Para Belgas y Ticos: België en Costa Rica tijdens de Tweede Wereldoorlog/Bélgica y Costa Rica durante la Segunda Guerra Mundial

België en Costa Rica tijdens de Tweede Wereldoorlog

75 jaar geleden eindigde de Tweede Wereldoorlog en die mag met recht een wereldoorlog genoemd worden. Bijna alle landen raakten bij de oorlog betrokken, hetzij direct, hetzij indirect. Hoeveel slachtoffers er in totaal gevallen zijn, valt moeilijk te bepalen. De statistieken hierover verschillen onderling. Men kan stellen dat het totaal zich tussen de 60 en de 70 miljoen bevindt. Wat wel vaststaat is dat de Tweede Wereldoorlog het grootst aantal dodelijke slachtoffers ooit tot gevolg heeft gehad. En ook dat er meer burgers dan soldaten gesneuveld zijn. Reperes, een initiatief van het Robert Schuman European Centre, heeft de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog gerangschikt per land. Het zijn er ongeveer 60. We geven hieronder, als voorbeeld, van 10 landen de details. In kolom 2 het totaal aantal inwoners van dat land op 01/01/1939 en in de laatste kolom het percentage van de slachtoffers ten opzichte van het totale bevolkingsaantal.

LAND	1/01/1939	MILITAIREN	BURGERS	TOTAAL	%
België	8.387.000	12.100	75.900	88.000	1,1
China	517.568.000	4.000.000	16.000.000	20.000.000	1,9
Frankrijk	41.700.000	217.600	350.000	567.600	1,4
Duitsland	69.850.000	5.530.000	3.150.000	8.680.000	1,2
Japan	71.380.000	2.120.000	1.000.000	3.120.000	4,4
Nederland	8.729.000	17.000	284.000	301.000	3,5
Polen	34.849.000	240.000	5.580.000	5.820.000	17
Sovjet Unie	168.524.000	10.700.000	12.700.000	23.400.000	14
Verenigde Staten	131.028.000	416.800	1.700	418.500	0,3
Verenigd Koninkrijk	47.760.000	383.800	67.100	450.900	0,9

De militairen worden gerekend tot het land waar ze in dienst waren. Dat is de reden waarom Costa Rica niet voorkomt in deze rangschikking. In 1940 kon het land over een leger beschikken van ongeveer 500 man maar het heeft dit nooit ingezet. Wel zijn er meer dan 200 vrijwilligers gekend die naar het front getrokken zijn. Dit waren meestal kinderen van ouders waarvan één van de twee van Europese of Noord Amerikaanse origine was. Ze traden in dienst van het leger van Frankrijk, Canada, de Verenigde Staten of het Verenigd Koninkrijk en zodoende staan eventuele slachtoffers vermeld onder deze landen. Alle vrijwilligers staan vermeld in het boek “Homenaje a los combatientes costarricenses en la segunda guerra mundial”. Het feit dat de militairen worden gerekend tot het land waar ze in dienst waren, maakt het moeilijk om het juiste aantal slachtoffers van sommige landen te kennen. Zeker wat Duitsland betreft. Het geannexeerde Luxemburg leverde zo’n 12.000 soldaten waarvan er 3000 sneuvelden voor Duitsland. Hetzelfde geldt voor 8700 inwoners van het Duitstalige deel van België die, meestal niet vrijwillig, moesten meevechten met het Duitse leger en waarvan er zo’n 3400 sneuvelden. Ook de slachtoffers uit België, Nederland, Denemarken en Noorwegen die vrijwillig naar het Oostfront trokken, staan vermeld bij Duitsland. Voor België zijn dat er verscheidene duizenden van de ongeveer 20.000 vrijwilligers
.

Over het verloop van de Tweede Wereldoorlog is al heel wat geschreven. De komende weken gaan we wat dieper in op de vraag hoe België (direct betrokken) en Costa Rica (indirect betrokken) deze oorlogsjaren beleefd en overleefd hebben.

