Bélgica y Costa Rica
durante la Segunda Guerra Mundial 5 parte
La fuga del primer
ministro.
Después de la rendición del ejército belga,
comandado por el rey Leopoldo III, el 28 de mayo de 1940, el gobierno belga en
Francia decidió continuar la batalla. Dicho gobierno estuvo allí desde el 16 de
mayo de 1940. El rey fue llevado como prisionero de guerra a su castillo en
Laken. El gobierno belga se distanció del rey. El 1 de junio de 1940, se
instaló un gobierno de ocupación militar alemán en Bélgica, que controlaba la
mayor parte de Bélgica y dos departamentos del norte de Francia, Nord y
Pas-de-Calais. El área se dividió del nivel municipal al provincial en una
serie de Kommandanturen (comandancias).
Fue encabezado por el general alemán Alexander von Falkenhausen. Una regulación
suya hizo imposible que los ministros belgas regresaran a Bélgica. El 22 de
junio de 1940 se firmó el armisticio solicitado por Francia. Como ya no podían
quedarse en Francia, cuatro ministros belgas fueron a Londres. Albert De
Vleeschauwer, Secretario Colonial Católico, llegó a la capital británica el 4
de julio. El 1 de agosto, Camille Gutt, Ministra de Finanzas, hizo el cruce. El
primer ministro católico Hubert Pierlot y el ministro de Asuntos Exteriores
socialista Paul-Henri Spaak también querían ir a Londres. Pero este viaje fue
muy difícil y tomaría casi dos meses. Pierlot y Spaak llegaron al puesto de
aduanas de Perthus a través de Burdeos y Vichy (Francia) en la frontera con
España. Después de dos días y noches, se les dio permiso para ingresar a España
con la condición de que permanecieran obedientemente cerca del Hotel Majestic,
en el famoso Passeig de Grácia, en Barcelona. Permanecieron allí durante varias
semanas y fueron custodiados por dos guardaespaldas españoles. Después de todo,
el general español Franco no tenía intención de concederles un pasaje gratuito
a Portugal y así sucesivamente a Inglaterra. España pudo haber sido neutral,
pero estaba claramente del lado alemán en 1940. Cuando el cónsul belga en
Barcelona, Marc Jottard, se enteró de que los dos guardaespaldas españoles
iban al fútbol el sábado 18 de octubre de 1940 por la noche, alquiló una
camioneta. Un día después, Pierlot y Spaak cruzaron la frontera con Portugal al
oeste de Salamanca. Franco se enfureció y expulsó al embajador belga. Desde
Lisboa, el viaje continuó en hidroavión con un destino Bournemouth en la costa
sur de Inglaterra. Y allí el último tramo comenzó hacia Londres, donde
finalmente llegaron el 22 de octubre de 1940. El gobierno belga permaneció en
la dirección: número 105 de Eaton Square y el gobierno se completó hasta
después de octubre de 1942 por tres ministros y cinco secretarios de estado. Fue
sino hasta el 8 de septiembre de 1944, donde parte del gobierno volvería a la
entonces Bélgica liberada.
A pesar de la rendición de Bélgica, Costa Rica
decidió mantener lazos diplomáticos con el gobierno en el exilio en Londres. En
los primeros días de la ocupación alemana, los consulados costarricenses
continuaron funcionando en Bélgica hasta que en 1941 Alemania exigió su
acreditación ante el Ministerio de Relaciones Exteriores del "Reich".
El Ministerio de Relaciones Exteriores de Costa Rica se negó a hacerlo, argumentando
que el gobierno seguía existiendo en los Territorios Ocupados. Alemania
respondió cerrando las tres oficinas de los Consulados Generales de Costa Rica
en Bélgica (en Amberes, Bruselas y Lieja). Costa Rica respondió afirmando que
los representantes consulares alemanes en su territorio ya no eran tolerados.
