Adonai Arias Sánchez de belangrijke rol die Yvonne Clays heeft gespeeld in de sociale hervormingen in Costa Rica in de jaren 1940.

Na de voorstelling werd er door de aanwezigen nog duchtig nagepraat, uiteraard in het Spaans.

Minister-adviseur Mónica Chamberlain Sáenz, voorzitster Barbara Moreels, ambassadrice Eliana María Villalobos Cárdenas en consul-generaal Olger Adonai Arias Sánchez / La Ministra Consejera Mónica Chamberlain Sáenz, la Presidenta Barbara Moreels, la Embajadora Eliana María Villalobos Cárdenas y el Cónsul General Olger Adonai Arias Sánchez

 

Bronnen/Fuentes :

- website/sitio web A.B.I.A.

- Spaanse vereniging uit Antwerpen ABIA viert 90-jarig bestaan, Saar Van Olmen, Gazet van Antwerpen 07-10-2021

- Otorgamiento de ciudadanía honorífica Yvonne Clays Spoelders, Ministerio de Relaciones Exteriores y Culto