Henri-Chapelle American Cemetry and Memorial

Hendrik-Kapelle,Henri-Chapelle (Welkenraedt), Luik/Lieja

7992 Amerikaanse slachtoffers/Víctimas americanas

Foto : U.S.Embassy Belgium

Ardennes American Cemetry and Memorial

Neuville-en-Condroz (Neupré), Luik/Lieja

5317 Amerikaanse slachtoffers/Víctimas americanas

Foto : Warrick Page,American Battle Munuments Commission

Bélgica y Costa Rica durante la Segunda Guerra Mundial

La Segunda Guerra Mundial terminó hace 75 años y con razón se puede llamar una guerra mundial. Casi todos los países se involucraron en la guerra, ya sea directa o indirectamente. Es difícil determinar cuántas víctimas han caído en total. Las estadísticas sobre esto difieren. Se puede decir que el total está entre 60 y 70 millones. Lo que es seguro es que la Segunda Guerra Mundial conllevó la mayor cantidad de muertes jamás registradas. Y también que han muerto más civiles que soldados. La iniciativa del Centro Europeo Robert Schuman llamada “ Raperes”, ha clasificado a las víctimas de la Segunda Guerra Mundial por país. Hay alrededor de 60 países. A continuación damos los detalles de 10 países, como ejemplo. En la columna 2, el número total de habitantes de ese país en fecha 01/01/1939 y en la última columna, el porcentaje de víctimas en relación con la población total.

PAÍS	1/01/1939	MILITARES	CIVILES	TOTAL	%
Bélgica	8.387.000	12.100	75.900	88.000	1,05
China	517.568.000	4.000.000	16.000.000	20.000.000	1,93
Francia	41.700.000	217.600	350.000	567.600	1,35
Alemania	69.850.000	5.530.000	3.150.000	8.680.000	1,24
Japón	71.380.000	2.120.000	1.000.000	3.120.000	4,37
Holanda	8.729.000	17.000	284.000	301.000	3,45
Polonia	34.849.000	240.000	5.580.000	5.820.000	16,7
Unión soviética	168.524.000	10.700.000	12.700.000	23.400.000	13,9
Estados Unidos	131.028.000	416.800	1.700	418.500	0,32
Reino Unido	47.760.000	383.800	67.100	450.900	0,94

Los militares se cuentan entre el país donde sirvieron. Es por eso que Costa Rica no está incluida en este ranking. En 1940 Costa Rica tenía un ejército de unos 500 hombres, pero nunca lo desplegó. Sin embargo, hay más de 200 voluntarios que fueron al frente. Estos generalmente eran hijos de padres de los cuales uno de los dos era de origen europeo o norteamericano. Se alistaron en el ejército de Francia, Canadá, Estados Unidos o el Reino Unido y, como resultado, las bajas se enumeran entre estos países. Todos los voluntarios figuran en el libro "Homenaje a los combatientes costarricenses en la Segunda Guerra Mundial". El hecho de que los militares estén clasificados entre el país donde sirvieron hace que sea difícil saber el número correcto de víctimas en algunos países. Especialmente en lo que respecta a Alemania. En Luxemburgo anexado suministró alrededor de 12,000 soldados, 3,000 de los cuales murieron por Alemania. Lo mismo se aplica a 8.700 habitantes de la parte de habla alemana de Bélgica que, generalmente no voluntariamente, tuvieron que luchar con el ejército alemán y de los cuales murieron unos 3.400. Las víctimas de Bélgica, los Países Bajos, Dinamarca y Noruega que fueron voluntariamente al Frente Oriental también figuran en Alemania. Para Bélgica, hay varios miles de los aproximadamente 20,000 voluntarios.

Mucho se ha escrito sobre el curso de la Segunda Guerra Mundial. En las próximas semanas profundizaremos en la cuestión de cómo Bélgica (directamente involucrada) y Costa Rica (indirectamente involucrada) experimentaron y sobrevivieron estos años de guerra.