Hubert Pierlot (izquierda) y Paul-Henri Spaak (derecha) en la frontera
española, entre Le Perthus y La Jonquera / Hubert Pierlot (links) en Paul-Henri
Spaak (rechts) aan de Spaanse grens, tussen Le Perthus en La Jonquera (Foto:CegeSoma,
Brussel).
El lado norte de Eaton Square en Londres, donde se estableció el
Gobierno belga en 1940 / De noordkant van Eaton Square waar de Belgische
regering werd opgericht (Foto:Paul
Leonard)
___________________________________________________________
België en Costa Rica tijdens Wereldoorlog 2 deel 5
De ontsnapping van de
Eerste Minister.
Na de overgave van het Belgisch
leger, onder bevel van koning Leopold III, op 28 mei 1940 besloot de Belgische
regering in Frankrijk de strijd verder te zetten. Zij was daar al sinds 16 mei
1940. De koning werd als krijgsgevangene overgebracht naar zijn kasteel te
Laken. De Belgische regering distantieerde zich van de koning . Op 1 juni 1940
werd in België een Duits militair bezettingsbestuur geïnstalleerd dat het
grootste deel van België en twee Noord-Franse departementen, Nord en
Pas-de-Calais, bestuurde. Het gebied werd van gemeentelijk tot provinciaal
niveau opgedeeld in een reeks Kommandanturen. Aan het hoofd stond de Duitse
generaal Alexander von Falkenhausen. Een verordening van hem maakte het de Belgische
ministers onmogelijk om terug te keren naar België. Op 22 juni 1940 werd de
wapenstilstand die door Frankrijk was gevraagd, ondertekend. Omdat ze ook niet
meer in Frankrijk konden blijven, begaven vier Belgische ministers zich dan
maar naar Londen. Albert De Vleeschauwer , de katholieke minister van Koloniën,
kwam op 4 juli aan in de Britse hoofdstad. Op 1 augustus maakte Camille Gutt,
minister van Financiën, de oversteek. Ook de katholieke Eerste minister, Hubert
Pierlot en de socialistische minister van Buitenlandse Zaken, Paul-Henri Spaak
Pierlot wilden naar Londen. Maar deze tocht verliep heel moeilijk en zou bijna
twee maanden in beslag nemen. Pierlot en Spaak kwamen via Bordeaux en Vichy
(Frankrijk) aan de grens met Spanje bij de douanepost van Perthus. Na twee
dagen en nachten kregen ze de toestemming om Spanje te betreden op voorwaarde
dat ze braaf in de buurt van Hotel Majestic, op de beroemde Passeig de Grácia,
in Barcelona zouden blijven. Daar verbleven
ze verscheidene weken en werden er bewaakt door twee Spaanse lijfwachten. De
Spaanse generaal Franco was immers niet
van plan hen een vrije doortocht te gunnen naar Portugal en zo verder naar
Engeland. Spanje was dan wel neutraal maar stond in 1940 toch duidelijk aan
Duitse kant. Toen de Belgische consul in Barcelona, Marc Jottard, vernam dat de
twee Spaanse lijfwachten op
zaterdagavond 18 oktober 1940 naar het voetbal zouden gaan, charterde hij een
camionette. Een dag later staken Pierlot
en Spaak ten westen van Salamanca de grens met Portugal over. Franco was woedend en zette de Belgische
ambassadeur het land uit. Vanuit
Lissabon ging de reis dan verder met een watervliegtuig bestemming Bournemouth
aan de Engelse zuidkust. En daar begon de laatste etappe richting Londen waar
ze uiteindelijk op 22 oktober 1940 arriveerden. De Belgische regering verbleef
in Eaton Square nummer 105 en werd na oktober 1942 nog aangevuld met drie
ministers en vijf staatssecretarissen. Pas op 8 september 1944 zou een deel van
de regering teugkeren naar het dan bevrijde België.
Ondanks de overgave van België
besloot Costa Rica diplomatieke banden aan te houden met de regering in
ballingschap in Londen. In de eerste tijd van de Duitse bezetting bleven de
Costa Ricaanse consulaten in België functioneren totdat in 1941 Duitsland eiste
dat deze geaccrediteerd zouden worden bij het ministerie van Buitenlandse Zaken
van het “Reich”. Het Costa Ricaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weigerde
dit met het argument dat volgens haar zienswijze de regering in de bezette
gebieden bleven voortbestaan. Hierop reageerde Duitsland met het sluiten van de
drie kantoren van de consulaten-generaal van Costa Rica in Antwerpen, Brussel
en Luik. Costa Rica reageerde met de verklaring dat de Duitse consulaire
vertegenwoordigers op haar grondgebied niet langer geduld werden.
Hubert Pierlot
(izquierda) y Paul-Henri Spaak (derecha) debajo del retrato del general Francisco
Franco, en la frontera española, entre Le Perthus y La Jonquera / Hubert
Pierlot (links) en Paul-Henri Spaak (rechts) onder het portret van generaal
Francisco Franco, aan de Spaanse grens, tussen Le Perthus en La Jonquera (Foto:CegeSoma,
Brussel).
Recortes del periódico inglés The Daily Telegraph sobre la
"odisea" de los ministros Pierlot y Spaak y su llegada a Londres / Knipsels uit de Engelse krant The Daily
Telegraph over de ‘odyssee’ van de ministers Pierlot en Spaak en hun aankomst
in Londen (Foto’s/Fotos:Fonds
Paul-Henri Spaak, Archives de l’Etat en Belgique)
El Hotel Majestic en Barcelona / Het Hotel Majestic in Barcelona (Foto: Bengt Nyman)
Placa presentada el 4 de mayo de 1998 en el Hotel Majestic (Paseo de
Gràcia, 68 - Barcelona) en memoria de la fuga de Pierlot y Spaak / Gedenkplaat onthuld op 4 mei 1998 in Hotel
Majestic (Paseo de Gràcia, 68 – Barcelona) ter nagedachtenis aan de ontsnapping
van Pierlot en Spaak (Foto: Enfo; licentie CC – GelijkDelen)
Dos diplomáticos de la
embajada belga mapearon el área alrededor de la frontera hispano-portuguesa. Usaron
una partida de caza en Extremadura como tapadera / Twee diplomaten van de
Belgische ambassade brachten het gebied rond de Spaans-Portugese grens in
kaart. Als dekmantel gebruikten ze een jachtpartij in Extremadura (Foto’s/Fotos:Fonds Paul-Henri
Spaak, Archives de l’Etat en Belgique).
Izquierda : Albert de Vleeschauwer, ministro belga de colonias / Links : Albert de Vleeschauwer, Belgische minister
van Koloniën (Foto: Official Government Photograph)
Derecha : Camille Gutt, ministra de Hacienda belga / Rechts : Camille Gutt, Belgische minister van
Financiën (Foto: US government photographer)
El primer ministro belga Hubert Pierlot / De Belgische Eerste Minister Hubert
Pierlot (Foto : Yousuf Karsh)
Bronnen/Fuentes/Sources:
Belgium in Exile 1940-1944,
catalogus Algemeen Rijksarchief Brussel
Bezet België, Koninklijk Museum
van het Leger en de Krijgsgeschiedenis
Costa Rica y Bélgica, 150 años - Costa Rica en
België, 150 jaar - Le Costa Rica et la Belgique, 150 ans, Victor
Valembois
De politiek van het minste kwaad.
Het bestuur van de secretarissengeneraal tijdens de Duitse bezetting 1940-1944,
Mark Van den Wijngaert
Premier in Franco’s klauwen, Het
Nieuwsblad 04/11/2017
Vermist & Gevonden : Belgen
in het land van Goya en Franco, Wim Mellaerts
Passage Pyreneeën : Een vergeten
verhaal van Belgische vluchtelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog, Sarah De
Vlam
No hay comentarios.:
Publicar un comentario